काठमाडौं ।  “संविधान संशोधनको विषय अघिल्लो संसद्मा उठ्दै गर्दा यसबारेमा उच्चारणसमेत गर्नु राष्ट्रघात हो भनेको कुरा हामी सम्झन्छौं, तर आज त्यही संविधान संशोधनका विषयमा माथापच्छी गरेर हस्ताक्षर गर्न मात्रै बाँकी छ । के का निम्ति ? दुईतिहाइका निम्ति । यो दुई तिहाइको दिब्यशक्तिको मोहको नियत के हो ?,” प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले विश्वासको मत माग्दै गर्दा कांग्रेसका प्रभावशाली नेता गगन थापाले संघीय संसद्मा सम्बोधन गर्दै यस्ता प्रश्न सोधिरहेका थिए ।
त्यतिमात्रै नभएर थापाले प्रधानमन्त्री ओलीमा बलियो प्रधानमन्त्री बन्नुपर्छ भन्ने इच्छा जागेको संकेत गर्दै राजा महेन्द्र, वीरेन्द्र र ज्ञानेन्द्र जस्ता बलिया व्यक्ति मुलुकले ३० वर्ष झेलिसकेको टिप्पणीसमेत गरेका थिए ।

“बलियो नेता राजा महेन्द्र, वीरेन्द्र र ज्ञानेन्द्र ३० वर्षसम्म बेहोरेको होइन ?,” थापाले भनेका थिए, “बलियो व्यक्ति चाहिन्छ भन्ने ठाउँमा पुग्यौं भने फेरि दुर्घटना हुन्छ । कांग्रेस प्रतिपक्षमा बसेर दुर्घटना रोक्न चाहन्छ ।”

नेकपा एमाले र माओवादी केन्द्रले मात्रै सामान्य बहुमतको सरकार बनाउन सक्ने मत प्राप्त गरेका छन् ।  तर केपी शर्मा ओलीले संघीय समाजवादी फोरम नेपाल, राजपा लगायतका राजनीतिक दललाई पनि सरकारमा सहभागी गराउने तयारी गरेका छन् । अनौपचारिक सहमतिअनुसार संविधान संशोधन गर्न एमाले तयार भएको छ । 

तर यसलाई कांग्रेसले शंकाको नजरले हेरेको छ । त्यतिमात्रै नभएर कांग्रेसले आफ्ना सांसदहरुलाई विपक्षमा रहेर सरकारलाई कसरी उत्तरदायी बनाउन सकिन्छ भनेर पनि प्रशिक्षण दिएको छ ।

पार्टी कार्यालय सानेपामा बुधबार कांग्रेसले आफ्ना सांसदहरुलाई प्रशिक्षण दिएको हो ।

पार्टी सभापति शेरबहादुर देउवाले जनताका लागि विपक्षीको भूमिका सरकारको भन्दा बढी महत्वको हुने भन्दै कांग्रेसको अबको प्रस्तुतीलाई जनताले हेरिरहेको बताए ।

“संसद्मा सत्तापक्षको भन्दा बढी प्रतिपक्षीको भूमिका महत्व र जिम्मेवार हुन्छ,” देउवाले भने, “सत्तापक्षले नराम्रो काम गर्न लाग्यो भने खवरदारी गर्न प्रतिपक्ष हो, त्यसको लागि धेरै अध्ययन गर्नुपर्छ । देशभरका जनताले संसद्मा कांग्रेसले कस्तो भूमिका खेल्छ भनेर हेरेका छन् । कांग्रेसको प्रस्तुती हेरेर नै जनताले अबको चुनावमा मतदान गर्छन् । त्यसैले अबको पाँचवर्षमा कांग्रेसलाई भोट हाल्ने बनाउन आजैदेखि लागौं ।”

नेपाली कांग्रेसका नेता रामचन्द्र पौडेलले पनि सांसदहरुलाई कसरी संसद्मा प्रतिपक्षको भूमिका निर्वाह गर्ने भन्ने जानकारी गराए ।

सांसदहरुलाई निर्देशन दिँदै पौडेलले भने, “संसदमा प्रतिपक्षीको भूमिका एकदमै महत्वपूर्ण हुन्छ । हामी अहिले ज्यादै गम्भीर मोडमा आइपुगेका छौं । लोकतन्त्र सफल हुनको लागि लोकतन्त्रप्रति,जनताप्रति सधैँ उत्तरदायी हुनुपर्छ । विरोधका लागि विरोध होइन । तर्कसहितको विरोध हुनुपर्छ ।”

“बिहानदेखि बेलुकासम्म भएका घटनाहरुको जानकारी राख्नुहोस् । हामी संसदमा तयारीका साथ उपस्थित हुनुपर्छ,” उनले भने, “आफूले उठाउन खोजेको विषयमा पहिला आफैँलाई जानकारी हुनुपर्दछ । यदी आफूले उठाउन खोजेको विषय अस्पष्ट भए विज्ञहरुलाई सोध्नुहोला ।”

नेता पौडेलले योग्यता र इमान्दारीताको आधारमा संसदमा सांसदहरुको महत्व राख्ने जोड समेत दिए । नेपाल मजुदर किसान पार्टीको उदाहरण दिँदै पौडेलले भने, “संसदमा प्रतिपक्षीको भूमिका संख्याको आधारमा भन्दापनि योग्यता र इमान्दारीको आधारमा हुन्छ । अघिल्ला संसद बैठकहरुमा नेमकिपाले प्रतिपक्षीको भूमिका राम्रोसँग निर्वाह गर्यो । त्यसबेलामा मलाई लाग्थ्यो कि प्रतिपक्ष भनेको त नेमकिपा मात्रै हो । त्यसैले संसदमा प्रतिपक्षीको भूमिकाको लागि योग्यता र इमान्दारीताले महत्व राख्छ । संख्याले होइन् । तपाईंहरु आजदेखिनै योग्य र इमान्दारी बन्ने कोशिस गर्नुहोला ।”

प्रशिक्षण कार्यक्रममा कांग्रेस नेताहरुले दुईतिहाइको अर्थ खोज्नैपर्ने धारणा राखेका थिए ।

“दुईतिहाइको सरकारको अर्थ हामीले खोज्नैपर्छ,” पौडेलको धारणा थियो । उनले दुईतिहाइले मुलुकलाई सर्वसत्तावादतर्फ लैजानसक्ने आशंका पनि गरे ।

किन तर्सिँदैछ त कांग्रेस ? 
 

“सामान्य बहुमत हुँदाहुँदै दुईतिहाइ के का लागि त ?,” कांग्रेस प्रवक्ता विश्वप्रकाश शर्माले बाह्रखरीसँग कुरा गर्दै भने ।

“दुईतिहाइ वाम गठवन्धनलाई चाहिएको हो कि मधेस केन्द्रित दललाई ?,” उनको प्रश्न थियो, “चुनावमा मधेसी दलसहित दुईतिहाइ भनेको हो कि एमाले माओवादीको मात्र दुई तिहाइ भनेको हो ? हिजो कांग्रेसले संविधान संशोधन गर्न खोज्दा एमालेले किन मानेन ? अहिले केको आधारमा संविधान संशोधनको तयारी हुँदैछ ? हिजो संविधान संशोधनलाई राष्ट्रघात भन्ने एमालेले के को आधारमा संविधान संशोधन गर्न खोज्दैछ ?”

त्यतिमात्रै नभएर विभिन्न निकायहरु प्रधानमन्त्री कार्यालय मातहतमा ल्याएर सरकारले के गर्न खोजेको हो ? भन्ने प्रश्न पनि शर्माले अघि सारे ।