काठमाडौं । खेलाडी उत्पादनको उर्भर भूमि मानिन्छ सुदूरपश्चिमलाई । विश्वमा नेपालको नाम चिनाउने खेलाडी उत्पादनमा एक परिचय फेरेको ठाउँ हो सुदूरपश्चिम । क्रिकेटदेखि तेक्वान्दो, पौडीदेखि भलिबल अर्थात् हरेक खेलमा कोही न कोही सुदूरका खेलाडी छन् । 

पछिल्लो समय त्यहि ठाउँका एक पात्र जसले नेपालको गरीमा बढाइरहेका छन् । उनी हुन् ब्याडमिन्टनका प्रिन्स दाहाल । भौगौलिक हिसाबले राजधानी काठमाडौंबाट निकै दूर सुदूरपश्चिमको दार्चुलामा जन्मिएका प्रिन्स ब्याडमिन्टनमा तहल्का मच्चाइरहेका छन् । 

ब्याडमिन्टनमार्फत् राष्ट्रलाई पदक दिलाइरहेका प्रिन्स मात्र १६ वर्षका भए । उनले केही समयअघि दुबईमा सम्पन्न दुबई अन्तराष्ट्रिय ब्याडमिन्टन सिरिज अन्तर्गत यू–१९ तर्फ नेपाललाई ऐतिहासिक स्वर्ण जिताएका थिए । भारतका शीर्ष वरियताका बरुण कपुरलाई हराउँदै जिताएको स्वर्ण ब्याडमिन्टनमा नै ऐतिहासिक पदक हो । त्यसो त उनी दुबइ सिरिजमार्फत नै चर्चामा आएका हुन् । 

एक वर्षअघि दुबइमा सम्पन्न सिरिजमा उनी जुनियरतर्फ च्याम्पियन भएका थिए । त्यहिपछि उनको उचाइले चर्चा पाएको हो । एक युवक जसले बाल्यकालमा रमाउनु पर्ने अवस्थामा  ब्याडमिन्टन रोजे । बुवाको पाइला पछ्याउँदै ब्याडमिन्टन कोर्ट पुग्थे । प्रिन्सका बुवा नारायण दाहाल राष्ट्रिय खेलाडी हुन् । तर लामो समय भने खेलेनन् । उनी अहिले भेट्रान ब्याडमिन्टनमा सहभागिता जनाउँछन् । 

स्वस्थ रहनुका साथै रहरमा ब्याडमिन्टन खेल्ने बुवा नारायणको पाइला पछ्याउँदै कोर्टसम्म पुग्ने प्रिन्सलाई अहिले मामा कमलेश्वर निरौलाले साथ दिइरहेका छन् । कमलेश्वरको प्रशिक्षणमा नै उनले १५ बढि अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगिता खेलिसकेका छन् । राष्ट्रिय प्रतियोगिता २० बढी खेलेको बताउने उनको लक्ष्य ओलम्पिक पुग्नेछ । हाललाई भने उनी दक्षिण एसियाली खेलकुदमा स्वर्ण जित्ने योजनामा छन् । 

नवौं वर्षमा राष्ट्रिय प्रतियोगिता 

२००४ मा दार्चुलाको खलंगामा जन्मिएका प्रिन्स ७ वर्षको उमेरबाट नै ब्याडमिन्टन खेल्न थालेका हुन् । कोर्ट बाहिर बुवाको खेल नियाल्दै गर्दा खेलतर्फ आकर्षित भएका उनलाई पनि खेल्न मन लाग्यो । त्यसैमा बुवा नारायण दाहालको सपना पनि छोरा खेलतर्फ लागोस् भन्ने नै थियो । 

विस्तारै उनी र्याकेट समाउन थाले । दिनप्रतिदिन हात बस्न थाल्यो । बुवासँगै खेल्न थाले । हरेक दिनको प्रयासले उनको खेल सुधिँ्रदै गयो । त्यहिबीचमा २०७० सालमा कम्युनिष्ट नेता पुष्पलाल श्रेष्ठको स्मृतिको आयोजना भएको पुष्पलाल स्मृति राष्ट्रिय ब्याडमिन्टनमा उनी सहभागि भए । 

त्यतिबेला उनी मात्र ९ वर्षका थिए । जुनियरतर्फ प्रतिस्पर्धा गरेका उनी भन्छन्, “पहिलो राष्ट्रिय प्रतियोगिता थियो । सुरुमै हारेँ । सिङ्गलको नतिजा त सम्झिन मन लाग्दैन । नराम्रो तरिकाले हारँे । डबलमा पनि हारेँ । गाउँले मामासँग डबलमा प्रतिस्पर्धा गरेको थिएँ ।”

त्यतिबेला उनलाई हार्दा दुःख महसुश नै हुन्थेन । तर अहिले पराजित हुँदा रातभर निन्द्रा नलाग्ने प्रिन्स बताउँछन् । त्यसपछि उनी कृष्णमोहन स्मृति ब्याडमिन्टनमा सहभागि भए । नेपालको शीर्ष तेस्रो बरियताका खेलाडी विष्णु कटवाललाई हराउँदै उनी क्वाटरफाइलमा पुगे । त्यहि खेललाई प्रिन्स करिअरको टर्निङ प्वाइन्ट मान्छन् । 

“दुई वर्षअघि हो । शीर्ष वरियताको तेस्रो नम्बरमा रहेका विष्णु दाइलाई हराए । त्यसपछि क्टारफाइनलमा शीर्ष वरियताका सन्जीव भण्डारीलाई हराए । सेमिफाइनलमा रत्नजित श्रेष्ठसँग हारे । त्यसपछि आफ्नो खेल सुधार्न र च्याम्पियनको रहर जाग्यो । खेलप्रतिको लगाव बढ्दै गएपछि च्याम्पीयनको लक्ष्य लिएर ४ वर्षअघि काठमाडौं आएका प्रिन्स अहिले नवौं कक्षामा पढ्छन् । खेलसँगै पढाइलाई अघि बढाइरहेका उनी खेलकै कारण पढाइ ग्याप भइरहेको बताउँछन् । 

स्वर्ण जित्दा कोर्टमै सुते

दुबई अन्तर्राष्ट्रिय ब्याडमिन्टन सिरिजले प्रिन्सको खेल करिअरमा ठूलो अर्थ राख्छ । उनको मात्र होइन नेपाली ब्याडमिन्टनमा पनि । २०१५ मा पहिलो पटक जुनियरतर्फ भाग लिँदा उनलाई स्वर्णकै अपेक्षा थियो । तर जान निकै सकस भयो ।  दुई दिनअघि मात्र नाम दर्ता गराएका उनी आफ्नै खर्चमा गए । यू–१५ मा च्याम्पियन पनि भए । च्याम्पियनसँगै मनमा नयाँ लक्ष्य लिएर नेपाल फर्किएको प्रिन्स बताउँछन् । “त्यो बेला यू–१५ च्याम्पियन हुँदा भारतका बरुण कपुर यू–१९ मा च्याम्पियन भएका थिए । उसलाई पराजित गर्ने लक्ष्य बोकेर नेपाल आएँ । एक वर्षपछि लक्ष्य पूरा गर्न सफल भएँ,” प्रिन्सले थपे ।

जब खेलाडीले लक्ष्य पूरा गर्छन्, सेलिब्रेसन आ–आफ्नै तरिकाले गर्छन् । तर प्रिन्स कोर्टमै सुते । उनले भने, “त्यो पल कसरी भन्ने खुसीले म त कोर्टमा नै सुतेँ । मेडल सिरानीमा राखेर सुतेँ अनि सोचे अब ठूलो प्रतियोगितामा स्वर्ण जित्नेछु ।” उनको अबको लक्ष्य घरेलु मैदानमा आयोजना हुने १३ र्औं दक्षिण एसियाली खेलकुद (साग)मा स्वर्ण जित्ने छ । अहिले उनी एसियन खेलकुदमा नै केन्द्रित छन् । 

चिनियाँ लिन नाङको फ्यान  

खेलाडीले कोही न कोहीलाई आइडल मान्ने गर्छन् । स्वदेशी या विदेशी कुनै लेजेण्ड खेलाडीलाई पछ्याइरहेका हुन्छन् । प्रिन्स दाहाल भने चिनियाँ ब्याडमिन्टन खेलाडी लिन डानको फ्यान हुन् । लिन डानको खेल शैली उनलाई निकै मन पर्छ । 

लिन डान दुईपटकको ओलम्पीक च्याम्पीयन हुन् । २००८ मा बेइजिङ ओलम्पिकमा च्याम्पियन बनेका उनी २०१२ मा लन्डन ओलम्पीकमा पनि मेन सिङ्गलमा च्याम्पीयन भएका थिए । उनी पाँचपटकका विश्व च्याम्पियन पनि हुन् । बायाँ हाते खेलाडी डानकै फ्यान प्रिन्स पनि बायाँ हाते खेलाडी नै हुन् । डान जस्तै प्रिन्स पनि ओलम्पीकमा आफ्नो यात्रा सुरु गर्न चाहन्छन् । तर त्यसका लागि धेरै मेहनत गर्न बाँकी रहेको उनको भनाइ छ । 

विश्व वरियतामा १९ स्थानको छलाङ

ब्याडमिन्टनको विश्व वरियतामा प्रिन्सले १९ स्थान छलाङ मारेका छन् । दुबई ब्याडमिन्टन सिरिज अन्तर्गत यू–१९ च्याम्पीयसिपमा भारतका शिर्ष वरियताका बरुण कपुरमाथि जित निकालेका उनले हालै सार्वजनिक वरियतामा १९ स्थान छलाङ मारेका छन् । योसँगै उनी विश्व ब्याडमिन्टन फेडेरेसन (बिडब्लुएफ)को जुनियर बरियतामा ३९ स्थानमा पुगेका छन् । प्रिन्स यसअघि ५८ औं स्थानमा थिए । विश्व वरियतामा सुधार भएपछि प्रिन्सले खुसी व्यक्त गरेका छन् । उनले भने, “निकै खुसी लागेको छ । अझै धेरै गर्न बाँकी छ । तर हाल भएको वरियताले मलाई अझ बढी जिम्मेवारीको महसुस गराएको छ ।”