बुद्ध र यतिको 'डेमो' उडान
विशन क्षेत्री
पोखरा । निजी वायुसेवा प्रदायक कम्पनी बुद्ध र यती एयरलाइन्सले बिहीबार नियमितझैँ पोखरा विमानस्थलबाट उडान गरे । पोखरा आसपासकै क्षेत्रमाथिको उडानपछि विमान सात मिनेटमा अवतरण भयो । अवतरण चाहिँ पोखरा विमानस्थलमा नभएर ४७ वर्षसम्म पोखरेलीले प्रतीक्षा गरेको पोखरा क्षेत्रीय अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा भयो ।

एरो थाई कम्पनीले 'क्यालिब्रेसन फ्लाइट' गरेर विमानस्थल उडानका लागि योग्य रहेको प्रतिवेदन बुझाएको सात दिनमा नै ‘डेमो उडान’ गरिएको हो । डेमो उडानपछि पोखरा क्षेत्रीय अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा अवतरण गरेपछि पोखराका मेयर धनराज आचार्यले भने, “यसमा सबै खुसी हुनुपर्छ, लामो समयपछिको सपना पूरा भएको छ ।”

पोखरा क्षेत्रीय अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल निर्माण सकेर चिनियाँ कम्पनीले नेपाल सरकारलाई हस्तान्तरण गरिसके पनि त्यसको सञ्चालन हुने नहुनेबारे द्विविधा थियो । कारण, विमानस्थल नजिकै ल्यान्डफिल साइट थियो र त्यसको अर्को व्यवस्थापन नहुँदासम्म विमानस्थल बनेतापनि सञ्चालनमा कठिनाइ थियो । फोहोरका लागि पंक्षीहरू पनि विमानस्थल माथिकै आकाशमा उडिरहन्थे, त्यसले विमानस्थलको सुरक्षा जोखिम बढाएको थियो ।

त्यसकारण व्यवस्थापन अन्यत्र गर्न पोखरा महानगरपालिकालाई निकै दबाब थियो । राष्ट्रिय गौरवको आयोजनालाई निर्वाध सञ्चालनको लागि फोहोर व्यवस्थापन टाउको दुखाइ बनेपछि स्थानीय सरकारको प्रमुख भएकाले पोखराका मेयर आचार्य पनि उत्तिकै दबाबमा थिए ।

महानगरले पुस ३ गतेदेखि विमानस्थल रहेको वडा पोखरा १४ स्थित बच्छुबडुवामा फोहोर फाल्न रोक लगाएको छ भने विमानस्थल सञ्चालनका लागि कटान गरिएको रिठेपानी डाँडाको माटो लगेर पुर्ने काम भइरहेको छ ।

अल्पकालीन रूपमा फोहोर व्यवस्थापन कहाँ गर्ने भन्ने बारेमा शुक्रबार पत्रकार सम्मेलन गरेर जानकारी दिने मेयर आचार्यले बताए । उनले नै पोखरा विमानस्थलको लागि फोहोर व्यवस्थापनको चुनौती सकिएको दाबी गरे ।

यही विमानस्थलबाट पुस १७ अर्थात् अंग्रेजी नयाँवर्षदेखि उडान सुरु हुँदै छ । पोखराबाट काठमाडौंसहित देशका विभिन्न सहरहरूमा हुने उडान अब यही विमानस्थलबाट हुनेछ ।

यो त्यही विमानस्थल हो, जसका लागि पोखरेलीले आन्दोलन गरे, रिले अनशन गरे, संघर्षका कार्यक्रम नै गरे । अन्तत, ४७ वर्षपछि त्यो संघर्षले सार्थकता पाएको छ ।

०३२ सालमा तीन हजार १०० रोपनी जग्गा अधिग्रहण गरेर त्यतिबेला परिकल्पना गरिएको विमानस्थल अहिले आएर उडान भर्न तयार छ । 

प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाको उपस्थितिमा औपचारिक रूपमा १७ गतेदेखि यो विमानस्थल प्रयोगमा आउनेछ । विमानको डेमो उडानपछि बुद्ध एयरका बजार निर्देशक रूपेश जोशीले अन्तर्राष्ट्रिय उडान पनि गर्ने जानकारी दिए ।

“अहिले हामीले डोमेस्टिक एयरपोर्टबाट पाँच मिनेटको उडान गरेका हौँ । अब अन्तर्राष्ट्रिय टेकअफ पनि गराउँछौँ,” उनले भने । बुद्धले पहिलो उडान भारतको बनारसबाट गर्ने तयारीसमेत गरेको छ । जनवरी १ मा भारतको बनारसबाट उडान भर्ने योजना रहेको उनले सुनाए । नागरिक उड्डयन प्राधिकरणले अनुमति दिएपनि भारतले भने स्वीकृति दिइसकेको छैन । 

उनले भने, “हामीले अन्तर्राष्ट्रिय उडान भारतको बनारसबाट गर्ने तयारी गरेका छौं । नेपालबाट स्वीकृति पाइसकेका छौँ तर भारतबाट अहिलेसम्म केही जानकारी पाएका छैनौँ । दिल्लीमा हामीले निवेदनसमेत दिएका छौँ । हामीलाई रुटको समस्या हो भारतबाट स्वीकृति पाएमा उडान सुरु गर्छौं ।”

उनका अनुसार भारतको दिल्ली, बनारस, देरादुनलगायत सहरबाट उडान भरिनेछ । अनुमति पाएमा जनवरी १ मा पोखरा–बनारस डेमो उडान भर्ने र मार्चदेखि नियमित उडान गर्ने योजना रहेको उनले जानकारी दिए ।

यती एयरलाइन्सका प्रवक्ता सुदर्शन बर्तौलाले आफूहरूले पनि अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा परीक्षण उडान गरेको जानकारी दिए ।

पोखरा विमानस्थल प्रमुख विक्रमराज गौतमले यो विमानस्थल विभिन्न देशहरूसँग सिधा सम्पर्कमा जोडिँदा यहाँको पर्यटनदेखि अर्थतन्त्रमा टेवा पुग्ने बताए । पोखराको मार्केटको बारेमा 'टार्गेट ग्रुप'हरूलाई डाटा दिइएको उनले बताए ।

“एयरपोर्टको टार्गेट ग्रुप भनेको पर्यटक नै हुन् । पर्यटक दुई खालका छन्, एउटा प्रकृतिसँगको सानिध्यमा रमाउन चाहने हुन्छ । यो पोखराको परिचय पनि हो,” उनले भने, “अर्को चाहिँ धार्मिक पर्यटक हुन् । मुक्तिनाथको कुरा छन्, गलेश्वधामका कुरा छन्, यी सबै कुराहरू 'एक्सप्लोर' गर्नुपर्‍यो ।”

पोखरा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट जजिरा एयरलाइन्स, फ्लाई दुबईलगायतले उडानमा चासो राखेको उनले जानकारी दिए ।

तत्कालीन प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले २०७३ वैशाख १ गत विमानस्थलको शिलान्यास गरेका थिए । गत जुलाई १० मा काम सक्नेगरी विमानस्थल निर्माणको जिम्मा लिएको चिनियाँ कम्पनी चाइना सीएएमसीईले शिलान्यासको डेढ वर्षपछि काम थालेको थियो । कोरोना कालमा पनि निरन्तर खटिँदा ९३ प्रतिशत काम पूरा भएपछि गत चैत तेस्रो साता नेपाललाई हस्तान्तरण गरेको थियो ।

विमानस्थलबाट न्यारोबडी एयरबस ३२० र बोइङ ७५७–२०० जहाज उडान र अवतरण गर्न सक्छन् । यी जहाज २०० सिट भन्दा कम यात्रु क्षमताका हुन् । यो विमानस्थलले तीनवटा ठूला र आठवटा साना गरी ११ वटा जहाज पार्किङ गर्न सक्छ ।

विमानस्थलको धावनमार्ग २,५०० मिटर र चौडाइ ४५ मिटर तथा धावनमार्गको मोटाइ ३४ सेन्टिमिटर छ । विमानस्थलसँग व्यस्त समयमा प्रतिघण्टा ६१० जना यात्रु व्यवस्थापनको क्षमता छ । १४ हजार वर्ग मिटरको आन्तरिक र अन्तर्राष्ट्रिय टर्मिनल भवन रहेको आयोजनाले बताएको छ ।

विमानस्थल बनाउन झन्डै २२ अर्ब रुपैयाँ लागेको अनुमान छ ।