काठमाडौं । पछिल्लो समय सार्वजनिक यातायात व्यवसायीहरूले यात्रुसित बढी भाडा लिने गरेका छन् । वाग्मती प्रदेश सरकारले बढाएको भन्दा बढी भाडा असुल्दा दैनिक लाखौँ यात्रुहरू ठगिने गरेका छन् ।

यही कात्तिक १ गतेदेखि लागु हुने गरी सार्वजनिक सवारी–साधनमा दूरीका आधारमा गाडी भाडा बढाइएको थियो । सार्वजनिक यातायात व्यवसायीहरूले २८ प्रतिशतले भाडा बढाई वैज्ञानिक भाडादर लागु गर्न माग गरेका थिए । तर, सरकारले २३ प्रतिशतले भाडा वृद्धि गरी सोही भाडादर लागु गरियो ।

दूरीका आधारमा पाँच किलोमिटर दूरीसम्म १८ रुपैयाँ, १० किलोमिटर दूरीसम्म २३ रुपैयाँ, १५ किलोमिटर दूरीसम्म २७ रुपैयाँ, २० किलोमिटर दूरीसम्म ३० रुपैयाँ र २० किलोमिटरभन्दा माथि ३५ रुपैयाँ तिर्नुपर्र्ने निर्धारण गरिएको छ ।

सार्वजनिक यातायातले भने पाँच किलोमिटरमा १८ रुपैयाँ लिनुपर्नेमा २० रुपैयाँ लिँदै आएका छन् । १० किलोमिटरमा २३ रुपैयाँ लिनुपर्नेमा २५ रुपैयाँ लिने गर्छन् । १५ किलोमिटरमा २७ रुपैयाँमा ३० रुपैयाँ लिने गरेका छन् ।

महानगरीय ट्राफिक प्रहरी महाशाखाका प्रवक्ता एसपी सञ्जीव शर्मा दासले अत्यधिक सवारी चाप भएको काठमाडौंमा बढी यात्रु ठगिने गरेको बताए । ‘‘अनुगमनका आधारमा कारबाही गर्दै आएका छौँ । दैनिक रूपमा यात्रु ठगिने गरेका छन् । तर, उनीहरूले ट्राफिकलाई गुनासो गर्दैनन् । दैनिक ९–१० जनाले मात्रै गुनासो गर्छन् । ठगिएका यात्रुलाई तुरुन्तै रुपैयाँ फिर्ता गर्न लगाएर सवारीसाधनलाई कारबाहीमा ल्याउँछौँ । सरकारले बढाएको भाडाभन्दा एक रुपैयाँ पनि बढी भाडा लिन पाइँदैन,” प्रवक्ता दासले बाह्रखरीसित भने ।

सहचालकले २० रुपैयाँ लिन हुने तर यात्रुले १५ रुपैयाँ दिन किन नहुने ? भन्दै कतिपय यात्रुले सहचालकसँग ‘बार्गेनिङ’ गर्न थालेका छन् ।

नेपाल राष्ट्र बैंकले पछिल्लो समय दुई रुपैयाँको नोट छाप्न बन्द गरेको छ । राष्ट्र बैंकका सहप्रवक्ता नारायणप्रसाद पोखरेल भन्छन्, ‘‘राष्ट्र बैंकमा कुुनै पनि नोट–सिक्काको अभाव हुँदैन । दुई रुपैयाँको नोट छाप्न बन्द गरे पनि एक र दुई रुपैयाँको सिक्का जति पनि छ । सार्वजनिक गाडी भाडा र राष्ट्र बैंकको कुनै सम्बन्ध छैन ।”

अहिले डिजिटल पेमेन्ट सिस्टम विस्तार भइसकेकाले पनि सहजै तरिकाले दुई रुपैयाँको कारोबार गर्न सकिने राष्ट्र बैंकले जनाएको छ ।

अधिकांश सार्वजनिक सवारीसाधनका सहचालकले दुई रुपैयाँ फिर्ता दिँदैनन् । बरु, कतिपय यात्रुलाई सहचालकले चकलेट दिने गरेको पाइएको छ । यस विषयमा गुनासो नै नआउँदा समस्या निम्तिएको प्रवक्ता दासको भनाइ छ ।

यात्रुले दुई रुपैयाँ फिर्ता नपाए गाडी नम्बरसहित १०३ नम्बरमा फोन गरेर गुनासो टिपाउन ट्राफिक प्रहरीले आग्रह गरेको छ ।

वाग्मती प्रदेशभित्रको यो भाडादर वैज्ञानिक नभएको भन्दै नेपाल यातायात व्यवसायी राष्ट्रिय महासंघले आपत्ति जनाउँदै आएको छ । सार्वजनिक यातायात व्यवसायी केन्द्रीय महासंघ नेपालले भने बढाइएको भाडादरमा सहमति जनाएको थियो ।

सरकारले बढाएको भाडा कार्यान्वयनका लागि उपत्यकाका तीनवटै जिल्ला प्रशासन कार्यालय, महानगरीय ट्राफिक प्रहरी महाशाखा र यातायात व्यवसायी केन्द्रीय महासंघबीच सहमति भएको छ ।

ट्राफिकले मनपरी भाडा असुल गर्ने सवारीलाई ५०० देखि पाँच हजार रुपैयाँसम्म जरिवाना गरिँदै आएको जनाएको छ । ट्राफिक प्रवक्ता दास भन्छन्, ‘‘पहिलो पटक ठगी गर्ने सवारीलाई सिधै ५०० रुपैयाँ जरिवाना तिराइन्छ । यस्तै, दोसो, तेस्रो गर्दै पाँच हजारसम्म जरिवाना गरिन्छ । यति गर्दा पनि भएन भने यातायात व्यवस्था विभागको प्रचलित कानुनबमोजिम अन्य कारबाही प्रक्रिया अघि बढ्छ ।”

महाशाखाले नयाँ भाडादर दुई हजार ५०० भन्दा बढी सवारी–साधनमा टाँसेको जनाएको छ । यात्रु भाडादरबारे जानकार रही आफूले पाउनुपर्ने रुपैयाँको दाबी गर्नुपर्ने र सवारीले दिन नमाने तुरुन्तै ट्राफिकलाई गुनासो गर्न महाशाखाले आग्रह गरेको छ ।

यो पनि पढ्नोस्–

सार्वजनिक यातायात चढ्ने यात्रुले दुई रुपैयाँ फिर्ता माग्ने बानी बसाल्नोस् !