पोखरा । आइतबार भएको मनोनयन दर्ताका क्रममा स्याङ्जाका प्रतिनिधिसभाका दुई तथा प्रदेशसभाका चारवटै क्षेत्रमा कांग्रेसका उमेदवारले उमेदवारी दिए । जबकि गठबन्धनबाट चुनाव लड्दा प्रदेशसभाका दुईवटा क्षेत्र नेकपा (माओवादी केन्द्र) र नेकपा (एकीकृत समाजवादी)लाई दिने सहमति भएको थियो । 

तर, कांग्रेसका केन्द्रीय उपसभापति, पूर्व केन्द्रीय उपसभापति, जिल्ला सभापति र सभापतिका प्रत्यासीको स्वार्थ मिलेपछि गठबन्धनका उमेदवारलाई बेवास्ता गर्दै सबै क्षेत्रमा कांग्रेसले उमेदवारी दियो ।

प्रदेशसभाका दुईवटा क्षेत्रको विवाद जिल्लामा नमिल्ने देखिएपछि केन्द्रमा पुगेको छ । बुधबार दिउँसो ३ बजेसम्म उमेदवारी फिर्ता लिने समयसीमा भएकाले स्याङ्जामा गठबन्धनका तर्फबाट प्रदेशसभाको उमेदवार को हुन्छ भन्ने अझै यकिन भएको छैन ।

अब बालुवाटार र खुमलटारले नै यहाँ विवाद देखिएको क्षेत्र १ (क) बारे निर्णय गर्नेछ ।

यो क्षेत्रबाट यसअगाडि गण्डकी सरकारका वनमन्त्री माओवादी केन्द्रका दीपक चर्तीले चुनाव जितेका थिए । गण्डकी सरकारकै शिक्षामन्त्री मेखलाल श्रेष्ठको चुनावी क्षेत्र पनि यही हो । समानुपातिकबाट सांसद बनेका श्रेष्ठले प्रत्यक्षमा टिकट नपाए संसदीय राजनीतिको च्याप्टर क्लोज हुने अवस्था थियो । अर्कातर्फ यो क्षेत्रबाट यसअगाडि माओवादीले जितेकाले माओवादीको पनि अडान कायमै थियो ।

माओवादीले यहाँबाट अमृता थापामगरले उमेदवारी दर्ता गराएकी छन् ।

गठबन्धनबाट सिट बाँडफाँट गर्न बनेको कार्यदलले नै यसअगाडि जितेको क्षेत्र सोही पार्टीलाई दिन सहमतिमा पुगेकाले यो क्षेत्र आफूले पाउनेमा माओवादी ढुक्क थियो । तर, मनोनयनको दिन बिहान मन्त्री श्रेष्ठ काठमाडौंबाट टिकट बोकेर आए । मनोनयन पनि दर्ता गराए ।

गठबन्धनका तर्फबाट माओवादीको भागमा परेको क्षेत्रमा कांग्रेसका उमेदवारले पनि टिकट पाएपछि उमेदवारी दर्ता गर्ने क्रममा दुवै उमेदवारले आ–आफ्नो टिकट देखाएका थिए ।

गण्डकीका मन्त्री श्रेष्ठ तत्कालीन कांग्रेस उपसभापति तथा शिक्षामन्त्री गोपालमान श्रेष्ठका स्वकीय सचिव थिए । मेखलाल ०७४ मा समानुपातिक सांसद बन्नुमा पनि उनै गोपालमानको जोडबल थियो । त्यतिबेला स्याङ्जा २ बाट प्रतिनिधिसभा लडेका गोपालमान एमालेकी पद्या अर्यालसँग पराजित भएका थिए ।

उनले समानुपातिकमा नाम राखिदिएका मेखलाल चाहिँ पछि गण्डकी सरकारकै मन्त्री बन्न पुगे ।

अहिले पनि मेखलाले टिकट पाउनुमा उनै गोपालमानको जोडबल रहेको त्यहाँका एक नेता बताउँछन् ।

“भन्न त मेखलालज्यूले आफैँले शेरबहादुर देउवासँग झगडा गरेर टिकट ल्याएँ भन्नुभएको छ । तर भित्री कुरा चाहिँ गोपालमानकै जोडबलमा उहाँले टिकट पाउनुभएको हो,” ती नेताले भने ।

ती नेताका अनुसार कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवासँग मेखलालबारे गोपालमानको झगडा नै परेको थियो ।

“अरूले भनेकोलाई टिकट दिने मैले भनेकोलाई नदिने भन्दै गोपालमान देउवासँग झोक्किए । देउवाले त्यो क्षेत्रको उमेदवार को हो भनेर सोध्दा गोपालमानले कोही छैन भनेर भनेछन् । त्यसपछि नै मेखलालले टिकट पाएका हुन्,” ती नेताले भने, “कार्यदलले नै उक्त क्षेत्र माओवादीलाई दिने सहमति गरेको थियो । तर सबै क्षेत्रको जानकारी सभापतिलाई भएन होला, त्यही मेसोमा मेखलालले टिकट पाएका हुन् ।”

गोपालमान श्रेष्ठ अहिले आफू प्रत्यक्ष चुनाव लडेका छैनन् । उनी आदिवासी जनजातितर्फ समानुपातिक सूचीको एक नम्बरमा छन् ।

स्याङ्जाका दुई प्रतिनिधिसभा क्षेत्रमध्ये एकमा जिल्ला सभापति राजु थापा उमेदवार छन् भने दुईमा केन्द्रीय उपसभापति धनराज गुरुङ उमेदवार बनेका छन् ।

जिल्ला नबस्ने, अनि अर्को क्षेत्रमा गएर चुनाव लड्न खोज्दा स्याङ्जा कांग्रेसकै कार्यकर्ताले धनराजलाई टुरिस्ट कार्यकर्ता भन्दै चर्को विरोध गरेका थिए । धनराजको ठाउँमा जिल्ला सभापतिका प्रत्यासी तथा प्रदेशसभा सदस्यमा विजयी भएका भागवतप्रकाश मल्ल चुनाव लड्न चाहन्थे ।

तर, कांग्रेस र गठबन्धनको बलमा संसदीय बोर्डमा रहेका उपसभापति गुरुङ आफैँले अर्को क्षेत्रमा गएर भएपनि चुनाव लड्ने आकांक्षा राखे । क्षेत्र नम्बर २ को टिकट पनि आफैँले पाए ।

उनले टिकट पाउँदैगर्दा कांग्रेसभित्रको आन्तरिक शक्तिसंघर्ष मिलाउन गुरुङले मल्ललाई हात लिनैपर्थ्यो । अघिल्लोपटक स्याङ्जा २ (ख) बाट निर्वाचित मल्ललाई धनराजले फेरि प्रदेशमा नै लड्न आग्रह गरेका थिए । तर, मल्लले मानेनन् ।

“भागवतप्रकाश मल्लले आफू प्रदेशसभा नलड्ने तर आफ्ना मान्छेलाई टिकट दिनुपर्ने अडान राख्नुभयो । शक्ति सन्तुलन मिलाउन र चुनाव जित्नका लागि मल्लको मान्छेलाई टिकट दिन धनराज सहमत भए,” ती कांग्रेस नेताले भने ।

मल्लको जोडबलमा स्याङ्जा २ (ख) मा महेश भट्टराईले टिकट पाएका छन् ।

“मैले भनेको मान्छेलाई टिकट दिनुहोस् । म चुनाव जिताइदिन्छु भनेर मल्लले गुरुङलाई भनेपछि भट्टराईले टिकट पाएका हुन्,” उनले भने ।

क्षेत्र नम्बर २ मा मल्ललाई सेटल गरेपछि कांग्रेसभित्र धनराजको पक्षमा सकारात्मक माहोल बनेको उनले बताए ।

यता, राजु थापा चुनाव लड्ने क्षेत्र नम्बर २ (क) एकीकृत समाजवादीको भागमा परेको थियो । समाजवादीका तर्फबाट रामचन्द्र भट्टराईले उमेदवारी दर्ता गराएका छन् भने कांग्रेसबाट भोजराज अर्यालले पनि उमेदवारी दिएका छन् ।

अर्याल जिल्लामा सभापति थापा निकटका मानिन्छन् । तर, उनलाई गोपालमान श्रेष्ठले रुचाउँदैनन् । अघिल्लो प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमा आफूलाई हराउन लागेको भनेर श्रेष्ठ अर्यालसँग रुष्ट छन् । थापाले अर्याललाई च्यापेकै कारण गोपालमानले पनि अर्को क्षेत्रमा मेखलालका लागि देउवासँग झगडा गरेका हुन् ।

“आफ्नो स्वार्थका लागि अहिले सबै मिले, हामी चाहिँ बाहिर पर्‍यौँ,” ती नेताले भने ।