काठमाडौं । नेपाल क्रिकेट संघ (क्यान) ले पहिलोपटक महिला खेलाडीहरूलाई आफ्नो केन्द्रीय सम्झौतामा राख्यो । तीन ग्रेडमा वर्गीकरण गर्दै १९ महिला खेलाडीलाई पहिलोपटक केन्द्रीय सम्झौतामा समावेश गरेको हो । योसँगै महिला खेलाडीहरुले पहिलोपटक क्यानबाट मासिक तलब पाउनेछन् ।

यससँगै क्यानको बोर्ड बैठकले पुरुष राष्ट्रिय टोलीका १८ खेलाडीको २०२० को नयाँ केन्द्रीय सम्झौतासमेत गरेको थियो । तर, क्यानले मंगलबार सार्वजनिक गरेको पुरुष खेलाडीको नयाँ सम्झौताको चर्को आलोचना भएको छ ।

राष्ट्रिय टोलीका स्पिनर वसन्त रेग्मीलाई सन् २०१९ को वर्गीकरणमा ग्रेड ‘बी’ मा राखिँदा जसरी आलोचना भएको थियो, त्यसैगरी वसन्तलाई २०२० को वर्गीकरणमा ‘ए’ ग्रेडमा राख्दा पनि क्यान आलोचित हुन पुगेको छ । पछिल्लो सम्झौतामा क्यानले वसन्तलाई ‘ए’ ग्रेडमा राख्नुपर्ने अवस्थामा ‘बी’ ग्रेडमा राखेर गल्ती गरेको थियो । तर, नयाँ सम्झौतामा पछिल्लो गल्तीलाई सुधारेको भन्दै पुनः गल्ती गरेको छ ।

पछिल्लो एक वर्षको प्रदर्शनका आधारमा खेलाडीको केन्द्रीय सम्झौताको वर्गीकरण गर्नुपर्ने क्यानले आफ्नालाई काखा र पराइलाई पाखा गरेको जस्तो देखिएको छ । वसन्त सन् २०१९ को जुलाईपछि टोलीमा छैनन् । उनले पछिल्लोपटक सिंगापुरमा जुलाईमा भएको आईसीसी विश्वकप एसिया टी-ट्वान्टी छनोट खेलेका थिए । सन् २०१९ मा ६ खेल मात्र खेलेका वसन्तले ९ विकेट लिएका थिए ।

क्यानले खेलाडीको ग्रेड निर्धारणका लागि भन्दै कोषाअध्यक्ष रोशनकुमार सिंहको संयोजकत्वमा समिति गठन गरेको थियो । समितिले खेलाडीको वर्षभरीको प्रदर्शनका आधारमा वर्गीकरण गर्नुपर्ने हो । यता क्यान पनि गहिरो अध्ययनपछि खेलाडीको प्रदर्शनका आधारमै वर्गीकरण सार्वजनिक गरिएको दाबी गर्छ ।

क्यानका अध्यक्ष चतुरबहादुर चन्दले खेलाडीको प्रदर्शनकै आधारमा खेलाडी वर्गीकरण गरेको जनाएका छन् । तर, उनले वर्गीकरणमा परेको खेलाडीको प्रदर्शन घरेलु प्रतियोगितामा उच्च रहेको बताए । “समितिको सिफारिसमा खेलाडीको वर्गीकरण सार्वजनिक गरेका हौं,” क्यानका अध्यक्ष चन्दले भने, “खेलाडीहरूको प्रदर्शनलाई आधार मानेरै वर्गीकरण भएको हो । वर्गीकरणमा परेका खेलाडीले घरेलु प्रतियोगितामा राम्रो गरेकाले उनीहरूलाई केन्द्रीय सम्झौतामा राखिएको हो ।”

त्यसो भए स्पिनर बलर ललित राजवंशीको प्रदर्शनलाई क्यानले आफ्नो केन्द्रीय सम्झौतामा सम्झनलायक ठानेन । यसअघि ‘बी’ ग्रेडमा रहेका राजवंशी यसपटक भने क्यानको सम्झौतामा अटाउन सकेका छैनन् । सन् २०१९ मा नेपालले खेलेका प्रायः सबै खेलमा सहभागिता जनाएका राजवंशी सम्झौतामा नअटाउनु आफैंमा आश्चर्यजनक छ । उनले सन् २०१९ मा १८ अन्तर्राष्ट्रिय खेल खेल्दै १५ विकेट लिएका थिए । तर क्यानले २०१९ मा कुनै प्रतियोगिता नै नखेलेका ओपनर विकेटपिकर ब्याट्सम्यान सुवास खकुरेल र तीव्र गतिका बलर कमलसिंह ऐरीलाई ‘सी’ ग्रेडमा राखिएको छ ।

त्यस्तै यसअघि ‘ए’ ग्रेडमा रहेका तीव्र गतिका ओपनर बलर सोमपाल कामीलाई ‘बी’ मा झार्दा, ‘बी’ मा रहेका डेथ ओभरका सफल तीव्र गतिका बलर अविनाश बोहरा ‘सी’ मा परे । नयाँ सम्झौतामा ‘सी’ ग्रेडमा राखिएका बोहरा गत वर्ष नेपाली टोलीका प्रमुख खेलाडी थिए । उनले २०१९ मा यूएईविरुद्ध टी-ट्वान्टी अन्तर्राष्ट्रियमा डेब्यु गर्दै १७ खेलमा १६ विकेट लिएका छन् । 

यता ‘ए’ बाट ‘बी’ मा पुगेका सोमपाल कामी सन् २०१९ मा टोलीमा मुख्य खेलाडी थिए । नेपाललाई यूएईविरुद्धको एकदिवसीय र टी-ट्वान्टी सिरिज जिताउन अलराउन्ड प्रदर्शन गरेका सोमपालले पछिल्लोपटक एमसिसीसँगको प्रथम श्रेणी खेल खेलेका थिए । ढाडको समस्याका कारण उनले सन् २०२० मा घरेलु मैदानमा भएको त्रिकोणात्मक एकदिवसीय सिरिज गुमाएका थिए ।

क्रिकेट खेलाडीको नयाँ सम्झौताको चौतर्फी आलोचना भएपछि यस विषयमा पुनर्विचार गर्न सकिने क्यानका अध्यक्ष चन्दले बताए । “हामीले खेलाडीको वर्गीकरण सार्वजनिक गर्दा धेरै कमेन्ट्सहरू आएका छन् । यसको विषयमा केही सोच्न सकिन्छ । त्यसैले त्यसमा पुनर्विचार गर्ने पाटो अझै खुला छ,” उनले भने, “केही कमी-कमजोरी भए होलान्, हामी स्वीकार गर्छौं । यसका लागि यी सबै विषयमा छलफल गर्ने बाटो अझै खुला छन् ।”

क्यानले वसन्तलाई बढुवा गर्दै कप्तान ज्ञानेन्द्र मल्ल, पूर्वकप्तान पारस खड्का, सन्दीप लामिछाने, विनोद भण्डारी, शरद भेषावकर, करन केसी र दीपेन्द्र ऐरीलाई ‘ए’ ग्रेडमा राखेको छ । घटुवा गर्दै ‘बी’ ग्रेडमा सोमपाल कामीसहित सुशन भारी, आरिफ सेख र पवन सर्राफलाई मात्र समेटेको छ ।

यस्तै ‘सी’ ग्रेडमा सुवास खकुरेललाई समावेश गर्दै रोहितकुमार पौडेल, कुशल मल्ल, रासिद खान, अविनाश बोहरा र कमल ऐरीलाई राखिएको छ । खकुरेलले विश्वकप लिग-२ मा शरद भेषावकर घाइते हुँदा राष्ट्रिय टिममा मौका पाएका थिए ।

क्यानले सम्झौताबाट ‘सी’ ग्रेडका इशान पाण्डे, कुशल भुर्तेल, प्रदीप ऐरी र राजु रिजाललाई हटाएको छ । यस्तै सन्दीप जोरा पनि क्यानको सम्झौताबाट बाहिरिएका छन् ।

त्यस्तै क्यानले वर्गीकरण गर्दै महिला र पुरुष खेलाडीको पारिश्रमिकमा पनि निकै विभेद गरेको छ । पुरुष टोलीको ‘ए’ ग्रेडमा रहने खेलाडीले ५० हजार तलब पाउँदा महिला खेलाडीको भने तीन गुणा कम छ । पहिलोपटक क्यानको सम्झौतामा रहेका महिला खेलाडीको ‘ए’ ग्रेडमा रहनेलाई मात्र १५ हजार रुपैयाँ निर्धारण गरेको छ ।

त्यस्तै ‘बी’ ग्रेडमा रहने पुरुष खेलाडीले ४० हजार र ‘सी’ ग्रेडमा रहने खेलाडीले ३० हजार प्राप्त गर्नेछन । तथा महिलातर्फ भने ‘बी’ ग्रेडमा रहने खेलाडीले १२ हजार र ‘सी’ ग्रेडमा रहने खेलाडीले १० हजार प्राप्त गर्ने क्यानले निर्धारण गरेको छ ।