काठमाडौं । नागरिकलाई दिने सेवासुरक्षा प्रभावकारी बनाउने र आमजनतामा प्रहरीको छवि सुधार्ने उद्देश्यले नेपाल प्रहरीले ‘मुस्कानसहितको सेवा’को अवधारणा ल्यायो । प्रहरी प्रधान कार्यालयले यसैअनुसार देशभर सर्कुलर पनि जारी गर्यो । ‘जिब्रोको गरिमा मिठो बोलीमा, मुस्कानसहितको प्रहरी सेवा !’ यो नारा सुन्दा निकै मिठो पनि लाग्छ । 
जनतालाई मुस्कानसहितको सेवा दिनुपर्ने प्रहरी कतिपय जनशक्तिको भने गाँस–बासकै ठेगान छैन । दुर्गम क्षेत्रको त कुरै छाडौं, देशको केन्द्रीय राजधानीसँग जोडिएको ललितपुर महानगरमै स्थिति नाजुक छ । “हाम्रै बस्ने बास र खाने गाँसको ठेगान छैन, कसरी दिनु मुस्कानसहितको सेवा !” महानगरीय प्रहरी परिसर ललितपुरका एक प्रहरी भन्छन्, “ललितपुरमा प्रहरीका आफ्ना भवन छैनन्, टिनको छानोमा बस्नुपरेको छ । बर्खामा पानी चुहिन्छ, दिउँसो घामले बसिनसक्नु हुन्छ ।” 

ललितपुरमा अहिले १२ सय प्रहरीको दरबन्दी छ । परिसरअन्तर्गत २ वृत्त र १७ ओटा प्रभाग, ४ चौकी, ४ बिट र एउटा इलाका प्रहरी कार्यालय छ । तर, साधनस्रोतको अभावमा भनेजस्तो सेवा प्रदान गर्न नसकेको प्रहरीको गुनासो छ । आफ्नै भवन नहुँदा जनतालाई भनेजस्तो सेवा दिन नसकिएको प्रहरी अधिकारी गुनासो गर्छन् । 

एउटा चौकी भाडामा, १७ अरुको भवनमा

प्रहरी परिसर ललितपुरको आफ्नो भवन छ, अधिकांश  प्रहरी चौकीको आफ्नो भवन छैन । प्रहरी चौकी गिम्दीले मासिक ५४ सय रुपैयाँ भाडा तिरेर कार्यालय सञ्चालन गरिरहेको छ । प्रहरी प्रभाग मंगलबजार पुरातत्व विभागको जमिनमा अस्थायी टहरोमा बसेको छ भने प्रभाग लगनखेल २०६१ सालदेखि नगरपालिकाको भवनमा छ ।

इमाडोल तत्कालीन गाविस भवनमा, धापाखेल वडा नम्बर २४ को कार्यालयमा, पाटनढोका अस्थायी टहरोमा तथा हुनमानस्थान प्रहरी प्रभाग अस्थायी टहरोमा बस्दै आएका छन् । 

यस्तै प्रभाग लाँकुरीभञ्ज्याङ सामुदायिक वनको जमिनमा, फर्सिडोल सार्वजनिक जग्गामा, चुनिखेल सल्यानटारको एक विद्यालयमा र इलाका प्रहरी कार्यालय टुंगुन सार्वजनिक जग्गामा तथा प्रहरी बिट नख्खु सार्वजनिक जग्गामा बस्दै आएका छन् । महानगरीय प्रहरी वृत्त सातदोबाटो ढलौट कारखानामा भवन बनाएर बस्दै आएको छ भने प्रभाग बल्खु सार्वजनिक जग्गामा भवन बनाएर बसेको छ । यस्तै प्रभाग लुभु श्रेस्ताबाट प्राप्त भएको तर जग्गा धनीपूर्जा नभएको जमिनमा बसिरहेको छ । 

आफ्नो भवन नुहँदा खानेपानीदेखि अन्य विभिन्न खालका समस्या खेप्नुपरेको गुनासो प्रहरीको छ । परिसर ललितपुरका एसएसपी गणेश ऐर समस्याहरुका बाबजुद प्रहरीले आफ्नो सेवामा कुनै सम्झौता नगरेको बताउँछन् । उनी भन्छन्, “समस्यासँग जुध्ने भनेकै प्रहरी हो । साधनस्रोतको अभावमा केही हदसम्म काम गर्न असहज भने हुन्छ नै ।”

काम गर्दैन प्रहरी सेटले

ललितपुरको झण्डै ७० प्रतिशत स्थान पहाडी क्षेत्रमा पर्छ । कतिपय त विकट क्षेत्र नै छन् । भौगोलिक विकटताले प्रहरीलाई सहज सेवा प्रदान असहज भएको प्रहरी चौकीका इञ्चार्जहरुको अनुभव छ । यहाँसम्म कि उपत्यकाकै छिमेकी जिल्ला हुँदा पनि कतिपय स्थानमा प्रहरी सेटले नै काम गर्दैन । प्रहरी सेटले काम नगर्दा नियमित सूचना आदानप्रदान र गस्तीको व्यवस्थापन गर्न मुस्किल हुने गरेको उनीहरु बताउँछन् । खासगरी ललितपुरको कालेश्वर, टुंगुन, चौगढेलगायतका पहाडी इलाकामा प्रहरी सेटले मुस्किलले काम गर्छ ।