काठमाडौं । कोरोना खोपको अभियान सुरु भएसँगै ग्यालरीका ढोकाहरू खुल्न थालेका छन् । चहलपहल सामान्यमा फर्किएसँगै लकडाउनमा सिर्जना भएर लामो समय स्टुडियोभित्रै थुनिएका चित्रकलाले ग्यालरीमा सजिने मौका पाइरहेका छन् ।
लामो समय स्टुडियोमै एकमाथि अर्कोगरि खप्टिएर रहेका यी सिर्जना हालै महिला दिवसका अवसरमा ग्यालरीहरूमा सजिएका छन् । १११औं अन्तर्राष्ट्रिय महिला दिवसका अवसरमा बबरमहलस्थित आर्ट काउन्सिलमा आठ मार्चदेखि ‘इन्स्पायर्ड’ शीर्षकमा कला प्रदर्शनी सुरु भएको छ । हायर ग्राउन्ड नेपालको आयोजनामा नौ नेपाली महिला कलाकारको साथमा कला प्रदर्शनी जारी छ । जारी कला प्रदर्शनीमा महिला कलाकारहरूले महिलालाई केन्द्र बनाएर विभिन्न शीर्षक र थिममा कोरेका चित्रकलाको अवलोकन गर्न सकिन्छ ।
कलाकार प्रमिला परियारले फिलिङ्स सिरिजमा क्यानभासमा एक्रेलिकको प्रयोग गरी पाँचवटा र मदरवुड शीर्षकमा एउटा चित्रकला कोरेकी छिन् । जसमा उनले महिलाको चित्रकलाका मनोभावनाहरू र मातृत्वको भावना पोखेकी छिन् ।
यस्तै कलाकार सबिता डंगोलका प्रेमिल भाव, वैवाहिक जीवनको सम्बन्धका भावनाहरू क्यानभासमा पोखेकी छिन् । प्रदर्शनीमा उनका ‘कन्जुगल लाइफ’, ‘कपल’, स्विपिङ अफ इग्नोरेन्स’ लगायत शीर्षकमा ६ वटा ठूला क्यानभासमा सजिएका चित्रकलाहरू प्रदर्शनीमा अवलोकन गर्न सकिन्छ ।
प्रदर्शनीको एउटा भित्तामा सजाइएको क्यानभासमा आमा र छोरीको सम्बन्ध देख्न सकिन्छ । एक आमाले आफ्नी छोरीको कपाल सुम्सुम्याउँदै माया दर्शाइरहेकी छन् । यो कलाकार नम्रता सिंहको ‘मडर एन्ड डटर’ शीर्षकमा एक्रेलिकले क्यानभासमा कोरेको चित्रकला हो । यसका साथै उनले ‘बिंग इन नेचर’ शीर्षकमा पहेंलो सारीमा सजिएकी महिला तालको बीचमा पहेलो रङकै हाँसलाई मायाले सुम्सुमाइरहेको दृश्यलाई पनि क्यानभासमा उतारेकी छिन् ।
अर्की कलाकार कृष्ण देवी महर्जन (पूजा) को काँचुली शीर्षकमा एक महिला आफूलाई बाँधेको जालीबाट मुक्त हुँदै अर्को परिचयमा आफूलाई उतार्न खोज्दै गरेको देख्न सकिन्छ ।
यस्तै कलाकार रीता मानन्धरको कलरको टेक्चरसँग खेलेर प्रकृतिको भिन्नभिन्न रुपलाई क्यानभासमा कैद गरेकी छिन् ।
यस्तै प्रधी राणा, ज्यासमिन राजभण्डारी, संगी श्रेष्ठ, सुनीता राणाको महिलालाई केन्द्र बनाएर क्यानभसमा उतारेका सुन्दर पेन्टिङहरू पनि प्रदर्शनीमा देख्न सकिन्छ । प्रदर्शनी मार्च १७ सम्म जारी हुनेछ ।
कलाकार अनिषा महर्जनको ‘थिंक पिंक’ शीर्षकमा एकल कला प्रदर्शनी पनि जारी छ । हरेक काम महिलासँग सम्बन्धित भएर गर्ने कलाकार महर्जनले जारी प्रदर्शनीमा महिलामाथिको हिंसा, उत्पीडन, यातना, बलात्कारलगायत गलत कदमविरुद्ध आवाज उठाएकी छिन् । उनले ‘फलिङ ड्रिम्स’ शीर्षकमा पुरुषको तुलनामा महिलाले आफ्नो सपनाहरूको बलिदान दिनुपर्ने यथार्थलाई प्रस्तुत गरेकी छिन् । अरुले के सोच्ला, परिवारलाई आफ्नो कारणले कुनै दु:ख नहोस् भन्ने यावत् कुराहरू सोचेर महिलाहरू आफ्नो सपनाको बलिदान दिने सत्यता उनको यस पेन्टिङले बोल्न खोजेको छ ।
यस्तै निधारमा तालाजस्तो भिरेको ब्लाक एन्ड ह्वाइट फोटोमा पिंक कलरको बबलगम फुलाइरहेकी महिला देख्न सकिन्छ । ‘बबलगम’ शीर्षकको यस पेन्टिङले दबाएर राखेका महिलाको भावना र सोचहरू एकदिन यहि बबलगमजस्तो फुटेर छताछुल्ल हुन सक्छ भन्ने संकेत दिन खोजेको कलाकार महर्जनले बताइन् ।
प्रदर्शनीमा उनको सन् २०१७ देखि २०२१ सम्मको चित्रकलाहरू देख्न सकिन्छ । बौद्रस्थित ‘ग्यालरी ला’ मा उनले कोरेका १५ वटा पेन्टिङहरू सजाइएका छन् ।
“हामीसँग जे छ त्यही माध्यमको प्रयोग गरेर अन्यायविरुद्ध आवाज उठाउने हो । मैले रङ र ब्रसले क्यानभासमा उतारेर उठाएँ,” कलाकार अनिषा थप्छन्, “म चाहन्छु कि एकदिन कोही पनि केटी पीडित बन्न नपरोस् र मैले यी विषयमा पेन्टिङ कोर्नै नपरोस् ।” महिला दिवसकै अवसरमा मार्च ९ देखि सुरु भएको महर्जनको एकल कला प्रदर्शनी ३० मार्चसम्म जारी रहनेछ ।
चाकुपाटस्थित क्लासिक ग्यालरीले ‘रिफलेक्सन अफ फेमिनाइन पावर अन आर्ट’ शीर्षकमा अनलाइनमार्फत अन्तर्राष्ट्रिय कला प्रदर्शनी सुरु गरेको छ । यस प्रदर्शनीमा ५५ देशका १४४ महिला कलाकारको कला अवलोकन गर्न सकिन्छ ।
विगत १० वर्षदेखि कलाकार सरिता डंगोलले आफ्नो ग्यालरीमा हरेक महिला दिवसका दिन महिला कलाकारहरूको कला प्रदर्शनी गर्दै आइरहेकी थिइन् । यद्यपि योपटक कोरोना संक्रमणको भय कायमै रहेकाले उनले यसलाई अनलाइनमार्फत निरन्तरता दिने प्रयास गरेका हुन् ।
प्रदर्शनीमा नेपालका करिब १०, १२ महिला कलाकारको सहभागिता छ । सबै कलाकारले ‘वुमन थिम’ मा क्यानभास रंगाएका छन् । आयोजक तथा कलाकार डंगोलका अनुसार विदेशी कलाकारहरूको काम रियालिस्टिक र एब्सट्रयाक विधामा आधारित देखिन्छ भने नेपाली कलाकारहरूको पेन्टिङहरूमा सांस्कृतिक झलक देख्न सकिन्छ । प्रदर्शनीमा रहेका चित्रकलाहरूमा हरेक कलाकारको नितान्त व्यक्तिगत र आर्टिस्टिक सोच, उनीहरूको परिवेश देख्न सकिन्छ ।