पोखरा । आसन्न प्रदेश तथा प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमा नेकपा (माओवादी केन्द्र)का अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डको गोरखामा ‘इन्ट्री’सँगै गण्डकीको मात्र होइन, देशकै ध्यान खिच्न सफल भएको छ । गठबन्धनको एक घटक उनको दल माओवादी केन्द्र गोरखामा आफैँ पनि बलियो छ । गत वैशाखमा सम्पन्न स्थानीय तह निर्वाचनमा माओवादी ११ मध्ये ९ पालिका जित्दै कमब्याक गर्न सफल रह्यो ।
त्यसबाहेक, गोरखामा प्रभाव राख्ने नेपाली कांग्रेस, बाबुराम भट्टराई नेतृत्वको नेपाल समाजवादी पार्टीको बलियो साथ लिएर प्रचण्ड गोरखा २ बाट भिड्दै छन् । बाबुराम भट्टराईले आफ्नो निर्वाचन क्षेत्र प्रचण्डलाई छाडेर प्रचण्डका लागि सुरक्षित क्षेत्र छाडिदिएका छन् । माओवादीका वरिष्ठ उपाध्यक्ष नारायणकाजी श्रेष्ठको जिल्ला पनि यही हो ।
स्थानीय तहको मतपरिणाम र गठबन्धनको साथ देखेरै प्रचण्डले गोरखाबाट भन्दै आएका छन्, “रिल्याक्समा छु”, “प्रतिस्पर्धी नै देखेको छैन” आदि । हुन पनि स्थानीय तहको मतपरिणामलाई आधार मान्ने हो भने प्रचण्डले लडेका संसदीय चुनावमध्येमा प्रतिस्पर्धीको तुलनामा सबैभन्दा बढी मतान्तर गोरखा–२ मा नै छ ।
यही क्षेत्रबाट नेकपा (एमाले)ले युवा उमेदवार अब्दुस मियालाई उठाएको छ । गण्डकीमा बलियो मानिने एमालेको जनाधार गोरखामा भने अन्य जिल्लाको तुलनामा कम नै छ ।
गोरखा–२ मा प्रचण्डसँग कति छ मत ?
स्थानीय तहका निर्वाचनको मतपरिणामअनुसार गोरखा २ मा माओवादी केन्द्र पहिलो पार्टी हो । स्थानीय तहको निर्वाचनमा वडाध्यक्षले प्राप्त गरेको मतअनुसार उक्त क्षेत्रमा माओवादीले २२ हजार २५०, कांग्रेसले २१ हजार १३६, एमालेले ७ हजार ९२६, जसपाले ७ हजार ५०४ र राप्रपाले ८७८ मत प्राप्त गरेको थियो ।
माओवादी एक्लै सो क्षेत्रमा पहिलो स्थानमा छ । उक्त मतलाई आधार मान्ने हो भने त्यस क्षेत्रमा माओवादीसहितको गठबन्धनसँग एमालेको भन्दा झन्डै ४३ हजार मत बढी छ । यही मत देखेर नै चितवन छाडेर प्रचण्ड गोरखा आएको चर्चा पनि हुने गरेका छन् ।
यो त भयो गोरखा २ र माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष प्रचण्डको चुनावी अंकगणित । निर्वाचनपिच्छे नै क्षेत्र फेर्न प्रचण्डलाई सहज भए पनि उनकै पार्टीका अन्य नेताहरु भने पुरानै क्षेत्रमा चुनाव लड्दैछन् ।
यसपटक गण्डकीबाट माओवादीका अध्यक्ष प्रचण्ड, महासचिव देव गुरुङ, सचिव देवेन्द्र पौडेल, केन्द्रीय सदस्य तथा गण्डकीका अर्थमन्त्री रामजीप्रसाद बराल चुनावमा भिड्दैछन् । हेभिवेट नेता भए पनि प्रचण्डको जस्तो सहजता नभएर अन्य उमेदवारलाई चाहिँ गठबन्धनको भर पर्नुपर्ने स्थिति छ ।
लमजुङमा भिन्न पार्टीको महासचिव र उपमहासचिवको भिडन्त
अघिल्लो निर्वाचनमा बाम गठबन्धनबाट उमेदवार बनेर लमजुङबाट चुनाव जितेका माओवादी केन्द्रका महासचिव देव गुरुङ यसपटक पनि सोही ठाउँमा उमेदवार बनेका छन् । यसपटक पनि गठबन्धन छ । तर, अघिल्लो बाम गठबन्धन नभएर गुरुङ यसपटक लोकतान्त्रिक बाम गठबन्धनबाट उमेदवार बनेका छन् ।
उनका प्रतिस्पर्धी पनि गण्डकीबाट एमालेमा सबैभन्दा हेभिवेट नेता पृथ्वीसुब्बा गुरुङ छन् । अघिल्लो निर्वाचनमा एकअर्कासँग सहकार्य गर्दै प्रतिनिधिसभा देव र प्रदेशमा पृथ्वीसुब्बाले जित हासिल गरेका थिए । यसपटक चाहिँ दुवै एकअर्काका प्रतिस्पर्धी बन्न पुगेका छन् ।
गण्डकीका संस्थापक मुख्यमन्त्रीसमेत रहेका गुरुङको चाहना यसपटक पनि प्रदेशमा नै लड्ने थियो । तर, पार्टीले उनलाई प्रतिनिधिसभाको टिकट दियो । अनिच्छाको प्रतिस्पर्धा गरेका पृथ्वीसुब्बा कांग्रेससहितको गठबन्धनका उमेदवारसँग भिड्दै छन् ।
गत वैशाखमा भएको स्थानीय तहको निर्वाचनमा लमजुङमा एमालेले ४० हजार १९७, कांग्रेसले ३५ हजार २७६, माओवादीले ६ हजार १२७, राप्रपाले १ हजार १८४ र जसपाले १९० मत ल्याएका छन् । गत स्थानीय निर्वाचनमा वडाध्यक्षले पाएको नतिजालाई आधार बनाउँदा यहाँ एमाले र गठबन्धनको कडा टक्कर हुने देखिन्छ ।
देवेन्द्रलाई कांग्रेसबाट नवप्रवेशीको चुनौती, बागीको डर
माओवादीका सचिव तथा शिक्षामन्त्री देवेन्द्र पौडेल कांग्रेस र जनमोर्चाको साथ लिएर बागलुङ २ बाट चुनावी मैदानमा उत्रिएका छन् । २०७४ मा एमाले र जनमोर्चाको सहयोगमा कांग्रेसलाई पराजित गरेका पौडेल अहिले कांग्रेससहितको गठबन्धनको सहयोग लिएर एमालेकी मञ्जु चालिसेसँग भिड्दै छन् ।
गत स्थानीय निर्वाचनमा गलकोट नगर प्रमुखको टिकट नपाएर कांग्रेसबाट बागी उठेकी मञ्जु शर्मा चालिसे गत साउनमा एमाले प्रवेश गरेकी थिइन् । त्यसअघि, कांग्रेस महाधिवेशन प्रतिनिधि र जिल्ला कार्यसमितिकी निर्वाचित सदस्य रहेकी चालिसेले ३ हजार २६२ मत ल्याएकी थिइन् । उनै, बागी चालिसेलाई एमालेले यसपटक आफ्नो उमेदवार बनाएर पौडेलसँग भिडाएको छ ।
कांग्रेसमा अवसर नपाएपछि एमाले प्रवेश गरेकी चालिसे गठबन्धन दलभित्रको असन्तुष्ट मत तानेर चुनाव जित्ने दाउमा छन् । नेता पौडेलले ०७४ मा कांग्रेसका नरबहादुर पुनलाई यसै क्षेत्रबाट पराजित गरेका थिए ।
गत स्थानीय तह निर्वाचनमा वडाध्यक्षका उमेदवारको कूल मतभार जोड्दा यस क्षेत्रमा गठबन्धनका उमेदवारले एमालेको भन्दा १५ हजार ५१९ मत बढी पाएका छन् । गठबन्धन दलले वडाध्यक्षमा ३४ हजार ५६८ मत पाउँदा एमालेले १९ हजार ४९ मत पाएको थियो ।
त्यसैगरी गठबन्धनका तर्फबाट उमेदवार बनेका पौडेलविरुद्ध पनि आफ्नै पार्टीका तुलसी अर्यालले बागी उमेदवारी दिएका छन् । अर्यालले क्षेत्र नं २ बाट उमेदवार आकांक्षी थिए । तर, पार्टीले पौडेललाई उमेदवार बनाएपछि अर्याल रुष्ट बनेका हुन् ।
रामजीलाई पनि बागीको तगारो
सेनाले गोली हानेर हत्या गरेका सहिद परिवारको तर्फबाट अनिता भुर्तेल बागी बन्दा गठबन्धनका उमेदवार रामजी बराललाई कास्की ३ को चुनावमा केही अप्ठ्यारो पर्नेछ । माओवादीकै केही नेता कार्यकर्ताको सहानुभूति भुर्तेललाई भए पनि बरालसँग भने गठबन्धन छ ।
माओेवादी सशस्त्र संघर्षका क्रममा २०६१ वैशाखमा भुर्तेलका बुवा राजविक्रम र आमा सीता भुर्तेललाई नेपाली सेनाले हत्या गरेको थियो । त्यो बेला आफू १५ वर्ष मात्रै रहेको र साना भाइबहिनीको अभिभावक बनेर हुर्काउँदा पार्टीले नहेरेको उनको गुनासो छ ।
यो पटक कास्की क्षेत्र नम्बर ३ बाट उनको नाम पनि केन्द्रमा सिफारिस भएको थियो । तर, प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभामा पनि टिकट नपाएपछि उनले बागी उमेदवारी दिएकी हुन् ।
गण्डकीका बहालवाला अर्थमन्त्री बराल अघिल्लो निर्वाचनमा कास्की ३ (क) बाट चुनाव जितेका व्यक्ति हुन् । माओवादीले यसपटक उनलाई प्रतिनिधिसभामा अगाडि सारेको छ । कास्की ३ मा बरालका प्रतिस्पर्धी एमालेका दामोदर बैरागी हुन् ।
गत वैशाख ३० गते भएको स्थानीय तहको निर्वाचनमा उक्त क्षेत्रमा वडाध्यक्षहरुले प्राप्त गरेको मतलाई हेर्दा गठबन्धन भन्दा एमालेको मत केही कम छ । एमालेले वडाध्यक्षमा २६ हजार ८३९ मत प्राप्त गरेको छ । कांग्रेसले २७ हजार ५१६ र माओवादीले २ हजार ४९८ तथा नेकपा (एकीकृत समाजवादी)ले ५०१ मत प्राप्त गरेका छन् । राप्रपा र अन्य पार्टीको मत क्रमशः १ हजार ४० र २ हजार ४२२ छ ।