काठमाडौ । नेपालमा बर्षमा  करिब २७ हजार मानिसको सुर्ती सेवनका कारण मृत्यु  हुने गरेको पाइएको छ । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले सार्वजनिक गरेको तथ्यांकमा जनाइएअनुसार नेपालमा १८ दशमलव ५ प्रतिशत मानिसले दैनिक सुर्तीजन्य पदार्थ सेवन गर्दछन् । जसमा ५५ लाख १ हजार ३ सय ५८ जनाले चुरोट सेवन गर्ने सो  तथ्यांकमा उल्लेख छ । 

स्वास्थ्य मन्त्रालय अन्तगर्तको टोबाको नियन्त्रण तथा स्वास्थ्य प्रबद्र्धन शाखाका प्रमुख भक्तबहादुर केसीले सुर्तिजन्य पदार्थ सेवन गर्नेहरु करिब ९० प्रतिशत  १८ वर्षभन्दा कम उमेरका रहेको बताए । “नेपालमा क्यान्सर, मुटु, उच्च रक्तचाप लगायतका विभिन्न दीर्घकालीन रोगको प्रमुख कारण नै सुर्तीजन्य पदार्थको सेवन  हो,” उनले भने ।

चुरोटमा हुने ६० देखि ७० प्रतिशत केमिकलमा क्यान्सर गराउने हानिकारक तत्व हुने वरिष्ठ क्यान्सर रोग विशेषज्ञ डा. राजेन्द्र बराल बताउँँछन् । “एउटा चुरोटमा ४ हजार केमिकल हुन्छन् । जुनसुकै अंगमा हुने क्यान्सरको पहिलो कारण सुर्तिजन्य पदार्थ हो  । यसको सेवन नियन्त्रण गर्न सकेमा ५० प्रतिशत क्यान्सर कम गर्न सकिन्छ ” उनको भनाई थियो । 

त्यसैगरी, सुर्तिजन्य पदार्थको सेवनले क्यान्सर मात्र होईन मुटु र रक्तनलीलाई पनि असर गर्ने बरिष्ठ मुटु रोग विशेषज्ञ डा.ओममुर्ति अनिलले बताए । “४० वर्षमुनिका युवाहरूमा हृदयाघात हुनुको पहिलो कारण सुर्तीजन्य पदार्थको सेवन रहेछ । सुर्तिजन्य पदार्थ सेवन गर्नेलाई जुनसुकै समयमा हृदयाघात हुनसक्छ ” उनले भने, “यस्ता रोगहरूलाई न्युनिकरण गर्न जनचेतना आवश्यक छ ।”

त्यसैगरी, सरकारले  मानव स्वास्थ्यमा असर पार्ने सुर्तिजन्य पदार्थ प्रयोगलाई रोक्न सुर्तीजन्य पदार्थ नियन्त्रण तथा नियमन गर्ने ऐन २०६८ संशोधन गरी २०७१ सालमा सुर्तीजन्य पदार्थ नियन्त्रण तथा नियमन गर्ने निर्देशिका समेत बनाएको छ । उक्त निर्देशिकामा सार्वजनिक स्थलमा धुम्रपान तथा सुर्तीजन्य पदार्थ सेवन गर्न नपाइने र उक्त कानुनको सबैले पालना गर्नुपर्ने लगायतका कुरा  उल्लेख भएपनि सो निर्देशिका कार्यान्वयन हुन सकेको छैन ।