site stats
बाह्रखरी :: Baahrakhari
सम्पादकीय

हेटौंडा उपमहानगरपालिकामा पर्ने गैरीगाउँमा वैशाख २० गते जमिन भासिएर दबिएको गाडी नभेटिएपछि त्यसको अध्ययन गर्न भूगर्भविद्को टोली बोलाइएको थियो । भूगर्भविद्हरूले गाडी त पहिल्याउन सकेनन् तर त्यसको कारण भने पहिल्याएका छन् । भूगर्भविद्का अनुसार जमिनमा गरिएको बोरिङका कारण पानीसँगै जमिनमुनिको मसिनो माटो पनि निस्किएकाले जमिन भासिएको हो । 

सुरुमा रोकेर राखिएको माछा बोक्ने जिप जमिन भारिएर जमिनभित्र पुगेको थियो । पछि भौगर्भिक खोजतलासका क्रममा भासिएको ठाउँभन्दा केही पर गाडी हुनसक्ने सङ्केत भेटियो । अर्थात्, गाडी भासिएको ठाउँमा जमिनमुनि पराकिलो खाडल परेको परेको छ । बोरिङ गरेर पानी निकाल्दा तल्लो सतहबाट मसिनो माटो र बालुवाका कण धेरै निस्केकाले त्यहाँ दुर्घटना भएको थियो । 

NIC Asia Banner ad
Argakhachi Cement Island Ad

हेटौंडाकै जस्तो गाडी नै नभासिए पनि केही वर्षदेखि निरन्तर बोरिङ गरिए पनि जलपरिपूरणको कुनै व्यवस्था नभएका ठाउँमा जमिनमा खाडल पर्ने गरेका उदाहरण चुरे र भित्री मधेसका मेचीदेखि महाकालीसम्म नै पाइन्छ । तर, यसलाई सरकार वा स्थानीयहरूले गम्भीररूपमा लिएको र सन्तुलन कायम राख्ने प्रयत्न गरेको भने अहिलेसम्म देखिएको छैन ।

कामना गरौँ, देशको अरू भागमा जमिनै भासिने अवस्था नआओस् । तर, जमिनमुनिको पानीलगायत प्राकृतिक स्रोतको असन्तुलित दोहनले हामीले नचाहे पनि विनाश त गर्छ । अर्कातिर जमिनमुनिको पानीको अत्यधिक दोहन काठमाडौंलगायतका पहाडी उपत्यका र नयाँ सहरी बस्तीहरूमा बेरोकटोक भइरहेको छ । प्राकृतिक सन्तुलन बिग्रेपछि प्रकृतिले यसरी नै सङ्कटबाट सन्देश दिन्छ । 

सहरीकरणसमेतका कारणले एकातिर वर्षाको पानी जमिनले सोस्ने वा जमिनभित्र जाने ठाउँ छैन भने अर्कातिर जमिनभित्र भएको पानी पनि अनिन्त्रित मात्रामा बाहिर तानिएको छ । जमिनमुनि नै भए पनि पानी भएको ठाउँ खाली त रहन सक्तैन । अनि, प्रकृतिले जमिनले भ्वाङ पार्ने वा भासिने गरेर चेतावनी दिन्छ । 

यसैले हेटौंडा गैरीगाउँको घटनाबाट जमिनमुनिको पानी प्रयोग गर्ने सबै क्षेत्रका जनता र स्थानीय तहहरूले पाठ सिक्नु बुद्धिमानी हुनेछ । यस प्रकारका घटना रोक्न जोखिमपूर्ण क्षेत्रको विस्तृत भौगर्भिक अध्ययन विशेषगरी बोरिङ गरी पानी झिक्ने कामको अनुगमन गरेर संरक्षण योजना बनाउनु जरुरी देखिन्छ । जनसाधारणले पनि प्राकृतिक स्रोतको अत्यधिक र विवेकहीन दोहनविरुद्ध आवाज उठाउनु आवश्यक हुन्छ । नत्र, हेटौँडा गैरीगाउँको घटना जताततै दोहोरिएर भयावह अवस्था उत्पन्न हुनसक्छ । 
 

प्रकाशित मिति: शनिबार, जेठ ३, २०८२  १४:००
प्रतिक्रिया दिनुहोस्