काठमाडौं । राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीकी सचेतक निशा डाँगीले पहिचानसहितको नागरिकता बनाउन पाठेघरको शल्यक्रिया गरी फालेका लैङ्गिक तथा यौनिक अल्पसंख्यक समुदायका एक व्यक्तिको केही समयअघि मृत्यु हुनु दुःखद् भएको बताएकी छन् ।

बिहीबारको प्रतिनिधिसभा बैठकको शून्य समयमा बोल्दै उनले पहिचानको नागरिकता बनाउन कहिलेसम्म ज्यानको बाजी राख्नुपर्ने हो भन्दै प्रश्न गरिन् ।

“संविधानको धारा १२ मा लैंङ्गिक पहिचानसहितको नागरिकता प्राप्त गर्ने प्रावधान छ । पहिचानको नागरिकता बनाउन लिङ्ग परिवर्तन गर्नुपर्ने कानुनी व्यवस्था नेपालमा छैन । तर, पहिचानको नागरिकता दिन अस्पतालबाट शल्यक्रिया गरी लिङ्ग परिवर्तन गरेको र स्वास्थ्य मन्त्रालयले प्रमाणित गरेको प्रमाणपत्र राज्यले माग्छ,” उनले भनिन्, “पहिचानको नागरिकता लिन यसरी मर्नुपर्ने अवस्था आउनु कतिको न्यायोचित हो ? नागरिकताको लिङ्गको महलमा ‘अन्य’ जनाई नागरिकता दिने प्रावधान छ  । तर, अन्यबाट नागरिकता लिन पनि सहज छैन ।”

सांसद डाँगीले समलिङ्गी विवाह र त्यसको दर्ताको विषयमा पनि ध्यानाकर्षण गराइन् ।

“सर्वोच्च अदालतले विवाह दर्ता गर्न भन्छ । जिल्ला अदालतमा अड्किन्छ । उनीहरूको सम्पत्तिको सुरक्षा छैन । शैक्षिक प्रमाणपत्रमा नाम सच्चिँदैन । अस्पतालमा अड्चन छ,” उनले भनिन्, “रोजगारबाट वञ्चित छन् । यसरी पाइला पाइलामा कानुनी अड्चन भोग्न विवश छन् । यी पिल्सिएका समुदायको लागि कानुन बनाउनुपर्छ ।”