site stats
बाह्रखरी :: Baahrakhari
सम्पादकीय
Nabil BankNabil Bank
Sarbottam CementSarbottam Cement
Prabhu Bank
Agni Group
NIC Asia
Global Ime bank

‘झिल्के विकास’ले आर्थिक, सामाजिक, भौतिकरूपमा देशको हानि गरेको छ । तर, शासकहरूलाई भने झिल्के संरचनाको मोह झन् झन् बढ्दो छ । शासकहरूको सनकमा निर्माण गरिने झिल्के संरचनाले स्थानीय जनताको संस्कृति, जीवनशैली र पर्यावरणमा प्रत्यक्ष आघात नपार्दासम्म वा आघात पार्ने थाहा नहुँदासम्म विरोध पनि हुँदैन । जनताको संस्कृतिमा प्रहार गर्न थालेपछि भने आफ्ना मूर्त अमूर्त जीवन्त सम्पदा जोगाउन काठमाडौंका जनता ज्यानको बाजी थापेर सडकमा उत्रन्छन् । गुठी हरण विधेयकविरुद्ध काठमाडौंवासीले गरेको प्रदर्शन यसको ज्वलन्त उदाहरण हो । शासकहरूले भने काठमाडौंका जनतालाई कहिल्यै राम्ररी चिन्न खोजेको देखिएन । नत्र, धरहराका नाममा ‘झिल्के टावर’ बनाउने प्रयासै नहुनुपर्ने हो । धरहरा ठाउँमा बनाइन लागेको आधुनिक संरचनाले स्थानीय संस्कृतिमा असर पर्ने र पुरातात्विक महत्त्वको सुन्धारासमेत ओझेलमा पर्ने भएकाले स्थानीयले विरोध गरेका छन् । 

पुरानो धरहरा र सुन्धाराका बीचमा मलामी हिँड्ने अनि देवता निकाल्ने बाटो छ । झिल्के टावर बनाउँदा त्यो बाटो बन्द हुनेछ । यसअघि धरहरा ठेक्कामा दिइँदा नै जनताले हालेको मुद्दामा सर्वोच्च अदालतले नयाँ संरचना बनाउँदा सांस्कृतिक सम्पदाको स्वरूप नबिगार्न र धरहरा तथा सुन्धाराका बीचको बाटो खुला राख्न आदेश दिएको थियो । यसैले झिल्के टावरको नक्सा बनाउने र स्वीकार गर्नेले स्थानीय जनता र सर्वाेच्च अदालतको अपमान गरेका छन् । यसै पनि सहरका पुरातात्विक र ऐतिहासिक महत्त्वका संरचना भएका ठाउँमा कंक्रिटको २२ तले ढिस्को बनाउनुको उपादेयता र औचित्य देखिँदैन । जसरी पुरानो बसपार्कमा टावर बनाउनुको कुनै औचित्य र उपादेयता थिएन । त्यही ठाउँमा त्यही नाउँमा नितान्त फरक शैलीको संरचना निर्माण गर्नु सम्पदा पुनर्निर्माणको मूल मर्मविपरीत पनि हो । नाम राख्दैमा कुनै संरचना धरहरा हुने हैन । मुगल स्थापत्य कलाको नमुनाका रूपमा रहेको धरहराको ठाउँमा सौन्दर्य चेतविनाको कंक्रिटको ढिस्को बनाएर धरहरा भन्नु स्थापत्य कलाकै उपहास हो ।

नेवार स्थापत्य कलामाथि प्रहार गर्ने झिल्के विकास त भीमसेन थापाले धरहरा बनाएरै थालेका हुन् । राणाहरूले पश्चिमी प्रभाव भित्र्याएर स्थानीय स्थापत्य कला र सीपको विकासको बाटो बन्द गरे । पञ्चायत त यसै पनि  राणकालकै निरन्तरता थियो । तर, त्यतिन्जेल सकेसम्म स्थानीय परम्परा र सम्पदा मासिहाल्ने आँट गरिएको थिएन । विडम्बना, जनता मालिक भएपछि त झन् जनताका मौलिक सम्पदा र संस्कृतिमा खुला अतिक्रमण हुन थाल्यो । अझै बेला छ – शासकहरूले कमिसनका लोभमा जनतालाई बिच्क्याउन छाडून् ! प्रधानमन्त्री केपी ओलीले शिलान्यास गरेको भवनलाई विवादास्पद हुनबाट जोगाउने हो भने सुन्धारा संरक्षण परियोजनामा परिणत् गरियोस् । स्थानीयहरू अदालतकै नजिर समातेर न्यायालयमा जाने तयारीमा छन् । अदालतले आफ्नै नजिर काटेर परम्परागत बाटो र सुधान्राको महत्त्वविपरीत निर्णय त पक्कै गर्दैन । त्यसपछिको अस्तव्यस्तताले कसैको भलो गर्नेछैन । 

NIBLNIBL
प्रकाशित मिति: शनिबार, भदौ २१, २०७६  ११:४७
Sipradi LandingSipradi Landing
worldlinkworldlink
प्रतिक्रिया दिनुहोस्
Ncell Side Bar LatestNcell Side Bar Latest
Bhatbhateni IslandBhatbhateni Island
cg detailcg detail
Kumari BankKumari Bank
Shivam Cement DetailShivam Cement Detail
Maruti cementMaruti cement
सम्पादकीय
ICACICAC