विराटनगर । प्रदेश १ मा प्रदेश राजधानी भएकै जिल्लाको पूँजीगत खर्च गर्ने क्षमता निकै कमजोर देखिएको छ । प्रदेश सरकारले जिल्लागत रुपमा विनियोजन गरको पूँजीगत खर्चतर्फ राजधानी विराटनगरसमेत रहेको मोरङ खर्च क्षमता बजेट विनियोजन भएको अनुपातमा निकै कमजोर देखिएको हो । 

आर्थिक वर्ष २०७५-०७६ को लागि प्रदेश सरकारकातर्फबाट मोरङमा कूल पूँजीगततर्फ ७ अर्ब २७ करोड ९२ लाख ५० हजार विनियोजन भएकोमा जम्मा दुई अर्ब ९२ करोड ४४ लाख खर्च भएको छ । यो विनियोजित पूँजीगत बजेटको ४० दशमलब १८ प्रतिशत मात्र हो । चालु खर्चसमेत जोड्दा मोरङले ४७ दशमलब ३४ प्रतिशत मात्र खर्च गर्न सकेको छ । चालूतर्फ १२ अर्ब १९ करोड ७८ लाख विनियोजन भएकोमा जम्मा ६ अर्ब २९ करोड रुपैयाँ खर्च भएको छ । यो विनियोजित बजेटको ५१ दशमलव ६२ प्रतिशत हो ।

प्रदेश लोखा नियन्त्रक कार्यालयका अनुसार खर्च गर्ने क्षमता धनकुटाको अधिक देखिएको छ । पूँजीगततर्फ यो जिल्लाले जम्मा ८४ दशमलव ५९ प्रतिशत पूँजीगत खर्च गरेको छ । धनकुटाको लागि यो शीर्षकमा जम्मा ८५ करोड ५५ लाख बजेट छुट्याइएको थियो । चालुसमेत यो जिल्लाले ८० प्रतिशत खर्च गरेको छ । तेह्रथुमले पूँजीगत र चालू दुबै गरी सबैभन्दा धेरै ८३ दशमलव ८२ प्रतिशत बजेट खर्च गर्न सकेको छ । 

प्रदेश लेखा नियन्त्रक कार्यालयका प्रमुख कृष्ण पोखरेलका अनुसार प्रदेश मन्त्रालय र अन्य संरचनासमेत रहेको मोरङमा सबैतर्फको बजेट अधिक छुट्याइएको भए पनि खर्च भने सोहीअनुरुप हुन नसकेको हो । उनले भने,‘‘जुन मात्रामा बजेट छुट्याइएको थियो सोहीरुपमा खर्च हुन नसकेको देखिन्छ ।’’ उनले जिल्लागत रुपमा हेर्दा पनि बजेटअनुसार खर्च गर्ने परिमाण मोरङको कमजोर देखिएको बताए । 

समानीकरण अनुदानतर्फ भने ५० करोड प्राप्त भएकोमा मोरङले शतप्रतिशत खर्च गर्न सकेको छ । यसैगरी सशर्त अनुदानतर्फ प्राप्त ३ अर्ब २३ करोड ८० लाखमा ९८ दशमलव ७६ प्रतिशत खर्च भएको छ । दुबै अनुदानतर्फको कूल खर्च प्रतिशतमा प्राप्त बजेटको ९८ दशमलव ९३ प्रतिशत हो । 

पूँजीगततर्फ सबैभन्दा थोरै बजेट प्राप्त गरेको ताप्लेजुङले जम्मा ७७ दशमलव ७५ प्रतिशत खर्च गरेको छ । रु. १७ करोड ५७ लाख ३१ ह्जार पूँजीगत बजेटमध्ये यो जिल्लाले १३ करोड ६६ लाख २९ हजार खर्च गर्न सकेको तथ्यांकले देखाएको छ । 

संखुवासभा जिल्लाको खर्च गर्ने क्षमता पनि निकै कमजोर देखिएको छ । पूँजीगततर्फ यो जिल्लाले जम्मा ४९ प्रतिशत मात्र रकम खर्चेको छ । संखुवासभामा पूँजीगत बजेट रु. १ अर्ब १३ करोड ४६ लाख ४२ हजार छुट्याइएको थियो तर खर्च ५ करोड ६४ लाख मात्रै हुन सकेको छ । चालुतर्फको गरी संखुवासभाले जम्मा ५५ प्रतिशत बजेट खर्च गरेको छ । 

पाँचथरले ७९ दशमलव १४, इलामले ७६ दशमलव ५४, भोजपुरले ५५ दशमलव १२ प्रतिशत पूँजीगत खर्च गरेको छ । भोजपुर मुख्यमन्त्री शेरधन राईको गृहजिल्ला हो । यसैगरी खोटाङले ८२ दशमलव ७२, सोलुखुम्बुले ७९ दशमलव ५०, ओखलढुंगाले ५८ दशमलव ३४, उदयपुरले ६५ दशमलव ०१, झापाले ६७ दशमलव ५१ र सुनसरीले ७८ दशमलव ७८ प्रतिशत पूँजीगत(विकास) बजेट खर्च गरेका छन् ।

प्रदेशको कूल वार्षिक विनियोजन ३६ अर्ब ४३ करोड १० लाख मा कूल खर्च २१ अर्ब १८ करोड ३७ लाख छ । पूँजीगत तर्फसमेत प्रदेशले जम्मा ५८ दशमलव १५ प्रतिशत खर्च गरेको छ । जुन ५८ दशमलव ५१ प्रतिशत हो । यो शीर्षकमा जम्मा १९ अर्ब ४४ करोड २६ लाख बजेट विनियोजन भएको थियो । यसमा ११ अर्ब ३७ करोड खर्च भएको छ । चालुतर्फ वार्षिक विनियोजन १६ अर्ब ९८ करोड ८३ लाख रहेकोमा खर्च ९ करोड ८० लाख भएको छ । योे विनियोजित बजेटको ५७ दशमलव ७४ प्रतिशत हो ।