काठमाडौं । एमाले र माओवादी केन्द्रबीच पद बाँडफाँडमै कुरा नमिल्दा पार्टी एकताले गति लिन सकेको छैन ।

एमाले र माओवादी केन्द्रबीचको पटक–पटक भएका बैठकमा पनि मुख्य विषय प्रधानमन्त्री र पार्टी अध्यक्ष पद दुई नेताले एक एक लिने कि एकै व्यक्तिले भन्ने विषय टुंगो लाग्न सकेको छैन ।

नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओली साताव्यापी बैंकक उपचारपछि बिहीबार मात्रै फिर्ता भएका छन् । उनी फिर्ता हुनासाथ एकता प्रक्रिया पनि अब तीव्रताका साथ अघि बढ्ने बताएका छन् ।

तर एमाले र माओवादी केन्द्रबीचको पार्टी एकता संयोजन समितिको अन्तिम बैठक गत पुस २५ गते बसेको थियो । त्यसयता कुनै बैठक बस्न सकेको छैन । उक्त बैठकमा पद बाँडफाँड, पार्टी एकताको लागि वैचारिक र सांगठनिक कार्यदल निर्माण गर्ने बताइएपनि संयुक्त कार्यदलमात्र निर्माण गरिएको थियो ।

बैठकले पद बाँडफाँड, सांगठनिक र वैचारिक कार्यदल निर्माण गर्न नसकेपछि पार्टीभित्रकै नेताहरुले एकता प्रक्रिया लम्बिने शंका गरेका थिए ।

पार्टी एकता संयोजन समितिले निर्माण गरेको संयुक्त कार्यदलले राष्ट्रिय सभाको निर्वाचनको लागि एमालेलाई २९ र माओवादी केन्द्रलाई १४ सिट बाँडफाँड गरेको छ ।

दुवै पार्टीले चुनावलगत्तै पार्टी एकता हुने बताएपनि पार्टी एकताले अझै गति लिन नसकेको नेताहरुको भनाई छ ।

माओवादी केन्द्रका नेता देवेन्द्र पौडेलले चुनाव लगत्तै पार्टी एकता गर्ने बताइएपनि प्राविधिक कारणले एकता ढिलाई हुन गएको बताए  ।

पौडेलले बाह्रखरीसँग भने, “हामीले चुनाव सकिने बित्तिकै पार्टी एकता गर्न भनेका हौं । तर, एक दुई वटा प्राविधिक कामले गर्दा पार्टी एकताले गति लिन सकेन । एमाले अध्यक्ष ओलीजी  बैंककबाट फर्किनुभएको छ । अब एकता समितिको बैठक बसेर टुंगो लगाउछौं ।”

उनले पार्टी एकताको लागि माओवादी केन्द्रले प्रधानमन्त्री वा पार्टी अध्यक्ष एउटा पाउनुपर्ने दोहोर्याए ।

नेता पौडेलले अगाडि भने, “पार्टी एकताको लागि माओवादी केन्द्रले दुई वटा पदमध्ये एउटा पाउनुपर्छ । अध्यक्ष प्रचण्डले एमालेलाई अप्ठरो पर्छ भने आफू केन्द्रीय सदस्य बन्न तयार छु भनेर कहिले पनि भन्नुभएको छैन । यी सबै बाहिर भएका हल्ला मात्रै हुन् ।”

माओवादी केन्द्रकै नेता मणी थापाले सिद्धान्तभन्दा पनि पहिला पदको विषय मिल्नुपर्ने बताए । थापाले भने, “सिद्धान्तको कुरा दोस्रो हो । पहिला पार्टी अध्यक्ष र प्रधानमन्त्रीको पद टुङ्गो लाग्नुपर्यो अनि मात्र सिद्धान्तको कुरा आउँछ । पदको बाँडफाँड भइसकेपछि मात्र एमाले माओवादी केन्द्रले जबज र माओवादलाई के गर्ने कुराको बहस चल्छ ।”

नेता थापाले एमालेले माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्षपकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’लाई अध्यक्ष मान्न तयार नभएको समेत खुलाए । “एमालेका साथीहरुले प्रचण्डलाई फस्टम्यान मान्न तयार भएका छैनन् । एमालेका साथीहरु नरम हुनु जरुरी छ । एमालेभित्रको आन्तरिक छलफल नपुग्दा पार्टी एकता प्रक्रिया लम्बिन पुग्यो,’’ थापाले भने ।

उनले पार्टी एकताको सम्पूर्ण गृहकार्य पूरा गरेर मात्र सरकारमा माओवादी केन्द्र सहभागी हुने जिकिर समेत गरे ।

राष्ट्रिय सभाका सदस्यहरुको निर्वाचन, प्रदेश सरकार र संसदको जिम्मेवारीबारे गृहकार्य गर्न गठित सयुंक्त कार्यदलका सदस्य सुवास नेम्वाङले पार्टी एकतालाई भन्दा पनि राष्ट्रिसभा निर्वाचनलाई बढी जोड दिइएको बताए । “राष्ट्रियसभा निर्वाचनमा ४३ सिट जित्ने उद्देश्यसहित हामीले एमालेलाई २९ र माओवादी केन्द्रलाई १४ सर्वसम्मतमा सिट बाँडफाँड गरेका छौं । पार्टी एकता संयोजन समितिको बैठकले अन्तिम रुजु गर्छ,” नेम्वाङले भने ।

सिद्धान्तको बारेमा छलफल भएको छैन 

पार्टी एकताको लागि एकता संयोजन समितिको बैठकमा र पार्टीभित्र सिद्धान्तको बारेमा छलफल नभएको  नेताहरुले बताएका छन् । माओवादी केन्द्रका नेता एवं पार्टी एकता संयोजन समितिका सदस्य नारायणकाजी श्रेष्ठ ‘प्रकाश’ले अहिलेसम्मको बैठकमा सिद्धान्तको बारेमा  कुरा नउठेको बताए । नेता श्रेष्ठले भने, “अहिलेसम्मको बैठकमा पार्टीको सिद्धान्तबारे छलफल भएको छैन । अब बस्ने बैठकमा सिद्धान्तको बारेमा पनि छलफल हुन्छ ।’’

उनले अबको बैठकमा सिद्धान्तको बारेमा समझदारी बनाएर मात्र वैचारिक र सांगठनिक कार्यदल निर्माण गर्ने जानकारी पनि दिए । 

पार्टी एकताको लागि दुवै पार्टीले एक अर्कोलाई प्रधानमन्त्री र पार्टी अध्यक्ष मान्न तयार हुनुपर्ने बताए । उनले अब बस्ने पार्टी एकता संयोजन समितिको बैठकले पहिला सिद्धान्त भन्दा पनि पदलाई नै अन्तिम टुङ्गो लगाउनुपर्ने बताए ।

माओवादी केन्द्रका नेता गिरिराजमणी पोखरेलले एमालेले मान्दै आएको जनताको बहुदलीय जनवाद र माओवादीको माओवाद एकतापछि राख्ने कि नराख्ने भन्ने बारेमा दुवै पार्टीभित्र आन्तरिक छलफल हुनुपर्ने बताए । 

नेता पोखरेलले भने, “पार्टी एकताको लागि एमालेको जबज र माओवादी केन्द्रले आन्तरिक छलफल गर्नुपर्छ । कार्यदल बनिसकेपछि माओवाद र जबज के गर्ने भन्ने कुरामा छलफल होला । अहिले हाम्रो पार्टीभित्र यस विषयमा छलफल भएको छैन ।’’

माओवादी केन्द्रकी पम्फा भूसालले पनि पार्टीले माओवाद नछोड्ने कि नछोड्ने भन्ने विषयमा पार्टीले कुनै पनि निर्णय नगरेको बताइन् ।
“अब बस्ने पार्टी एकता संयोजन समितिको बैठकमा यस विषय प्रस्तुत हुने हामीले बुझेका छौं । कार्यदल निर्माण भइसकेपछि दुवै पार्टीको सहमतिमा माओवाद र जबजको कुरा मिल्छ,’’ भुसालले भनिन् ।