काठमाडौं । गोरखामा कांग्रेस र नयाँ शक्तिबीच तालमेल हुने भएपछि देशभर तालमेल गरेका एमाले–माओवादीसँग कडा प्रतिस्पर्धा हुने भएको छ ।
पहिलो र दोस्रो संविधानसभा निर्वाचनमा मातृ पार्टी माओवादीबाट चुनाव जितेर प्रधानमन्त्री समेत भएका बाबुराम भट्टराई अन्ततः कांग्रेससँग तालमेल गर्ने भएका छन् ।
यसअघि एमाले–माओवादीको कम्युनिस्ट गठबन्धनमा सहभागी उनी आफूले चुनाव जित्नै पर्ने र त्यो पनि गोरखा–२ बाटै उमेदवार बन्ने बताएपछि छुट्टिएका थिए । उता माओवादीका वरिष्ठ नेता नारयणकाजी श्रेष्ठले पनि त्यही क्षेत्र नछाड्ने भएपछि उनी कांग्रेससँग तालमेल गर्ने निर्णयमा पुगे ।
स्थानीय तहको निर्वाचन नतिजा अनुसार पनि करिब बराबर भोट भएका यी दुई शक्तिबीच हुने प्रतिस्पर्धा निकै रोचक हुने देखिएको छ । सँगै अघिल्लो दुई संविधानसभा निर्वाचन र स्थानीय निर्वाचनको नतिजाका आधारमा हामीले गरेको विश्लेषण यस्तो छ ।
यसअघि ३ क्षेत्र रहेको गोरखामा नयाँ संरचनाअनुसार २ वटा क्षेत्र मात्रै कायम भएका छन् । गोरखामा ३ क्षेत्र कायम रहँदा भएका पहिलो र दोस्रो संविधानसभा निर्वाचनमा माओवादी उमेदवार डा. भट्टराईसहित उक्त पार्टीका उमेदवार भारी मत अन्तरले विजयी भएका थिए । तर, हालै सम्पन्न स्थानीय तह निर्वाचनमा माओवादीका प्रभावशाली नेता भट्टराईले नयाँ शक्ति पार्टी खोलेर प्रतिस्पर्धामा जाँदा नतिजा भने निकै फरक आयो ।
स्थानीय तह निर्वाचनमा गोरखाका ११ तहमध्ये ९ मा कांग्रेस विजयी भयो भने माओवादी केन्द्रले २ गाउँपालिकामा चित्त बुझायो ।
अहिले एमाले–माओवादी गठबन्धन र नयाँ शक्ति–कांग्रेसबीच तालमेल हुने भएपछि नतिजा के होला भन्ने सबैको चासो छ । त्यसमा पनि गोरखा क्षेत्र नं २ मा बाम गठबन्धनबाट नारायणकाजी श्रेष्ठ र नयाँ शक्ति– कांग्रेसको तर्फबाट डा. बाबुराम भट्टराई उमेदवार बन्ने भएपछि अझ प्रतिस्पर्धा पेचिलो बन्ने भएको छ ।
क्षेत्र नं १ मा बाम गठबन्धनको तर्फबाट माओवादीका हरि अधिकारी उमेदवार बन्दैछन् भने कांग्रेस, नयाँ शक्ति र राप्रपाको तर्फबाट कांग्रेसका चिनकाजी श्रेष्ठ वा हरि बजगाईँ मध्ये एक जना उठ्दैछन् ।
हामीले बाम गठबन्धन र कांग्रेस, माओवादी, राप्रपाको वडा अध्यक्षका उमेदवारले ल्याएको मतलाई ती पक्षको मतका रुपमा विश्लेषण गरेका छौं ।
गोरखा क्षेत्र नं १ : कांग्रेस एक्लै बलियो, तालमेलले सहज
गोरखा क्षेत्र नं १ अन्तर्गत गण्डकी गाउँपालिका, शहिद लखन गाउँपालिका, गोरखा न.पा. वडा नं. १, २, ३, ४, ५, ६, ७, भिमसेन गाउँपालिका, आरुघाट गाउँपालिका, धार्चे गाउँपालिका, चुमनुब्री गाउँपालिका पर्दछन् ।
यो क्षेत्रमा बाम गठबन्धनको तर्फबाट माओवादीका हरि अधिकारी उमेदवार बन्दैछन् भने कांग्रेस, नयाँ शक्ति र राप्रपाको तर्फबाट कांग्रेसका चिनकाजी श्रेष्ठ वा राजेन्द्र बजगाईँ मध्ये एक उमेदवार बन्दैछन् ।
यो क्षेत्रमा पर्ने ५६ वडा मध्ये २९ मा कांग्रेस, १५ मा माओवादी, ११ मा एमाले र १ वडामा मात्रै नयाँ शक्ति विजयी भएको छ ।
प्रतिनिधिसभाका लागि ९८ हजार ६२३ मतदाता रहेको यो क्षेत्रमा वडा तहको मत अनुसार कांग्रेसको मात्रै सबैभन्दा धेरै २१ हजार ५ छ । त्यस्तै, उसलाई सहयोग गर्ने नयाँ शक्तिको ५ हजार ९२१ तथा राप्रपाको ५६६ मत रहेको छ । जसले गर्दा कांग्रेसको उमेदवारको पक्षमा २७ हजार ४९२ मत हुन्छ ।
यता बाम गठबन्धन बनाएका एमाले र माओवादीको २८ हजार ३८९ मत रहेको छ । यो मध्ये १६ हजार ७४७ मत माओवादीको हो भने ११ हजार ६४२ मत एमालेले ल्याएको हो ।
स्थानीय निर्वाचनको नतिजालाई हेर्दा केही मतले बाम गठबन्धन अगाडि देखिन्छ । यद्यपी कांग्रेसको एकल मत बढि हुँदा र एमालेले माओवादी उमेदवारलाई भोट हाल्नुपर्ने अवस्थामा कांग्रेसको सम्भावना बलियो देखिन्छ ।
गोरखा क्षेत्र नं २ : श्रेष्ठ र भट्टराई बीच जुँगाको लडाईं
यो क्षेत्रअन्तर्गत गोरखा नगरपालिकाका वडा नं. ८, ९, १०, ११, १२, १३, १४ पालुङटार नगरपालिका, सिरानचोक गाउँपालिका, सुलीकोट गाउँपालिका र अजिरकोट गाउँपालिका रहेका छन् । प्रतिनिधिसभा निर्वाचनका लागि ९० हजार ८१५ मतदाता कायम गरिएको यो क्षेत्रमा कांग्रेस,नयाँ शक्ति र राप्रपाको तर्फबाट बाबुराम भट्टराई उमेदवार बन्दैछन् भने एमाले–माओवादीको बाम गठबन्धनको तर्फबाट नारायणकाजी श्रेष्ठ उठ्दैछन् ।
दुबै उक्त क्षेत्रका स्थानीय नेता तथा यसअघि माओवादीमै रहेर काम गरेका हुन् । सूर्य चिन्ह लिएर बाम गठबन्धनबाट लड्न तयार भएका भट्टराईलाई श्रेष्ठले नै उक्त क्षेत्र नछाडेपछि कांग्रेससँग मिल्न पुगेका हुन् । यसले गर्दा पनि यो क्षेत्रको चुनावलाई दुई नेताको प्रतिष्ठाको लडाईंका रुपमा पनि हेरिएको छ ।
स्थानीय तहको मतपरिणमलाई हेर्दा पनि यो क्षेत्रमा दुई पक्षबीच निकै टक्कर हुने पक्का छ ।
स्थानीय नतिजा अनुसार कांग्रेसको १६ हजार ६६२ मत छ भने नयाँ शक्तिको पक्षमा ७ हजार ६१०, राप्रपाको ४६२ मत छ । यसको अर्थ बाबुरामको पक्षमा २४ हजार ७३४ मत रहेको छ ।
त्यस्तै यो क्षेत्रमा माओवादीको १७ हजार ८४५ मत छ भने एमालेको ७ हजार ५९२ मत रहेको छ । यसको अर्थ श्रेष्ठको पक्षमा २५ हजार ४३७ मत हुन आउँछ ।
मतअनुसार भट्टराईभन्दा श्रेष्ठ ७०३ मतले अगाडि छन् । तर, यो क्षेत्रको विकासमा भट्टराई अर्थमन्त्री र प्रधानमन्त्री हुँदा श्रेष्ठभन्दा केही बढी सक्रिय भएका कारण उनको व्यक्तिगत भोट बढि आउन सक्ने आँकलन गर्न सकिन्छ । यद्यपी, त्यतिबेला उनी माओवादीमै छँदै त्यो काम गरेकाले यो व्यक्तिले नभई पार्टीले गरेको भन्ने पनि एउटा तप्का छ ।
समग्रमा गोरखाका दुबै क्षेत्रमा दुई पक्षबीच प्रतिस्पर्धा कडा हुने देखिन्छ । स्थानीय तहमा भन्दा अहिले केही मतदाता थपिएको र मतदातले अहिलेको राजनीतिक घटनाक्रमलाई हेर्ने दृष्टिकोणले पनि मतपरिणाम कसको पक्षमा आउँछ भनेर भन्न सक्ने अवस्था छैन ।
