विराटनगर । कोसी प्रदेशका अधिकांश जिल्लामा डेंगी रोग फैलिएको छ । सुनसरीको धरान उपमहानगरपालिका सबैभन्दा बढी डेंगीको मारमा परेको छ । प्रदेश स्वास्थ्य निर्देशनालय धनकुटाका अनुसार कोसी प्रदेशका १४ मध्ये ११ जिल्लामा डेंगीका बिरामी फेला परेका छन् । तर, सुनसरीमा भने यो संख्या सबैभन्दा धेरै छ ।
निर्देशनालयका अनुसार सुनसरीमा हालसम्म २२० जनामा डेंगी पुष्टि भइसकेको छ । परीक्षण दर बढ्दै जाँदा यो संख्या अझ थपिने स्वास्थ्य निर्देशनालयका निर्देशक ज्ञानबहादुर बस्नेतले जानकारी दिएका छन् । उनले भने, “विगतजस्तै यो बर्खामा पनि केही जिल्लामा अधिक बिरामी फेला पर्ने देखिएको छ । नियन्त्रणका लागि जिल्लास्थित स्वास्थ्य कार्यालय र स्थानीय तहसँगको समन्वयमा काम सुरु गरेका छौं ।”
कार्यालयको तथ्यांकअनुसार मोरङमा २५ र झापामा २४ जनामा डेंगी पुष्टि भएको छ । पछिल्लो तथ्यांकअनुसार प्रदेशका विभिन्न ११ जिल्लामा ३१२ जनामा रोग पुष्टि भएको छ ।
सुनसरीको बीपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानमा बिरामीको अधिक चाप छ । साउनको पहिलो सातामात्र पहाडी जिल्ला तेह्रथुम, भोजपुर र खोटाङमा समेत डेंगी संक्रमित फेला परेका छन् । हिमाली जिल्ला ताप्लेजुङ एकजनामा रोग पुष्टि भएको छ । सोलुखुम्बु, उदयपुर र पाँचथर भने बिरामी भेटिएका छैनन् ।
विगतजस्तै प्रकोपकै रूपमा डेंगीको फैलन सुरु भएपछि धरानमा विशेष सतर्कता र उपचारको अलग्गै प्रबन्ध गरिएको छ । बीपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानले डेंगीका बिरामीको उपचार गर्न छुट्टै डेंगी क्लिनिक सुरु गरेको छ ।
असार २९ गतेदेखि प्रतिष्ठानको जी.ओ.पी.डी. भवन अगाडि डेंगी क्लिनिक संचालन गरिएको छ । प्रतिष्ठानका सहायक प्रवक्ता डा.चुडामणि पोखरेलका अनुसार क्लिनिकमा प्रतिष्ठानले छुट्टै चिकित्सक, नर्स, पारामेडिक्सलगायत जनशक्तिको व्यवस्थापन गरेको छ । यसैगरी धरान उपमहानगरले डेंगी परीक्षण किट, टेन्ट र कुर्सीको व्यवस्था गरेको छ ।
पोखरेलले भने, “सातौ दिन क्लिनिक संचालन गर्ने प्रबन्ध गरिएको छ । बिहान ८ बजेदेखि बेलुकी ६ बजेसम्म र शनिबार बिहान ९ बजेदेखि १२ बजेसम्म बिरामीले स्वास्थ्य परीक्षण गर्न सक्नु हुनेछ ।” जटिल किसिमका बिरामीलाई प्रतिष्ठानमा भर्ना गरेर उपचार गर्ने व्यवस्था गरिएको छ । प्रतिष्ठानमा परीक्षण गर्न पुगेका मध्ये ८० प्रतिशतमा डेंगी पुष्टि हुने गरेको छ ।
धरान उपमहानगरको जनस्वास्थ्य महाशाखाका अनुसार वडा नं. ११, १५ र १७ मा अधिक संक्रमण फैलिएको छ । बिरामीको संख्या बढ्न थालेसँगै बीपी प्रतिष्ठानले परीक्षण किट अभाव हुनसक्ने भएकाले संघीय र प्रदेश सरकारसँग थप किट माग गरेको छ । डेंगी संक्रमण कम गर्न महाशाखा तथा अन्य संघसंस्थाको पहलमा जनचेतना फैलाउने कार्यसमेत सुरु भएको छ ।
कोसी प्रदेशको राजधानी विराटनगरस्थित प्रदेश स्वास्थ्य आपूर्ति व्यवस्थापन केन्द्रका फार्मेसी सुपरभाइजर मानबहादुर मगरले जिल्लाजिल्लाबाट परीक्षण किटको माग बढ्न थालेपछि इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखासँग थप किट माग गरिएको बताएका छन् ।
चिकित्सकका अनुसार सामान्य अवस्थामा आउनेभन्दा डेंगी लागे निकै तीव्र ज्वरो आउँछ । खानाको स्वाद थाहा नपाउनु, एकनाशले टाउको दुख्नु, गम्भीर अवस्थामा आँखा र नाकबाट रगत बग्नु डेंगीका लक्षण हुन् । धरान क्षेत्रमा पिउने पानीको अभावका कारण धेरै मानिसले खुला रुपमा भाँडा तथा ट्यांकीमा पानी भण्डारण गर्दा रोग थप फैलिन पुगेको बताइएको छ ।
