site stats
बाह्रखरी :: Baahrakhari
राजनीति
Global Ime bankGlobal Ime bank
कतारसँग राख्नैपर्ने ५ बुँदा– अमिरका बुबाले नेपालमा जंगल लिएर बस्न चाहेका थिए 

राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलको निमन्त्रणामा कतारका अमिर शेख तमिन बिन हमाद अल थानी दुई दिने भ्रमणका लागि आज नेपाल आइपुग्दै हुनुहुन्छ । 

उहाँ फिलिपिन्स र बंगलादेशको भ्रमण पूरा गरेर नेपाल आउन लाग्नु भएको हो । नेपाल र कतारबीच २१ जनवरी १९७७मा कूटनीतिक सम्बन्ध स्थापना भएको हो । 

कतारबाट अमिरको तहमा  नेपालमा भएको यो पहिलो भ्रमण हो । यसैले यसको निकै महत्व रहेको छ । यद्यपि नेपाल र कतारबीच अहिले मुख्य रुपमा श्रमिक सम्बन्धी विषय मात्र प्रत्यक्ष रुपमा जोडिएको छ । कतारमा अहिले ३ लाख ६७ हजार ३ सय ८९ जना नेपाली श्रमिक रहेको श्रम मन्त्रालयको तथ्यांकबाट देखिन्छ ।

Dabur Nepal
NIC Asia

कतारका अमिरले नेपाल भ्रमण गर्न लागेको समयमा केही सम्झौताहरुमा हस्ताक्षर हुँदैछ भन्ने सुनेको छु । तर, मुख्यतयाः पाँचवटा विषयमा कतारसँग कुरा राख्नु उपयुक्त हुने मलाई लागेको छ । 


१. नेपालले विसं २०५२ सालदेखि कतारमा श्रमिक पठाउन थालेको हो । दुई देशबीचको श्रम सम्झौताको एउटा बुँदामा  नेपाली कामदारलाई १० हजार रुपैयाँमा त्यसतर्फ पठाउने भनिएको छ । 

तर, त्यो कार्यान्वयन हुन सकेको छैन । अहिले अढाइ लाख रुपैयाँसम्म लिने गरिएको छ । सम्झौताको एक बुँदामा फ्रि भिसा, फ्रि  टिकटको कुरा पनि उल्लेख छ । तर, त्यो कार्यान्वयन भएको जस्तो लाग्दैन । काम सकेर फर्किँदा रोजगारदाता कम्पनीले जहाजको टिकट दिनुपर्ने व्यवस्था रहेको छ ।  त्यसैले यी  विषय समग्रमा कार्यान्वयनको लागि हामीले यसपालि अमिरको भ्रमणका क्रममा प्रष्ट कुरा राख्नुपर्छ ।

२. नेपालबाट जाने श्रमिकहरुको लागि बिमाको विषय अर्को महत्वपूर्ण विषय हो । अहिले त्यहाँ काम गरेको समयमा केही भएमा मात्रै बिमा बापतको रकम परिवारलाई दिने गरिएको छ । 

तर, ४० प्रतिशत घटना बसेको स्थानमा पनि हुने गरेका छन् ।  जस्तो बसेको स्थानमा हृदयघात भएर कसैको मृत्यु भएमा  उनीहरुका परिवारले बिमावापतको रकम पाउँदैनन् । 

त्यसैले कार्यस्थल बाहेक अरु बेलामा पनि मृत्यु भएमा कामदारका परिवारले बिमा वापतको रकम पाउने व्यवस्था गर्नका लागि नेपालले कतार सरकारसँग प्रष्ट कुरा राख्नु जरुरी रहेको छ ।  जस्तो सन् २००८ देखि २०२२को बीचमा १२ हजार भन्दा बढी नेपालीको काम भन्दा बाहिर मृत्यु भएको पाइएको छ । 

बिमा नहुँदा तिनका परिवारले केही पनि नपाउने अवस्था सिर्जना भयो । जबकि ती श्रमिकका परिवारले नेपालमा ठूलो दुःख बेसाउनु परिरहेको छ ।  त्यसैले सरकारले यसतर्फ कतारका अमिर आएको बेलामा पहल गर्नु जरुरी रहेको छ । मानवीय हिसाबले पनि कतार सरकारले यसतर्फ ध्यान दिनु जरुरी हुन्छ ।

३. कतारलाई नेपालमा जमिन लिजमा दिएर खेती गराउन सकिने सम्भावना पनि छ । सन् २०११ मा तत्कालीन राष्ट्रपति डा. रामवरण यादवले कतार भ्रमण गर्दा म नेपाली राजदूतको रुपमा कतारमा थिएँ । 

त्यतिबेला मैले जग्गा लिज सम्बन्धी सम्झौताको मस्यौदा नेपाल सरकारकोमा पठाएको  थिएँ ।  त्यतिबेला कतारको कम्पनी हसाद फूड कम्पनीले नेपालमा जग्गा लिजमा लिएर खेती गर्ने इच्छा देखाएको थियो । 

तर, हाम्रो तर्फबाट त्यसलाई अन्तिम रुप दिइएन । राजनीतिक अस्थिरताका कारण पनि होला त्यतिबेला सो कुरा ख्याल गरिएन । 

जस्तो कि मेरो चारवर्षे कार्यकालमा सुरुमा गिरिजाप्रसाद कोइराला प्रधानमन्त्री हुनुहुन्थ्यो पछि पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड, झलनाथ खनाल, माधवकुमार नेपाल र डा. बाबुराम भटटराई समेत गरी जम्मा पाँचजना प्रधानमन्त्री बन्नुभयो । 

यो खालको राजनीतिक अस्थिरताले सायद त्यो सम्झौताको मस्यौदा हेर्न भ्याइएन । त्यो प्रक्रिया अघि बढेको भए उनीहरुले जग्गा लिजमा लिन सक्थे र सो बापतको रकम पनि दिन्थे । 

२५ वा ५० वर्ष सम्म जग्गा लिजमा दिन सकिन्थ्यो । उनीहरूले ट्याक्स पनि तिर्थे ।  उताको रेटअनुसार नेपाली युवाले आफ्नै देशमा रोजगारीको अवसर पनि पाउँथे ।  उनीहरुले भाडामा जग्गा लिएर धान खेती गर्ने, कुखुरा पालन गर्ने, माछा पालन गर्नेलगायतका काम अझै पनि  गर्न सक्छन् । 

कतार मरुभूमिको देश भएकोले उनीहरुले अन्य देशमा जग्गा लिजमा लिएर खेती गर्ने काम गर्दै आएका छन् ।  त्यो काम उनीहरुले  नेपालमा पनि गर्न चाहिरहेका छन् । सो सम्बन्धी सम्झौता भएको अवस्थामा नेपाललाई पनि त्यसबाट फाइदै हुने थियो । 

४. कतारसँग पैसा जति पनि छ । त्यसैले उनीहरु बैंकिङ्ग, सर्भिस सेक्टर तथा वेयरहाउस लगायतमा पनि लगानी गर्न चाहन्छन् । त्यसैले नेपालमा पनि सम्भावित ती क्षेत्रमा कतारको सहयोग लिन सकिन्छ ।

५. अहिले मुख्य रुपमा कतारले लेबरको रुपमा मात्रै नेपालीलाई लिइरहेको छ । 

तर, नेपालमा प्राविधिक जनशक्ति पनि बेरोजगार रहेको छ । इन्जिनियर, डाक्टर जस्ता जनशक्ति पनि कतार पठाउन सकिने सम्भावना रहेको छ । त्यसैले यसतर्फपनि कतारका अमिरको भ्रमणका क्रममा कुरा गर्नु उपयुक्त हुन्छ ।

पिताको नेपाली  जंगलमा बस्ने रहर !

म अहिलेका अमिरका पिता अमिर शेख हमाद इब्न खालिफा अल थानीको समयमा राजदूत थिएँ ।  म २००७ को नोभेम्बरमा राजदूतको रुपमा गएकोमा २०१२को फेब्रुअरीमा फर्केको हो ।  त्यतिबेलाका अमिरले अहिलेका अमिरलाई सन २०१३मा गद्धी हस्तान्तरण गरेका हुन् । 

अहिलेका अमिरका पिताले त मसँगको कुराकानीमा  नेपालमा कतै जग्गा लिएर जंगलको बीचमा दरबार बनाएर बस्ने रहर पनि गरेका थिए । तर, पछि त्यो कुरा त्यत्तिकै रह्यो ।
 
(कतारका लागि पूर्वराजदूत मिश्रले लेखनाथ अधिकारीसँग गरेको कुराकानीमा आधारित)

 
 

NIBLNIBL
प्रकाशित मिति: मंगलबार, वैशाख ११, २०८१  ०९:५०
worldlinkworldlink
प्रतिक्रिया दिनुहोस्
NTCNTC
Nepal Life Insurance banner adNepal Life Insurance banner ad
Ncell Side Bar LatestNcell Side Bar Latest
Everest BankEverest Bank
Bhatbhateni IslandBhatbhateni Island
Shivam Cement DetailShivam Cement Detail
सम्पादकीय
SubisuSubisu
Hamro patroHamro patro