काठमाडौं । क्यामेराअगाडि बसेर ‘एक्सन–कट’मा रमाउने चर्चित नायिका रेखा थापा आइतबार भृकुटीमन्डपमा असिनपसिन देखिन्थिन् । केही समयअघि राप्रपा प्रवेश गरेकी नायिका थापा पार्टी एकता महाधिवेशनका ३४ सय प्रतिनिधिको आकर्षणको केन्द्र थिइन् । ‘एक भोट मलाई है !’ भन्दै सबै मतदातालाई भेट्न भ्याइरहेकी उनलाई देख्ने जोकोही फोटो खिच्न लालायित हुन्थे र क्यामेरा तेर्स्याइहाल्थे ।
महाधिवेशनको दौडधूपकै बीचमा बाह्रखरीका लागि नायिका थापासँग अक्षर काकाले गरेको कुराकानीको सारसंक्षेप :
क्यामेरा अघिल्तिर उभिएर हाउभाउ गर्ने कलाकार राजनीतिक मैदानमा उत्रिएर भोट माग्दै हुनुहुन्छ, कस्तो अनुभव भइरहेको छ ?
तात्विक भिन्नता केही पाएकी छैन । फिल्म चलाउने बेलामा पनि मलाई यस्तै दौडधूप र भागदौड हुन्छ । हतारोले गाँजि नै रहेको हुन्छ । त्यहाँ दर्शकहरूलाई ‘प्लिज ! मेरो फिल्म हेरिदिनुहोस् भन्नुपर्छ !’
फिल्म हलसम्म दर्शकलाई नपुर्याउँदासम्म चलचित्र सफल हुँदैन र फिल्मको उद्देश्य पूरा हुँदैन । विजय हासिल पनि गर्न सकिँदैन । यहाँ पनि उसैगरी भोट मागिरहेको छु । अनुहार देखेरै थाहा पाउनुहुन्छ, म कुनै मतदाता/प्रतिनिधिकहाँ पुग्न छुटाएकी छैन । त्यो विजय र यो विजयमा मैले कुनै फरक अनुभूत गरेकी छैन ।
मतदाताहरूलाई के भनेर अपिल गरिरहनुभएको छ ?
आजका मतदाताहरू अत्यन्तै सजग र सचेत हुनुहुन्छ । उमेदवार र उसको व्यक्तित्व, समाजमा उसले पार्न सक्ने प्रभाव, देशप्रति निभाउन सक्ने भूमिकाका विषयमा उहाँहरू जानकार हुनुहुन्छ । त्यसैले पुराना राजनीतिकर्मीसरह मतदातालाई प्रभावित पार्नुपर्ने कुनै आवश्यकता ठानेकी छैन मैले, त्यसको औचित्य र उपादेयता पनि छैन । त्यो ‘रेस’मा लाग्नु पनि हुँदैन म ।
अहिलेका मतदाताले कुनै अमुक पार्टीको अमुक महाधिवेशनका लागि मात्रै सोच्ने होइन, देशकै निर्वाचनको बारेमा दृष्टि पुर्याउनुपर्छ, पार्टीको भन्दा ज्यादा चिन्ता देशको हुनुपर्छ । त्यसैले सही, नेतृत्व, सही दृष्टिकोण भएको उमेदवारको बारेमा विचार पुर्याउनुपर्छ । यो नेतृत्व आएमा देशलाई समृद्ध बनाउन सक्छ भन्ने विचार–विमर्शका आधारमा नेतृत्व चयन गर्नुपर्छ । पार्टीको नेतृत्व चयनमा पनि तिनै कुरा ध्यान दिनुपर्छ ।
आफूमा क्षमता छैन भने मतदातालाई चाकडी गरेर हुँदैन । चाप्लुसी गरेर एक–दुईपटक निर्वाचन त जित्न सकिएन तर टिकाउ र दीगो हुँदैन । हामी चाकडी र चाप्लुसीमा अल्झँदा मुलुकको यो दुर्दशा भयो । देश तहसनहस भयो । उमेदवारले मत माग्यो कि मागेन प्रमुख कुरा होइन, मुख्य कुरा उसभित्र त्यो क्षमता छ कि छैन भन्ने हो ।
हामीकहाँ फगत झोले प्रवृत्ति हावी भयो । हात जोडेर एकछिन फकाए त जसले पनि मत दिइहाल्छ नि ! त्यस्तो हुँदा सही नेतृत्व आउँदैन । पार्टीको चुनाव त एउटा कुरा हो, राष्ट्रिय चुनावमा पनि त्यही भयो भने मुलुक त पछाडि पर्छ नि ।
हिजो मलाई उहाँहरूले नै कलाकार बनाउनु भएको हो, नायिका/निर्माता बनाउनु भएको हो । आज पनि उहाँहरूले नै मलाई केन्द्रीय सदस्यमा विजयी बनाउनुहुन्छ । र, मैले उहाँहरूको मतलाई खेर जान दिने छैन ।
रेखा थापाप्रति प्रतिनिधिको कस्तो उत्साह छ ?
राप्रपामा म भर्खरै जोडिए पनि उहाँहरूका लागि म नौलो व्यक्ति होइन । पर्दामा बारम्बार देखिएको मान्छे हुँ म । चलचित्रको माध्यमबाट उहाँहरूले मेरो क्षमता र व्यक्तित्वको मुल्यांकन गरिसक्नुभएको छ ।
भेट हुँदा रेखा थापा पार्टीको नेतृत्वमा मात्रै होइन, देशकै नेतृत्वमा आउनुपर्छ भन्ने उहाँहरूको अपेक्षा छ । मलाई देख्दा उहाँहरूको अनुहारमा एक किसिमको खुसी सलबलाएको पाउँछु । उहाँहरूको मायाबाट उत्साहित छु म ।
बढीजसो प्रतिनिधिले रेखा थापासँग के अपेक्षा राख्छन् ?
यहाँ फगत केन्द्रीय सदस्यको कुरा भइरहेको छ । रेखा थापाले कुशल नेतृत्व प्रदान गर्न सक्छिन् भन्ने उहाँहरूमा विश्वास छ । रेखा थापा कस्तो प्रकारको नारी हो, उसको एजेन्डा के हो भन्ने बारेमा मैले मतदाता/प्रतिनिधिहरूलाई दोहोर्याइ–तेहेर्याइ बुझाइरहनुपर्ने विषय होइन । सबैले बुझिसक्नु, जानिसक्नु भएको छ । देशको कलाकार हुनुको नाताले उहाँहरूले त्यस्तो अतिरिक्त केही अपेक्षा राख्नु भएजस्तो मलाई लाग्दैन । कलाकारिता क्षेत्रमा एउटा सफलता हात पारिसकेको व्यक्ति पार्टीलाई आवश्यक छ भन्ने नै उहाँहरूको सोचाइ छ ।
कलाकार त देशको गहना, राष्ट्रिय व्यक्तित्व, एउटा पार्टीको कार्यकर्ता बन्दा उसको भूमिका खुम्चँदैन ?
राप्रपाबाहेक म अन्य पार्टीमा थिएँ भने यो प्रश्न उपयुक्त हुन्थ्यो । यो पार्टी अरु पार्टीजस्तो होइन, धेरै फरक छ । राष्ट्रियता यो पार्टीको मूल मन्त्र हो । हिन्दु राष्ट्र यसको लक्ष्य हो । राष्ट्र निर्माता पृथ्वीनारायण शाह जसले यो मुलुक एकीकृत गरे । देशलाई एक ढिक्का बनाए । एकताको सूत्रमा कसे । उहाँलाई नायकको रूपमा शिरमा राखेर हिँडेको पार्टी हो यो । राप्रपा नेपाली माटो सुहाउँदो, मौलिक पार्टी हो । यहाँलाई अवगत नै भएको विषय हो, अन्य पार्टीहरूका नायक विदेशी छन् । जनताले गर्वगर्न लायक, छाती फुलाएर हाम्रो भन्न सक्ने पार्टी हो राप्रपा ।
यस्तो अर्ग्यानिक पार्टीमा लाग्दा उसको भूमिका खुम्चँदैन, झनै विस्तृत र फराकिलो बन्छ । अर्को म राष्ट्रिय कलाकार हुँ । तथापि म एउटा आम नागरिक पनि हुँ, मैले नागरिकता लिएको छु, भोट हाल्ने अधिकार राख्छु भने पार्टी चयन गर्न किन पाउँदिन ? मेरो स्वतन्त्रताको कुरा हो यो । पेशा कलाकार हो, तर राजनीतिमा लागेर देशको सेवा गर्न नपाउने भन्ने हुन्छ र ?
म देशको गहना होइन, अंग हुँ । कलाकार राष्ट्रका गहना भनेर म कहिल्यै पनि मान्दिनँ । मलाई सजाउने अधिकार कसैलाई छैन । संस्कृति, रितिरिवाज, परम्परा, धर्म मूल्य मान्यताको जीवनन्ताभित्र हुर्किएकी मान्छे हुँ । तिनैकुराको संरक्षण, संवद्र्धन गर्ने पार्टीमा छु । यसकारण मलाई गर्वानुभूति छ ।
राप्रपाको कुन पक्षले तपाईंलाई छोयो ?
देखिरहनुभएको छ नि, राप्रपाका सौम्य, भद्र कार्यकर्ता । उनीहरूको हातमा इँट्टा छैन । राँको बोकेर हिँड्दैनन् । हतियार बोकेर मान्छे मार्न पनि हिँडेका छैनन् ।
ध्वंस, विध्वंसमा कहिल्यै विश्वास राख्दैनन् । सालिन र भद्र व्यक्तित्वका धनी छन् । यिनै कुराले म ज्यादा प्रभावित भएँ । तसर्थ पनि यो महाधिवेशनले सही र योग्य नेतृत्वको चयन गर्नेछ ।
चलचित्रमा जगतमा नायिका/निर्माता/निर्देशन भइसकेको/गरिसकेको मान्छे, त्यहाँ के पूरा गर्न सक्नु भएन र पार्टीको झन्डा बोकेर मैदानमा ओर्लनुभयो ?
चलचित्रले सूचना र सन्देशमात्रै सम्प्रेषण गर्ने सामथ्र्य राख्छ, समाज बदल्ने सामर्थ्य चलचित्रले राख्दैन । चलचित्रमा म महिलाको एजेन्डा उठाउँछु । चलचित्रमै काम गर्ने सिलसिलामा थुप्रै ठाउँमा जाँदा महिलाहरूले गुनासो पोख्नुहुन्छ– मलाई श्रीमानले कुटपिट गर्नु हुन्छ । मैले अंश पाइनँ । म दुव्र्यवहारमा परेँ, आदि ।
समाजमा महिलामाथि अन्याय, अत्याचार, विभेद, हिंसा, दुर्व्यवहार, बलात्कार अद्यावधिक छ । महिलाहरूले समाजमा भोग्नु परेको पीडा सुन्दा मलाई असाध्यै पीडाबोध हुन्छ । आँखा रसाउँछ । मैले कतिपयलाई मोटिभेट गरेँ । तथापि त्यो क्षणिक हो । कानुनी उपचार, नीतिगत उपचार मसँग छैन ।
त्यस्तो उत्पीडन, शोषण दमनमा परेका दिदीहरूहरूका लागि पनि म राजनीतिमा आउनुको विकल्प छैन । उनीहरूकै मुक्तिकै लागि मुट्ठि कसेर होमिएको हुँ । रिल लाइफमा भिलेनलाई कुटेर, डाङडाङडुङडुङ गरेर मात्रै हुँदैन, रियल लाइफमा पनि महिलाको मुक्तिका लागि केही गर्नैपर्छ भनेर राजनीतिमा होमिएको हुँ ।
राप्रपामार्फत मुलुक परिवर्तनका लागि आगामि दिनमा रेखा थापाले खेल्ने भूमिका के हो ?
नवीन सोच छ ममा । पुरानो राजनीतिक ह्याङओभरबाट बाहिर आइसकेको छु म । म युवा हुँ । चलचित्रमा पनि दश–पन्ध वर्ष अझै काम गर्न सक्छु, नायिका, निर्माता, निर्देशकको हिसाबले ।
राजनीतिमा लागेर जनतालाई उत्प्रेरण जगाउने आवश्यकता देखेको छु मैले । चार वर्ष अगाडि मेरै मतदाता नामावलीमा नाम थिएन । जनता जगाउँदै हिँड्ने मान्छेकै मतदाता नामावलीमा नाम नहुँदा मलाई अप्ठ्यारो लाग्यो, तर मलाई कसैले मोटिभेट गरेन । भोट किन हाल्नुपर्छ भनेर बुझाएन ।
अतः प्रत्येक नागरिकलाई मतदान गर्ने अधिकारको बारेमा सुसूचित गर्नुपर्छ, अन्यथा मुलुकले सही नेतृत्व पाउँदैन । लहड, आग्रह, पूर्वाग्रहको आधारमा होइन, योग्यता र सक्षमताको आधारमा नेतृत्व चयन गर्नुपर्छ नत्र मुलुकले दुर्दशाबाट मुक्ति पाउँदैन भन्ने कुरालाई जोडदार रूपमा अघि बढाउन चाहन्छु ।
अहिले पनि देश विप्रेषणमा चलिरहेको छ । एयरपोर्टबाट लाम लगाएर युवा विदेश पठाउने र तिनले पठाएको पैसाले घर परिवार मात्र होइन देशै चलाउनुपर्ने अवस्था छ । युवा विदेशमा पसिना बगाउने, यहाँ हामी तिनीहरूको पैसा ठट्टामा उडाउने दुःखद् अवस्थाको अन्त्य हुनुपर्छ । बूढा बाआमालाई एक्लै छाडेर, भर्खर विवाह गरेर विदेशीएका युवा र तिनको परिवारको आँसु देशलाई भारी भइसक्यो ।
२० वर्ष अगाडिका उद्योगधन्दा कलकारखाना खोई ? अरु देश २० बाट ४० पुर्याउने, हामी शून्यमा झार्ने ! यस्तो विद्रुप अवस्थाको अन्त्य हुनैपर्छ । जनयुद्धका नाममा हिजो सारा कुरा ध्वस्त बनाइयो, ती सबै कुरा बनाउनुपर्नेछ । त्यसका लागि पनि म राप्रपामा होमिएको हुँ ।
राजनीतिमा होमिनुभयो, पदप्रतिको लालसा कत्तिको छ, कुनैदिन प्रधानमन्त्री हुन्छु भन्ने लाग्छ ?
राप्रपा धार्मीक पार्टी हो । खरानी धस्ने सबै जोगी हुँदैनन् । जसले खरानी धसेर हिँडेको हुन्छ, पवित्र उद्देश्य राखेको हुन्छ उसले जोगी हुँ भनेर चिनाइ पनि रहनुपर्दैन । ममा पदप्रतिको कुनै लालसा छैन ।
प्रधानमन्त्री बन्ने अभिलाषा छैन मेरो । पद पाउँछु भनेर राजनीतिमा आएकी पनि होइन । राजनीति मेरो सेवाभाव हो, अरु कुरा कलाकारिताबाटै कमाउन चाहन्छु । पद चाहिने नयाँ जोगीलाई हो, मलाई कुनै आवश्यकता छैन ।
मुलुकमा राजा फर्कने सम्भावना कत्तिको देख्नु भएको छ ?
महाधिवेशनले टुंग्याइसकेको विषय हो यो । जनताले चाहे भने नफर्कने कुरै छैन ।