site stats
बाह्रखरी :: Baahrakhari
राजनीति
Global Ime bankGlobal Ime bank
किन आकर्षक छैन कांग्रेस उपसभापति पद ? चाहना धेरैको, घोषणा दुईजनाको मात्रै 

काठमाडौं । नेपाली कांग्रेसमा सभापतिपछि दोस्रो वरीयतामा रहेको पद उपसभापतिमा नेताहरुको आकर्षण देखिएको छैन ।

महाधिवेशन आउन दुईसाता मात्र बाँकी छ । तर, उपसभापतिमा उमेदवारी घोषणा गर्ने अहिलेसम्म दुईजना मात्र देखिएका छन् । 

केन्द्रीय सदस्य महेश आचार्यले उपसभापतिमा उमेदवारी घोषणा गरेका छन् भने केन्द्रीय सदस्य चन्द भण्डारीले पनि उपसभापति लड्ने बताउँदै आएका छन् । कांग्रेसको विधानअनुसार दुई सभापति निर्वाचित हुने व्यवस्था छ । चाहना धेरैले राखेको देखिए पनि अहिलेसम्म यी दुईजनाले मात्रै उमेदवारी घोषणा गरेका छन् ।

यसले कांग्रेसमा उपसभापति पदमा आकर्षण नभएको देखाएको एक केन्द्रीय सदस्य बताउँछन् । पार्टीको दोस्रो हैसियतमा रहेर काम गर्ने उच्च पदमा कांग्रेस नेताहरुको आकर्षण किन देखिएको छैन ? 

नेपाली कांग्रेसको विधान २०७२ को दफा ३६ ले पार्टीको केन्द्रीय नीति, अनुसन्धान तथा प्रशिक्षण प्रतिष्ठानको व्यवस्था गरेको छ । जसको संयोजक पार्टीको केन्द्रीय उपसभापति रहने व्यवस्था विधानमा गरिएको छ । 

नेपाली कांग्रेसको संशोधित विधानअनुसार केन्द्रीय उपसभापति २ जना हुन पाउँछन् । जसमा दुबैले महाधिवेशन प्रतिनिधिको विश्वास जितेर मत हासिल गर्नुपर्ने हुन्छ । केन्द्रीय नीति अनुसन्धान तथा प्रशिक्षण प्रतिष्ठानमा पनि २ उपसभापतिमध्ये जसले सभापतिको विश्वास जित्न सक्छ उसैले नेतृत्व पाउने व्यवस्था छ । 

“सभापतिले तोकेको केन्द्रीय कार्यसमितिका उप–सभापति प्रतिष्ठानको प्रमुख रहनेछन्,” विधानमा स्पष्ट लेखिएको छ । 

विभागका लागि विधानले ७ बुँदामा काम, कर्तव्य र अधिकारको सिमा लेखिदिएको छ । जसको उद्देश्य पार्टीलाई आन्तरिक रुपमा मात्र दह्रो बनाउन नभइ सिंगो राष्ट्रका लागि पार्टीले लिनुपर्ने नीति र अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्धका आयामहरु पनि गासिने गर्दछन् । 

१३ औं महाधिवेशनसम्म पार्टीको यो पद मनोनित हुने गर्दथ्यो । तर, कांग्रेस संशोधित विधानले यी दुई पदमा १४ औं महाधिवेशनबाट निर्वाचन लड्नुपर्ने व्यवस्था गरिदियो ।

विधानले भनेबमोजिम उपसभापतिको पद नीति प्रतिष्ठानमा मात्र सीमित छैन । सभापतिको अनुपस्थितिमा पार्टी सञ्चालनदेखि अर्को महाधिवेशनमा सभापतिको प्रवल दाबेदार पद पनि हो । तर, कांग्रेस पार्टीमा लामो समय उपसभापति बसेर सभापति बनेका स्व. सुशील कोइराला बाहेक अरुले त्यो इतिहास रच्न सकेका छैनन् । 

यसअघि सभापतिले आफूले इच्छाएको व्यक्तिलाई उपसभापति बनाउने प्रचलनले पनि उपसभापति पद त्यति चर्चामा रहेन ।

आसन्न महाधिवेशनमा अवस्था त्यस्तो छैन । सभापतिमा आकांक्षीको लर्को छ । महामन्त्री उठ्नेको भीड पनि बढिरहेकै छ । 

सहमहामन्त्री लड्ने संख्या पनि गतिलै छ । तर, उपसभापतिमा कसैले पनि खुलेर लड्छु भनेका छैनन् । आखिर किन त ? राजनीतिक विश्लेषक गेजा शर्मा वाग्ले उपसभापति पदलाई कमजोर तरिकाले हेर्दा चासो र चर्चा कम भएको हुन सक्ने तर्क गर्छन् । 

गुट क्लियर नहुँदा समस्या 

महाधिवेशनमा सभापतिमा भिड्नेहरुले टिम बनाउन नसक्दा पनि समस्या सिर्जना भएको हो । संस्थापन पक्षबाट सभापति शेरबहादुर देउवाको मात्र लगभग टिमको टुंगो लागेको छ । वर्तमान उपसभापति विमलेन्द्र निधिले आफू सभापति लड्ने भने पनि टिम सार्वजनिक गर्न सकेका छैनन् । महामन्त्रीमा उमेदवारी घोषणा गरेका विश्वप्रकाश शर्मा मात्र उनको टिमबाट लड्ने हो कि भन्ने विश्लेषण कांग्रेस राजनीतिमा छ । किनभने उनी देउवा समूहबाट आउट भइसकेका छन् ।   

यता, संस्थापनइतर समूह भनिएको रामचन्द्र पौडेल समूहमा सभापतिका ४ जना आकांक्षी छन् । उनीहरुले ४ बाट एक सभापति बन्ने पटक पटक रटान दोहो¥याए पनि कार्यान्वयन भने हुन सकेको छैन । सभापतिमा स्वयम् रामचन्द्र पौडेलसहित महामन्त्री शशांक कोइराला, नेता प्रकाशमान सिंह र शेखर कोइराला चुनाव लड्ने भनिरहेका छन् । तर, केन्द्रीय स्तरका नेताहरु कसको पछि लाग्ने भन्नेमा अन्योल छन् । चार जनाबाट अन्तिममा को को उठ्ने टुंगो लागे उपसभापति पदमा उमेदवारको लर्को लाग्ने बुझाइ समूहमा छ । 

विश्लेषक वाग्ले पनि शेरबहादुर टिममा समस्या नदेखिए पनि संस्थापन इतरमा भने ठूलो संकट रहेको विश्लेषण गर्छन् । 

देउवाको उपसभापति सिटौला हुन सक्लान् ? 

उपसभापति पदमा संस्थापन पक्षबाट हालसम्म वर्तमान उपसभापति विजयकुमार गच्छदार र वर्तमान महामन्त्री पूर्णबहादुर खड्काको चर्चा छ । उपसभापति निधि समूहबाट बाहिरिए पछि त्यसको पूर्ति कसको सहयोग लिएर देउवाले गर्छन् भन्ने अर्को कौतुहलता आम कार्यकर्तामा छ । 

गच्छदार निकट एक नेता देउवा समूहबाट गच्छदार र खड्का नै उपसभापतिका उमेदवार बन्ने बताउँछन् । “विजय दाइ ९९ प्रतिशत उपसभापति बन्ने पक्का छ, अर्को भनेको पूर्णदाइ नै हो,” ती नेता भन्छन् । 

देउवाले पार्टीका तेस्रो धारका नेता कृष्णप्रसाद सिटौलालाई लगेर निधिको ठाउँ भर्ने प्रयास गरिरहेको निकट स्रोतको दाबी छ ।

१३ औं महाधिवेशनमा अन्तिम समयमा देउवा जिताउन साथ दिएका सिटौलाले १४ औं महाधिवशनबाट देउवासँग सहकार्य गरेर समूहमात्र बलियो बनाउने होइन आफ्नो राजनीतिक सुरक्षा पनि खोजिरहेका छन् । 

सिटौलालाई देउवासँग मिलाउन नेताहरु भिमसेनदास प्रधान र शिव हुमागाईंको जोडबल तीव्र छ । सिटौलाले पनि देउवासँग चरणवद्ध संवाद गरेका छन् । तर, प्रश्न १३ औं महाधिवेशनमा सभापति भिडेका सिटौला देउवा क्याम्पमा गएर उपसभापति बस्छन् त भन्ने छ । सिटौला निकट एक नेता १५ औं महाधिवेशनमा सभापति लड्न पनि आफूहरु त्यो टिममा जानुको विकल्प नभएको अनौपचारिक कुराकानीमा बताउँछन् । 

तर, देउवा समूहले चर्चा चलाइएजस्तो नेता सिटौलालाई उपसभापति राख्ने नराख्ने विषयमा निर्णय भइनसकेको बताउँछ । 

यस्तै समूहबाट केन्द्रीय सदस्य आनन्द ढुंगानालाई पनि उपसभापतिको रुपमा हेरिएको छ । तर, उनी उपसभापति पदमा आफू नउठ्ने बताउँछन् । 

संस्थापन इतर समूहका आकांक्षीहरु 

संस्थापन इतर अर्थात् पौडेल समूहबाट भने केन्द्रीय सदस्य महेश आचार्यले उपसभापति लड्ने घोषणा गरिसकेका छन् । यस्तै अर्का केन्द्रीय सदस्य चन्द्र भण्डारी पनि उपसभापति लड्ने तयारीमा छन् । 

केन्द्रीय सदस्य महेश आचार्यले धमिराले काठ खाए जस्तो गुटगत राजनीतिले पार्टीलाई भित्रभित्रै कमजोर बनाएका पार्टीलाई जीवन दिन आफू उपसभापति लड्न लागेको बताउँछन् । 

पार्टीमा निर्णय प्रकृयामा आन्तरिक लोकतन्त्र खस्किँदै नेतृत्व विकास बाटो अवरुद्ध भएको भन्दै उनी पराष्ट्र सम्बन्धमा पनि सन्तुलित अडान पार्टी र देशको नभएका कारणले पनि अब पार्टीले त्यसतर्फ ध्यान दिनुपर्ने भएकाले आफू उपसभापतिको उमेदवारी दिने बताउँछन् । 

“धेरै मुद्दाहरु छन् जसलाई पार्टीले नेतृत्व गर्नुपर्ने हुन्छ, संविधान र त्यसको उपलव्धी कार्यन्वयन गराउने दिशामा अब कांग्रेस जानुपर्छ त्यसकारण म नीति बनाउने ठाउँमा पुग्नुपर्छ भन्ने लागेको छ, त्यसकारण मेरो उमेदवारी हो,” उनी भन्छन् । 

यस्तै, उपसभापतिको दौडमा अर्का नेता अर्जुननरसिंह केसी पनि छन् । 

१३ औं महाधिवेशनमा शेरबहादुर देउवा प्यानलबाट महामन्त्री लडेका केसी १४ औं महाधिवेशनमा शेरबहादुर इतर समूहबाट उपसभापति लड्न कस्सिएका छन् । 

समूहबाटै उपसभापतिको दौडमा डा. रामशरण महत पनि छन् । केन्द्रीय सदस्य महत पौडेलपछिका शीर्ष नेता हुन् । उनी आफूभन्दा शीर्ष नेता अर्थात् रामचन्द्र पौडेल  सभापति लडे उपसभापति बन्ने बताउँछन् । “म भन्दा सिनियर रामचन्द्रजी हो, उहाँ सभापति लड्नुभयो भने म उपसभापति लड्छु, अरु कोही सभापति लडे म पनि सभापति लड्ने हो,” बाह्रखरीसँग उनले भने ।

उनले शुभेच्छुक र कार्यकर्ताले सभापति वा उपसभापति नभए देशको कार्यकारी प्रमुखको जिम्मेवारी लिन दबाव दिइरहेको बताए । 

“पार्टीमा नभए संसदीय दलको नेता बनेर राष्ट्रको नेतृत्व गर्नुपर्ने दबाब पनि साथीहरुबाट मलाई छ,” उनले बाह्रखरीसँग भने । 
 

Laminar Tiles Banner adLaminar Tiles Banner ad
प्रकाशित मिति: बुधबार, मंसिर ८, २०७८  ०९:२६
worldlinkworldlink
प्रतिक्रिया दिनुहोस्
Kitchen Concept AdvertisementKitchen Concept Advertisement
Nepal Life Insurance banner adNepal Life Insurance banner ad
Ncell Side Bar LatestNcell Side Bar Latest
Bhatbhateni IslandBhatbhateni Island
Shivam Cement DetailShivam Cement Detail
सम्पादकीय
Hamro patroHamro patro