काठमाडौं । अहिले विश्व कोरोना भाइरसको महामारीको कहरमा गुज्रिदै छ । चीनको वुहानबाट सुरु भएको नोभेल कोरोना भाइरस अर्थात कोभिड–१९ को महामारीबाट विश्वभरका सबै क्षेत्रलाई प्रभावित बनाएको छ । स्वास्थ्य, उद्योग, मनोरञ्जन, आर्थिक, सामाजिक, सांस्कृतिक, राजनीतिकलगायतका क्षेत्र कोरोनाबाट बढी प्रभावित भएका छन् । 

विश्वभरी हालसम्म कोरानो भाइरसको संक्रमणबाट १० हजारभन्दा बढी मानिसको मृत्यु भइसकेको छ भने साढे दुई लाख संक्रमित भएका छन् । नेपालमा चीनबाट फर्किएका एकजनालाई संक्रमण भएको र उपचारपछि ठिक भएको बताइएको छ ।

सरकारले पूर्वसावधानी अपनाउँदै हल, जिम, क्लब, रेस्टुरेन्ट, थिएटरहरु बन्द गर्न निर्देशन दिइसकको छ । 

सरकारले बुधबार थिएटरहरु बन्द गर्न र २५ जनाभन्दा बढी भेला नहुन भनेसँगै यस वर्षको विश्व बाल रंगमञ्‍च दिवसमेत प्रभावित भएको छ । किर्तिपुरस्थित थिएटर मलले विगतका वर्षहरुमा मार्च २० अर्थात आजको दिन विश्व बाल रङ्गमञ्च दिवस विभिन्न कार्यक्रम गरी मनाउने भएपनि यस वर्ष भने कुनै कार्यक्रम भएनन् ।
 
विश्वभर आतंक फैलाइरहेको कोरनो भाइरसको पूर्वसावानी स्वरुप यस वर्षको लागि तय भएका कार्यक्रमहरु स्थगित गरिएका निर्देशक केदार श्रेष्ठले बाह्खरीसँग बताए ।

कहिले नाटक, कहिले छलफल, कहिले चियापानलगायत कार्यक्रम गरेर बालरंगमञ्च दिवस मनाउँदै आइरहे पनि यस वर्ष भने कुनै कार्यक्रम भएनन् । 

तिहारपछि काठमाडौंका थिएटरहरु प्राय बन्दजस्तै थिए । विगत दुई महिनदेखि खासै नाटक मञ्चन  भइरहेका थिएनन् । उनका अनुसार चैत सुरु भएसँगै नाटकहरु मञ्चन सुरु हुने समय हो । दुई महिना लगभग सुस्ताएको थिएटरमा चहलपहल सुरु हुन लाग पनि फेरि कोरोनाको चपेटामा परेको छ । 

किर्तिपुर थिएटर मलले पनि चैतमा ‘बौलाहाकाजीको सपना’ मञ्चन गर्ने छलफल गरिरहेको थियो । तर कोरोनाको हल्ला फैलिएसँगै नाटकको तयारी पछि सारिएको गरिएको उनले बताए । 
अब सरकारको अर्को निर्देशन नआएसम्म थिएटर बन्द गर्ने उनले जानकारी दिए । 

त्यस्तै अनामनगरस्थित मण्डला थिएटरले पनि सरकारको निर्देशन अनुरुप वैशाख १ गतेसम्मका लागि थिएटर बन्द गरिसकेको छ । मण्डलाको आफनै नाटक नभए पनि बाहिरको दुई–तीनवटा नाटक र पुरस्कार वितरण तथा चियापान र छलफल कार्यक्रमको लागि हल बुक भइसकेको थियो । 

तर, कोरोनाका कारण अब ती सबै कार्यक्रम र नाटकहरु स्थगित गरिएका छन् । यसका साथै अहिले सञ्चालन भइरहेको नाटक प्रशिक्षणको कक्षा पनि स्थगित गरिसकेको छ ।
मण्डलाकी सृजना सुब्बा भन्छन्, “सरकारले बुधबार निर्देशन दिनुअघि नै हामीले आन्तरिक छलफल गरेर थिएटर बन्द गर्ने निर्णय लिइसकेका थियौं । सरकारले पनि निर्देशन दियो नै ।” 

“स्वास्थ्यसँग सम्बन्धित यस्तो गम्भीर कुरामा हेलचक्रयाइँ गर्ने त कुरै भएन नी”, उनले थपिन । 

उनका अनुसार सरकारले स्थिती सामान्य भयो भने पनि केही समय दर्शक थिएटरमा आउँदैनन् । त्यसैले यो असर अहिले बन्द गर्न दिएको निर्देशन अनुसार एक महिनाको मात्रै नभई त्यसको केही महिनासम्म पनि देखिने उनले बताइन् । 

“अवस्था सामान्य भयो भने पनि हामी आफैं पनि जान डराउँछौं । यतिकै कमजोर आर्थिक पाटो भएको थिएटरमा अब यसले झनै कठिन बनाउने देखिन्छ”, उनले चिन्ता व्यक्त गरिन् ।
कालिकास्थानस्थित सर्वनाम थिएटर पनि अनिश्चितकालका लागि बन्द भइसकेको छ । सरकारले बुधबार निर्णय लिए पनि कोरोनाको हल्लाका कारण चैत १ गतेदेखि नै सबै कार्यक्रम स्थगित गर्दै बन्द गरिसकेको सर्वनामका राज शाहले जानकारी दिए ।

योसँगै चैत २, ३ गतेदेखि सुरु हुने भनिएको अन्तर्राष्ट्रिय वर्कसप पनि स्थगित गरिएको शाहले बताए । “अन्तर्राष्ट्रिय वर्कसपका लागि फ्रान्स र जर्मनीबाट रंगकर्मीहरु आइसक्नुभएको थियो । तर, सरकारले अन–अराइभल भिसा रोकेसँगै अरुहरु आउन पाउनु भएन । त्यसकैकारण उहाँहरु पनि फर्किनुभयो ।”

उक्त वर्कसपका लागि फ्रान्स, जर्मनी, हङ्गेरी, भारतलगायतका देशका रंगकर्मीहरु आएर लगभग एक महिना वर्कसप हुने तयारी थियो ।

साथै मञ्चनको लागि भनेर सर्वनाम टिम नाटक रिहर्सल गरिरहेका थिए । अहिले रिहर्सल र नाटक प्रशिक्षणको कक्षा पनि स्थगित भइसकेको छ । 

शाहका अनुसार हेर्दा एकमहिना मात्रै बन्द हुने भनिए पनि यसको असर भने दुईदेखि डेढ महिनासम्म पनि पर्नेछ । “अब थिएटर खुलेपनि अर्को नाटक मञ्चन हुन दुईदेखि डेढ महिना लाग्ला । किनभने नाटक रिहर्सल गर्नुपर्‍यो, रिहर्सल गरेर मञ्चनको लागि तयार भइसकेका नाटक हेर्न पनि दर्शक आउन डराउँछन् ।”