काठमाडौं । पहिलो चरणको देशव्यापी लकडाउनका कारण निर्माणमा ढिलाइ भएको नागढुंगा- सिस्‍नेखोला सुरुङ मार्ग निर्माणको काम केही दिन अघिदेखि मात्रै सुरु भएको छ । तर, फेरि निर्माण कार्य अवरुद्ध हुनसक्ने सरकारी अधिकारीले बताएका छन् । कोरोना संक्रमणको संख्या बढ्दै जाँदा फेरि लकडाउनको घोषणा गरिए निर्माण कार्य अवरुद्ध हुने अधिकारी बताउँछन् । 

“अहिले त निर्माण कार्य सुरु भइरहेको छ । तर, लकडाउन घोषणा भयो भने निर्माण कार्य रोकिन्छ” सडक विभागका उपमहानिर्देशक अर्जुन थापाले बताए । 

“लकडाउन कति खेर हुने हो थाहाँ छैन, तर काम भईरहेको छ” उनले भने । सुरुङमार्ग निर्माणका लागि हाल करिब १ सय ५० जना कामदार संलग्न रहेको उनले जानकारी दिए । काठमाडौं र धादिङमा पर्ने यो सुरुङमार्ग निर्माण कार्य केही दिन अघिदेखि मात्रै सुरु भएको थियो । काठमाडौं उपत्यकासहित धादिङमा पनि कोरोना संक्रमितको संख्या बढ्दै जाँदा लकडाउन नै घोषणा हुनसक्ने आंशका अधिकारीहरुको छ । “बल्ल-बल्ल निर्माण सुरु गर्न लागेको फेरि कतिखेर बन्द हुने हो, थाहा छैन,” उनले भने । 

यो सुरुङमार्गको धादिङतर्फबाट मुख खोल्ने काम भइरहेको छ । सुरुङमार्ग निर्माणका लागि विस्फोटक पदार्थ खरिद गर्न निर्माण कम्पनीलाई सरकारले स्वीकृती दिइसकेको छ । अहिले विस्फोटक पदार्थको प्रयोग नहुने काम अगाडि बढिरहेको उपमहानिर्देशक थापाले बताए । 

“दुई महिनाभित्रमा विस्फोटक पदार्थ आउँछ, त्यसपछि अथ अरु काम अगाडि बढ्छन्” उनले भने । अबको १५ दिनमा सुरुङकै वास्तविक काम गर्ने योजना बनाएको उनले बताए ।

“अहिले सुरुङसम्म जानको लागि बाटो, कर्ल्भट बनाउने काम भइरहेको छ, आगामी १५ दिनपछि धादिङतर्फबाट वास्तविक सुरुङ निर्माणको काम सुरु गर्ने योजना भएको हो” उनले भने, “कोभिड-१९ बढ्दै गयो र लकडाउन भयो भने निर्माण बन्द हुन्छ ।” अहिले विस्फोटक पदार्थ प्रयोग नगरी मेसिनले नै खोप्दै जाने र विस्फोटक आए पनि त्यसको प्रयोग गर्ने भन्‍ने योजना अनुसार काम भईरहेको उनले जानकारी दिए । 

सामान्यतया सुरुङको मुखमा विस्फोटक पदार्थको प्रयोग नगरिने भएकाले पनि मुख खोल्ने कार्य सुरु गरेको उनले बताए । सुरुङमार्ग राजमार्गमा परेकाले पनि मुख खोल्दा विस्फोटक पदार्थको प्रयोग नगर्न खोजिएको पनि उनले बताए । “राजमार्गको तलबाट सुरुङ छ, राजमार्ग जोगाउनु पनि पर्ने भएकाले अहिले विस्फोट नगरी काम निर्माण गरिन्छ” उनले भने । 

फ्लाइओभर पनि बन्‍ने

कुल २.७ किलोमिटर लम्बाइ रहेको सुरुङ मार्गसँगै दुई वटा अन्डर पास निर्माण हुनेछ । आयोजनाअन्तर्गत एउटा 'फ्लाइ ओभर' बलम्बुमा निर्माण हुनेछ । यस्तै सुरुङको मुखमा एउटा अन्डर पास र अर्को अन्डरपास धादिङतर्फको सिस्‍नेखोलामा बन्‍ने छ । यो सुरुङमार्गको गत कात्तिकमा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले शिलान्यास गरेका थिए ।  सरकारले सुरुङमार्ग निर्माणका लागि प्राथमिकता दिँदै आगामी आर्थिक वर्षका लागि ६ अर्ब ४२ करोड विनियोजन पनि गरिसकेको छ । 

सडक पूर्वाधारमा महत्वपूर्ण संरचना मानिएको सुरुङ मार्ग देशकै पहिलो सडक सुरुङमार्ग हो । जापानको अन्तर्राष्ट्रिय सहयोग नियोग (जाइका) को ०.०१ प्रतिशत सहुलियत ऋण सहयोगमा यो सुरुङ मार्ग निर्माण गर्न लागिएको हो । सुरुङ मार्ग निर्माणका लागि २२ अर्ब रुपैयाँ लाग्‍ने अनुमान गरिएको छ ।  यसमध्ये जाइकाको १६ अर्ब रुपैयाँ सहयोग र ६ अर्ब सरकारले आन्तरिक स्रोतबाट परिचालन गर्नेछ ।  

चार वर्षभित्र सुरुङमार्ग निर्माण सम्पन्‍न गर्ने लक्ष्य राखिएको छ । आयोजना निर्माणका लागि जाइकासँग २०७३ पुसमा ऋण सम्झौता गरिएको थियो । सुरुङमार्ग जापानी हाज्मा आङदो कर्पोरेशनले निर्माण गर्नेछ ।