पोखरा । निकटस्थहरूसँग कांग्रेस नेता अर्जुनप्रसाद जोशीले भन्ने गरेका थिए, ‘मैले टिकट पाएँ भने मलाई हराउँछन् ।’ पर्वत कांग्रेसको फरक धारलाई उनले लगाएको सोही आरोप अर्काधारका नेताहरूले उनै जोशीलाई लगाउँछन् ।

गठबन्धनबाट चुनाव लड्ने भनेपछि पर्वत कांग्रेसको भागमा पर्यो । टिकटमा सदाझैँ दर्जनभन्दा धेरै आकांक्षी थिए । आकांक्षा राखे पनि जोशी हुञ्जेल टिकट पाइँदैन भन्ने आम कार्यकर्तासम्मको मनोविज्ञान छ, पर्वतमा । एक प्रतिनिधिसभा क्षेत्र रहेको पर्वतमा कांग्रेसले प्रतिनिधिसभा र प्रदेश (ख) पायो । (क) माओवादीको भागमा पर्यो ।

स्थानीय तहको मतपरिणाम अनुसार सबै क्षेत्रमा गठबन्धन बलियो नै थियो । अन्य जिल्लामा स्वतन्त्रहरूले उल्लेख्य मत ल्याउँदा पर्वतमा भने त्यस्तो भएन । तर, प्रतिनिधिसभामा अर्जुनप्रसाद जोशी पराजित भए । पर्वत (ख) मा कांग्रेसका ऋषिकेश तिवारी पनि विजयी हुन सकेनन् । (क) मा माओवादी केन्द्रका सुदीप कुँवर पनि पराजित भए । 

साविकको धौलागिरि अञ्चलका चारमध्ये तीन जिल्लामा गठबन्धनले ‘क्लिन स्वीप’ गर्दा पर्वतमा भने गठबन्धन नै बढारियो । कारण सत्ता गठबन्धनको आन्तरिक कलह नै हो ।

बिहान सार्वजनिक भएको मतपरिणाम अनुसार प्रतिनिधिसभामा एमालेका पदम गिरीले दोस्रो जीत हात पारे । उनले जोशीलाई २ हजार २६३ मतान्तरले पराजित गरेका हुन् । गिरीले २९ हजार ८७२ मत ल्याउँदा जोशीले २७ हजार ६०९ मत ल्याए । ०७४ को चुनावमा पनि गिरीले जोशीलाई नै हराएका हुन् ।

त्यतिबेला गिरी ३९ हजार २७५ मत पाएर प्रतिस्पर्धी जोशीलाई पराजित गरेका थिए । जोशीले ०७४ को निर्वाचनमा २६ हजार ८१९ मत प्राप्त गरेका थिए । जोशीलाई गिरीले १२ हजार ४५६ मतको अन्तरमा पराजित गरेका थिए ।
 
त्यतिबेला माओवादीसहितको गठबन्धनको बलमा चुनाव जितेका गिरीले अहिले कांग्रेससहितको गठबन्धनका उमेदवारलाई हराए ।

प्रदेशसभा (क) मा एमालेका भक्त कुँवरले नेकपा माओवादी केन्द्रका सुदीप कुँवरलाई पराजित गरेका हुन् । भक्त कुँवरले १६ हजार ८१ मत प्राप्त गर्दा माओवादीका सुदीप कुँवरले १३ हजार ७४२ मत प्राप्त गरे ।

प्रदेशसभा (ख) मा नेकपा एमालेका बस्यालले कांग्रेसका ऋषिकेश तिवारीलाई पराजित गरेका हुन् । बस्यालले १४ हजार १३२ मत ल्याउँदा तिवारीले १२ हजार २१० मत प्राप्त गरे । 

मतपरिणाम सार्वजनिक भइनसक्दै पर्वतमा गठबन्धनका कार्यकर्ताले सामाजिक सञ्जालमा आक्रोश पोख्न थालिसकेका थिए । पर्वत कांग्रेसमा संघीयता कार्यान्वयन हुनुअघि दुईवटा निर्वाचन क्षेत्र थिए । ती क्षेत्रमा दुवै कांग्रेसका उमेदवार भएको खण्डमा एक क्षेत्रका उमेदवारले अर्का क्षेत्रका उमेदवारलाई हराउन लागिपरेकोे आरोप जहिले लाग्ने गथ्र्यो । सोही आरोप र असन्तुष्टि कार्यकर्ताहरूले पोखिरहेका छन् ।

पर्वत कांग्रेसका पूर्व सभापति खिमप्रसाद भुषाल यसलाई दुर्भाग्यको संज्ञा दिन्छन् । कार्यकर्ताहरुले अन्तरघात भयो भनेर आक्रोश पोखे पनि पार्टीले समीक्षा गर्नुपर्ने र कमजोरी पहिल्याउनुपर्ने उनको भनाइ छ ।

“मैले उमेदवारहरूलाई पनि पार्टी बैठक राख्न भनेको छु, वर्तमान कार्यसमितिले समीक्षा गराउला” उनले भने, “जो सत्तामा गयो, पदमा पुग्यो, राजनीतिमा चासो राख्नेहरूको त भविष्य अन्धकार होला । पार्टीको कमजोरी भए, त्यसको व्यवस्थापनलाई पनि औँल्याउनुपर्यो ।”

पर्वत कांग्रेसभित्रै एक पक्ष र अर्को पक्षले हराउन लागेको र गठबन्धनको सहयात्री दल माओवादीले पनि भोट नहालेको चर्चा कार्यकर्ता पंक्तिमा व्याप्त छ । तर, यसरी एकले अर्कालाई आरोप लगाउनुपूर्व समीक्षा नै गरेर निकास निकाल्नुपर्ने उनले बताए ।

“पार्टीको कमजोरी हो कि, व्यक्तिको कमजोरी हो गठबन्धनको गाँठो नपरेको हो कि ? यहाँ विभिन्न हल्ला त आउँछन् । माओवादीले पनि भोट हालेन भन्छन्, एकले अर्कालाई हिलो छ्यापेर हुँदैन भनेको छु,” उनले भने ।

पर्वत कांग्रेसभित्र गत वैशाखमा सम्पन्न स्थानीय तह निर्वाचनमा पनि टिकटका आकांक्षीले टिकट नपाएपछि अथवा नेतृत्व निकट व्यक्तिमात्रै टिकट पाएपछि हराउन लागेको भन्ने व्यापक चर्चा थियो । वडास्तरदेखि नै कार्यसमितिले कारबाहीका लागि भनेर सिफारिस गरे पनि हालसम्म त्यसको छलफल नै हुन नसकेको उनले बताए ।

०७४ मा पर्वतका सातमध्ये तीन पालिका जितेको कांग्रेसले ०७९ मा दुई नगरपालिकासहित तीन गाउँपालिका जितेको थियो । तर, प्रमुख जित्दै गर्दा उपप्रमुख÷उपाध्यक्ष पाएको माओवादीका उमेदवार सबैले भने जित हात पार्न सकेनन् । उक्त नतिजापश्चात स्थानीय तहमा पनि गठबन्धन गरेको माओवादी केन्द्र पनि कांग्रेससँग रुष्ट बनेको थियो ।

पर्वत कांग्रेसमा अर्जुनप्रसाद जोशीको एक पक्ष र त्यसबाहेकको अर्को पक्ष सक्रिय छ । गत मंसिरमा सम्पन्न जिल्ला अधिवेशन पश्चात अर्जुन जोशीका भाई युवराज जोशी अहिले पर्वतका जिल्ला सभापति छन् । जिल्ला अधिवेशन लगत्तै वैशाखको स्थानीय तह निर्वाचनमा टिकट बाँडफाँटमा आफ्ना मान्छेलाई मात्र टिकट दिएको आरोप उनीमाथि लाग्यो भने, टिकट नपाएका फरक धारका नेताहरू चाहिँ आफ्नै उमेदवार हराउन लागेको आरोप छ ।

अर्जुन जोशीको लगातार हार
०५६ सालको निर्वाचनमा पर्वत १ बाट भवानीशंकर पौडेलले टिकट पाएका थिए । कांग्रेस जिल्ला अधिवेशनको बेला बाह्रखरीसँगको कुराकानीका क्रममा आफूले टिकट पाएर चुनाव प्रचारप्रसार थालिएको तर आफ्नो टिकट खोसिएको उनले बताएका थिए ।

उनले आफूले पाएको टिकट खोसेको भनेर अर्जुनप्रसाद जोशीलाई संकेत गरेका थिए । उनै जोशीको संसदीय यात्रा त्यही चुनावबाट सुरु भयो । ०५६ को निर्वाचनमा जितेर संसदीय यात्रा थालेको जोशीले ०६४ र ०७० को संविधासभा निर्वाचनमा पनि त्यसलाई निरन्तरता दिँदै ह्याट्रिक गरे ।

त्यतिबेला सुशील कोइराला निकट भएर राजनीति थालनी गरेका जोशीले १३ औँ महाधिवेशनमा भने गुट परिवर्तन गरेर शेरबहादुर देउवा क्याम्पमा मिसिए । देउवा क्याम्पमा मिसिएपछि उनको हारको श्रृंखला सुरु भयो । त्यतिबेला उनले गण्डकी प्रदेशबाट केन्द्रीय सदस्यको चुनाव लडे र हारे । पुनः कांग्रेस गण्डकी प्रदेश सभापतिको निर्वाचन लडे । त्यसमा पनि उनी पराजित भए । 

०७४ को निर्वाचनमा प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमा व्योहोरेका हारलाई बदला लिने उनको दाउ थियो । तर, यसपटक पनि उनी सफल भने हुन सकेनन् ।

विद्यार्थी राजनीतिबाट उदाएका पदम, जसले एमालेलाई जितैजित दिलाए
पदम गिरी विद्यार्थी राजनीतिबाट उदाएका नेता हुन् । पृथ्वीनारायण क्याम्पस पोखराको स्ववियू सभापति हुँदै जिल्ला फर्केर पार्टी राजनीतिमा सहभागी भए । एमालेको नवौँ जिल्ला अधिवेशनमा उनले जिल्ला अध्यक्ष जितेका थिए । माधव नेपाल पक्षीय अरु पदाधिकारी र सदस्यहरूले चुनाव जित्दा गिरीले मात्र ओली समूहबाट चुनाव जितेका थिए ।

नेकपा विभाजन बनेर एमाले ब्युँतिदा पनि माधव नेपालको समानान्तर कमिटी पर्वतमा थियो । भक्त कुँवर माधव नेपाल पक्षीय एमालेको जिल्ला अध्यक्ष थिए ।

पछि नेकपा एकीकृत समाजवादी बनेपछि माधव नेपाल पक्षका धेरै नेता कार्यकर्ता भने एमालेमै रहे । एमालेमा ‘१० भाइ’ पक्षधरहरूले टिकट नपाउँदा पर्वतमा भने समानान्तरबाट जिल्ला अध्यक्ष बनेका भक्त कुँवरले प्रदेश (क) को टिकट पाए । यसले एमालेलाई आन्तरिक रुपमा पनि एक बनाउन मद्धत गर्यो । अर्कातर्फ गिरी अध्यक्ष बन्दा उनीसँग प्रतिस्पर्धा गरेका राजु पौडेललाई एमालेले सर्वसम्मत अध्यक्ष पनि बनायो ।

विद्यार्थी राजनीतिबाट जिल्ला नेतृत्वमा पुगेका पदम गिरी एमाले अध्यक्ष ओलीको विश्वासपात्र पनि मानिन्छिन् । ०७४ को निर्वाचनमा थुप्रै आकांक्षीहरूलाई पछि पार्दै उनले टिकट हात पारेका थिए । युवा नेताको छवि बनाएका गिरीले यसपटक पनि टिकट पाए । पर्वतलाई उनले यसपटक पनि एमालेको लालकिल्ला बनाउन सफल रहे ।