काठमाडौं । चलचित्र सहित्यको बेग्लै विधा भएको भन्दै यो मान्यतालाई स्थापित गर्नुपर्नेमा जोड दिइएको छ । त्रिवि कीर्तिपुर नेपाली विभागका प्रध्यापक डा. अशोक थापाले चलचित्र साहित्य र नेपाली सन्दर्भ विषयमा कार्यपत्र प्रस्तुत गर्दै चलचित्र कलाको आधुनिक माध्यम भएको बताए ।
समाज रुपान्तरणका लागि चलचित्रको भूमिका महत्वपूर्ण रहने भन्दै उनले प्राविधिक पक्षले गर्दा चलचित्रले धेरै कुराहरू एकै पटक देखाउन सकिने बताए । पछिल्लो समय चलचित्र समाजको अभिन्न अंग बन्न पुगेको उनले बताए ।
नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठान र नेपाल चलचित्र तथा सांस्कृतिक प्रतिष्ठानको संयुक्त आयोजनामा चलचित्र साहित्य र नेपाली सन्दर्भ विषयमा भएको अन्तरक्रियामा कार्यपत्रमाथि आफ्नो धारणा राख्दै कलाकार नीर शाहले चलचित्र मानवीय समवेदनासँग जोडिएको साहित्य भएको बताए । “चलचित्रको मुटु भनेको पटकथा हो । पटकथा चलचित्रको साहित्यको मूल अंश हो,” उनले भने, “विश्व बजारका धेरै प्रसिद्ध चलचित्रहरूको आधार साहित्य नै हो ।”
नेपाली चलचित्रको बारेमा खोज अनुसन्धान नै साह्रै कम भएको उनले बताए ।
कार्यक्रममा नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानका कुलपति भूपाल राईले चलचित्र आफैँमा साहित्य भएको बताए । चलचित्र प्रविधिसहतिको साहित्य भएको उनको भनाइ छ ।
चलचित्रमा साहित्यका मूलविधाका सबै विधा समेटिएका कारण चलचित्र साहित्य फरक रहेको उनको धारणा छ ।
“आफ्नो कथा आफैँ भन्ने एउटा बलियो आधार बनेको छ, चलचित्र । त्यसैले यसको कथा भन्ने शैली फरक छ,” उनले भने ।
कार्यक्रममा नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानका सदस्यसचिव डा. धनप्रसाद सुवेदीले चलचित्रसँग भाषा र प्रविधि जोडिएको हुँदा पाठ्य साहित्यभन्दा दृश्य साहित्य अझ प्रभावकारी माध्यम भएको बताए ।
नेपाल चलचित्र तथा सांस्कृतिक प्रतिष्ठानका अध्यक्ष केपी पाठकले चलचित्र दृश्य साहित्य हो भन्ने कुरा स्थापित गर्न आवश्यक रहेको बताए । “चलचित्र पनि साहित्य हो, एउटा उपन्यासले भन्न नसकेको कुरा एउटा चलचित्रले भन्नसक्छ वा देखाउन सक्छ,” उनले भने, “यसको प्रभावकारिता पनि समाज रुपान्तरणमा छ ।”