पोखरा । दुई शक्तिशाली राष्ट्रबीच रहेको विकासोन्मुख देश हो, नेपाल । भारत र चीन विश्व अर्थतन्त्रमा शक्तिशाली छन् । यही भू–बनावटमा बसेको नेपाललाई हेरेर काई बर्ड भन्छन्– ओपेनहाइमर नेपालजस्ता देशका निम्ति सान्दर्भिक छ ।

सूर्य नेपाल गाथा नेपाल लिटरेचर फेस्टिभलको ११औँ संस्करणको तेस्रो दिनको पहिलो सत्रमा काई बर्डसँगको कुराकानी प्रस्तुत गरिएको थियो । ‘बेस्ट सेलरदेखि ब्लक बास्टर : द ओपेनहाइमर स्टोरी’ सत्रमा बर्डलाई सहजकर्ताको भूमिकामा पत्रकार कुन्दन दीक्षितले प्रश्न गरेका थिए ।

बर्डले लेखेको जीवनी ‘अमेरिकन प्रोमेथियस : द ट्राइम्फ एन्ड ट्र्याजेडी अफ जे रोबर्ट ओपेनहाइमर’ सैद्धान्तिक भौतिकशास्त्री जे रोबर्ट ओपेनहाइमरको जीवनीमा आधारित पुस्तक हो ।

सत्र बर्डको पुस्तकमा आधारित क्रिस्टोफर नोलनको फिल्म ‘ओपेनहाइमर’का विभिन्न पक्षमा घुम्यो । पुलित्जर पुरस्कार विजेता बर्डले कुराकानीका क्रममा नेपालजस्ता देशका निम्ति चलचित्र र पुस्तक दुवैको सान्दर्भिकताबारे प्रकाश पारे ।

बर्डले भने, “नेपालमा तपाईंका छिमेकी भारत, चीन र पाकिस्तानसँग साँच्चै खतरनाक आणविक हतियार छन् । अहिले उत्तर कोरिया, पाकिस्तान, भारत, इजरायल, फ्रान्स र इंग्ल्यान्डजस्ता देशहरूसँग खतरनाक हतियार छन् । हामी धेरै खतरनाक समयमा बाँचिरहेका छौँ ।”

बर्डले आफू पत्रकारबाट जीवनीकारमा कसरी परिवर्तन भयो भन्ने कुरा पनि साझा गरे । बर्डका अनुसार, इतिहास सम्प्रेषण गर्ने सबैभन्दा शक्तिशाली साधन जीवनी हो । इतिहास देखाउने पुस्तकलाई चलचित्रमा ढालेकामा बर्डले नोलानप्रति कृतज्ञता देखाए ।

“म क्रिस्टोफर नोलानलाई चलचित्र बनाएर यस्तो महत्त्वपूर्ण मुद्दामा ध्यानाकर्षण गराउनुभएकोमा आभारी छु,” उनले थपे ।

मार्टिन जे शेरविनसँग सहलेखक पुस्तकमा उनी कसरी संलग्न भए भनेर बताए । “शेरविनले सन् १९८० मा पुस्तक सुरु गरे र २० वर्ष अनुसन्धानमा बिताए । त्यसपछि उहाँ मसँग आउनुभयो र मलाई सामेल हुन भन्नुभयो,” बर्डले सम्झिए ।

उनले रोबर्ट ओपेनहाइमरको साहित्यप्रतिको प्रेमका बारेमा कुराकानी गरे । “उनलाई टीएसको कविता मन पर्‍यो । इलियट, जोन डोन । उनले अर्नेस्ट हेमिङ्वेका उपन्यासहरूको प्रशंसा गरे,” बर्डले भने ।

रोबर्टले गीता पढ्नका निम्ति संस्कृत भाषा सिकेको पनि सुनाए । सन् १९३० को दशकमा उनी हिन्दु धर्मग्रन्थको विषयमा जिज्ञासु भए । श्रीमद्भगवद्गीतालाई मूल लिपिमा अध्ययन गर्नका लागि उनले संस्कृत सिकेका थिए ।