काठमाडौं । तरुल– माघे संक्रान्तिमा खाइने विशेष कन्दमूल । यसको बोक्रा ताछ्न नसक्ने कडा हुन्छ तर तातो भएपछि सजिलै निस्कन्छ । यसको रंग गाढा खैरोदेखि हल्का फुस्रोसम्म हुन्छ । यो कन्द ७० ग्रामसम्म तौलको र साढे २ मिटर लम्बाइसम्म बढ्न सक्छ ।

माघे सक्रान्तिमा खाइने तरुलले शरीरलाई न्यानो बनाउँछ । यो पोषिलो खाद्य पदार्थले शरीरलाई निरोगी बनाउने मद्दत पुर्‍याउँछ । तरुललाई ‘पुसमा पाक्य, माघमा खाक्य’ पनि भनिन्छ । पुसको अन्तिम दिन पकाएर माघको पहिलो दिने खाने यस फल चिसो मौसमका लागि उपयुक्त मानिन्छ ।

यसलाई उसिनेर खाइन्छ । यसबाहेक तरुललाई तरकारी र अचारका रूपमा पनि खाइन्छ । नेपालमा ४ प्रजातिका तरुल पाइन्छन् । डायसोरियासिया परिवारअन्तर्गत पर्ने यो कन्दमूल सामान्यतः अफ्रिका, एसिया, ल्याटिन अमेरिका तथा ओसिनिया क्षेत्रमा पाइन्छ ।

माघे संक्रान्तिमा तरुलसँगै पाकेको फर्सी, सखरखण्ड, पिँडालु उसिनेर खाइन्छ । यो दिन तिलको लड्डु, चाकुको महत्त्व पनि बेग्लै छ । काठमाडौंमा पनि यसको व्यापार अहिले ह्वात्तै बढेको अवस्था छ । राजधानीमा तरुल र सखरखण्डको बिक्री यसरी भइरहेको छ । हेरौं तस्बिरमा :