काठमाडौं । नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (नेकपा)को सचिवालय बैठक मंगलबार (आज) बस्दैछ । अध्यक्षद्वय केपी शर्मा ओली र पुष्पकमल दाहालले केन्द्रीय सदस्यको कार्यविभाजनको प्रस्ताव तयार नपार्दा बैठक स्थगित थियो ।

आज बस्ने बैठकले प्रदेश कमिटी र केन्द्रीय समितिको कार्यविभाजन टुंगो लगाउने नेताहरूले जानकारी दिएका छन् । गत बिहीबारदेखि जारी सचिवालयको बैठकको कार्यसूचीमा पोलिट्व्युरो गठन पनि थियो । सचिवालयका नेता झलनाथ खनालले केन्द्रीय सदस्यको कार्यविभाजअघि पोलिट्व्युरोको गठन नहुने जानकारी दिए ।

नेताद्वय माधव नेपाल र खनालले पोलिट्व्युरो गठनको प्रस्ताव अघि सारेको भए पनि पार्टी अध्यक्षद्वय केपी शर्मा ओली र पुष्पकमल दाहालले केन्द्रीय सदस्यको कार्यविभाजनपूर्व पोलिट्व्युरो गठन नगर्ने अडान लिएपछि पोलिट्व्युरो गठन प्रक्रिया पछि धकेलिएको स्रोतले जनाएको छ ।

नेकपाको विधानअनुसार केन्द्रीय सदस्यको एकतिहाई संख्याको पोलिट्व्युरो रहने प्रावधान छ । जसअनुसार १४७ सदस्यीय पोलिट्व्युरो बनिसक्नुपर्ने थियो ।

तर, एकीकरण भएको सात महिनामा पनि पोलिट्व्युरो गठन नभएको भन्दै नेकपाभित्र असन्तुष्टि झाँगिएको छ । २२ केन्द्रीय सदस्यले पोलिट्व्युरोको गठन र तत्काल केन्द्रीय कमिटी बैठकको माग गर्दै महासचिव विष्णु पौडेलमार्फत् ज्ञापनपत्रसमेत बुझाएका छन् ।

यसरी गरिँदैछ कार्यविभाजन
प्रदेश कमिटीलाई पूर्णता दिने र केन्द्रीय सदस्यको कार्यविभाजन गर्ने जिम्मा पार्टी अध्यक्षद्वयलाई दिएर शनिबारको बैठक स्थगित गरियो । अध्यक्षद्वयले त्यसमा आइतबार गृहकार्य गरेर सोमबारको बैठकले कार्यविभाजन टुंगो लगाउने भने पनि अध्यक्षद्वको कार्यव्यस्तताले गृहकार्य गर्न नभ्याइएकाले मंगलबार बैठक बस्न लागेको हो ।

सातवटै प्रदेशमा कमिटीको आकार टुंगो यसअघि नै लागिसकेको छ । प्रदेश इन्चार्ज, सहइन्चार्ज, अध्यक्ष र उपाध्यक्षसमेत ५ असोजमा बसेको सचिवालयको बैठकले टुंग्याइसकेको छ ।

योग्यता, वरिष्ठता र पार्टी एकताको भावनालाई आत्मसात् गर्दै पूर्वएमालेबाट ५५ र पूर्वमाओवादी केन्द्रबाट ४५ प्रतिशत सदस्य रहनेगरी प्रदेश कमिटी गठन गर्ने तयारी भइरहेको नेताहरूले जनाएका छन् ।

प्रदेश कमिटीमा रहने नाम भने गृहमन्त्री एवम् सचिवालय सदस्य रामबहादुर थापा ‘बादल’ र महासचिव विष्णु पौडेल रहेको दुई सदस्यले प्रस्ताव गरिसकेको छ । तीन नाम अध्ययन गरेर पार्टी अध्यक्षद्वयले अन्तिम रूप दिने नेताहरूले बताएका छन् ।

प्रदेश १ मा २०७ सदस्यीय प्रदेश कमिटी प्रस्तावित छ । त्यस्तै दुई नम्बर प्रदेशमा २०० सदस्यीय कमिटी प्रस्ताव गरिएको छ र १५ सदस्य खाली राखिएको छ । 

मधेशकेन्द्रित पार्टी त्यागी केहीले नेकपा प्रवेश गर्न चाहिरहेको र छुटेका वरिष्ठ र योग्यतम नेताहरूका लागि खाली ठाउँ छाडेको प्रदेश इन्चार्ज सत्यनारायण मण्डलले जानकारी दिए ।
त्यस्तै प्रदेश ३ मा २१७ र  गण्डकी प्रदेशमा १८७ सदस्यीय प्रदेश कमिटी बन्ने छ । प्रदेश ५ मा २०३ र कर्णाली प्रदेशको प्रदेश कमिटीको संख्या १७५ रहने नेताहरूले जानकारी दिएका छन् ।

त्यस्तै, सुदूरपश्चिम प्रदेशमा १८३ सदस्य प्रदेश कमिटी प्रस्तावित छ र त्यसप्रदेशमा कार्यक्षेत्र रहेका केन्द्रीय सदस्य प्रदेशको पदेन सदस्य रहने प्रदेश अध्यक्ष कर्ण थापाले जानकारी दिए ।

पूर्वएमालेले विगतमा अञ्चल कमिटी सदस्य रहेकाहरूलाई प्रदेश कमिटी सदस्यमा प्रस्ताव गरेको छ । “हिजो अञ्चल कमिटीको जिम्मेवारीमा रहेकाहरूमध्ये वरिष्ठताका आधारमा सदस्य प्रस्ताव गरिएको छ,” एक नेताले जानकारी दिए । कतिपय अञ्चलनका कनिष्ठ सदस्यहरू भने त्यसमा नअटाउन सक्ने उनको भनाइ थियो ।

पूर्वमाओवादीले पनि पूर्वएमालेले तय गरेको छनोटको विधि नै अङ्गिकार गरेको छ । यद्यपि उसको अञ्चल कमिटीको व्यवस्थित संरचना नरहेकाले यसअघि केन्द्रीय सदस्य (चार हजार सदस्यीय केन्द्रीय कमिटी रहेका बेला) भइसकेका समेत प्रदेशमा रहन सक्नेछन् ।

मुख्यमन्त्रीको नजर जिल्ला इन्चार्जमा पनि
असोज ५ गते सचिवालयको बैठकले गण्डकी प्रदेश इन्चार्जमा त्यस प्रदेशका मुख्यमन्त्रीको जिम्मेवारीमा रहेका पृथ्वीसुब्बा गुरूङ र पाँच नम्बर प्रदेशका मुख्यमन्त्री शंकर पोखरेललाई पनि प्रदेशको इन्चार्ज बनाइएको विषय पार्टीभित्र निकै पेचिलो भयो । नेता नेपालले सार्वजनिक रूपमै दोहोरो जिम्मेवारीको आलोचना गरे ।

तर, बिहीबारको सचिवालयको बैठकले ‘नहटाउने’ निर्णय गरेपछि सांसद (प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभा) मन्त्रीहरूलेसमेत जिल्ला इन्चार्ज र सहइन्चार्जको भूमिका पाउने सम्भावना बलियो बनेको छ । 

“प्रदेशका मुख्यमन्त्री इन्चार्ज हुने, सांसदलाई चाहिँ जिम्मेवारीबाट विमुख गराउन भएनन नि ?,” एक केन्द्रीय सदस्य प्रश्न गर्छन् । त्यस्तै स्थायी कमिटी सदस्यलाई प्रदेश इन्चार्ज र विभागको जिम्मेवारी दिइने छ ।

नेकपामा १०७ जिल्ला कमिटी, २२ जनसंगठन, ३२ विभाग, प्रवाससमेत गरी ९ प्रदेश रहेका छन् ।

ठूला जिल्लाको इन्चार्जमा आँखा !
झापा, मोरङ, धनुषा, काठमाडौँ, रुपन्देहीलगायत केही ठूला (निर्वाचन क्षेत्र र जनसंख्या बढी भएका) जिल्लाको इन्चार्जमा पूर्वएमाले र माओवादी केन्द्रको आँखा परेको छ । ती जिल्लामा पोलिट्व्युरो तहका नेताले इन्चार्जको जिम्मेवारी पाउने छन् ।

स्रोतका अनुसार काठमाडौँमा पूर्वमाओवादी केन्द्रबाट हिमाल शर्मा र पूर्वएमालेबाट सावित्रा भुसालको नाम चर्चामा छ । त्यस्तै भक्तपुरमा महेश बस्नेत र सोम मिश्रको नाम चर्चामा छ । मिश्र चाँगुनारायण नगरपालिकाको मेयर भएकाले बस्नेतकै सम्भावना बलियो छ ।

काठमाडौँ पूर्व एमालेका भागमा परे ललितपुर पूर्वमाओवादीको भागमा पर्नेछ । हरि दाहालको सम्भावना ज्यादा छ ।

अध्यक्षले भेट दिएनन् २२ केन्द्रीय सदस्यलाई
सचिवालय बैठकको पूर्वसन्ध्यामा डा. विजय पौडेलको अगुवाइमा २२ केन्द्रीय सदस्यले विष्णु महासचिव पौडेलमार्फत् ज्ञापनपत्र बुझाएका थिए– पोलिट्व्युरो गठन, सचिवालयलाई सर्वेसर्वा बनाइन नहुने र पार्टी विधि र पद्धतिअनुरूप चलाउनुपर्ने माग गर्दै ।

उनीहरूले पार्टी अध्यक्षलाई त्यतिबेलै भेट्न खोजेका थिए तर, महासचिवको हातमा ज्ञापनपत्र बुझाएर फर्कनुपर्यो । पार्टी अध्यक्षलाई अहिलेसम्म भेट गर्न नपाएको र भेट्ने समयको प्रतीक्षामा रहेको केन्द्रीय सदस्य ठाकुर गैरेले जानकारी दिए । “अध्यक्षहरूको समय मिलाउँदैछौँ, अहिलेसम्म समय मिलेको छैन,” गैरेले बाह्रखरीसँग भने । भेट्न नपाए पनि सचिवालयको बैठकले आफूहरूको माग सम्बोधन गर्ने उनको विश्वास थियो ।