वैशाख ३० मा सम्पन्न भएको स्थानीय तह निर्वाचनको नतिजा आउने क्रम जारी छ । पाँच सय ८४ भन्दा बढी स्थानीय तहहरूको नतिजा आउँदा २५९ स्थानीय तह जितेर नेपाली कांग्रेस पहिलो पार्टी बनेको छ । १६७ स्थानीय तह जितेर एमाले दोस्रा पार्टी बनेको छ । माओवादी केन्द्रले १०६ स्थानीय तह जितेर तेस्रो र विगतभन्दा बलियो शक्तिका रूपमा देखिएको छ । 

यो स्थानीय चुनाव वर्तमान सत्ता गठबन्धन भर्सेज एमालेसहित केही साना दलको गठबन्धनबीच चुनावी भिडन्त भएको छ । यो स्थानीय चुनाव एमालेबाट विभाजन भएर बनेको नेकपा (एकिकृत समाजवादी) का लागि अग्नि परीक्षा थियो । उसले १४ स्थानीय तह जितेर पार्टीको संरचना नै तयार पारिनसक्दै भएको चुनावमा पाएको जनमतले भोलिका दिनमा उसलाई जनताले पत्याउने संकेत गरेको छ । तर, एकीकृत समाजवादीमा भने गठबन्धनबाट सहयोग नपाएको गुनासो गर्न थालेको छ । यसै सन्दर्भमा हामीले नेपाली कांग्रेसका प्रवक्ता डा. प्रकाशशरण महतलाई एकीकृत समाजवादीलाई सहयोग नगरेको हो भनेर पश्न गरेका छौँ ? प्रस्तुत छ, बाह्रखरीका रोमन आचार्यले महतसँग गरेको संक्षिप्त कुराकानी :

गठबन्धन कति सफल भयो ? कांग्रेसको विश्लेषण के हो ? 
गठबन्धन राम्रै गएको छ । अपवादहरू त हुन्छन् नै । छोटो र अन्तिम समयमा समझदारी गर्नुपरेकाले तल्लो तहसम्म लय मिलाउन ठाउँ–ठाउँमा कठिन भएकै हो । तर, समग्रमा गठबन्धनले नतिजा राम्रै दिएको छ ।

गठबन्धन गर्दा जस्तो नतिजाको अपेक्षा थियो, त्यो भयो ?
हाम्रो गठबन्धन धेरै ठाउँमा भएको हैन । लगभग १३५ ठाउँमा गठबन्धन भएको थियो । यो भनेको व्यापक रूपमा गठबन्धन भएको होइन । गठबन्धन दलहरूबीच जहाँ सम्भव छ त्यहाँ गठबन्धन गर्ने नभएको ठाउँमा मित्रवत प्रतिष्पर्धा गर्ने भन्ने त सहमति नै थियो । जुन सोचका साथ हामीले गठबन्धन गरेका थियौँ यसमा किन गठबन्धन गरिएको छ भन्ने अवस्था छैन । समग्रमा गठबन्धनबाट राम्रै भएको छ । 

तर, गठबन्धनभित्रको दल नेकपा(एकिकृत समाजवादी) का शीर्ष नेताहरूले त हामीसँग सम्झौता गरिएअनुसार सहयोग भएन भनेर सार्वजनिक रूपमा बोलिरहेका छन् नि ? 
एकीकृत समाजवादी पार्टी निर्माणकै क्रममा छ । माओवादी केन्द्र त पहिले देखि नै थियो । बिचमा नेकपा बनेर पुनः माओवादी पार्टी मै फर्किए पनि उहाँहरूको संगठन पूर्ववत रहेको थियो ।

माधवजीहरूको पार्टी पनि छोटो समयमा देशैभर संरचना निर्माण गरेको हो । त्यसले गर्दा पनि उहाँहरूको अपेक्षाकृत नै विजयी भएको छ । तालमेल कुरामा चाहिँ उहाँहरूको संरचना नै अपेक्षाकृत बलियो बनिनसकेकाले हाम्रो सहयोगका बावजुत उहाँहरूले सोचे अनुरुपको परिणाम नआएको हुन सक्छ । उहाँहरूलाई हामीले प्रमुख पद त दिएकै हो नि । त्यसलाई कसरी सफल बनाउने भन्ने त उहाँहरूको दलबाट पनि काम हुन सक्नुपर्छ । हाम्रो सहयोगले मात्र नपुगेर उहाँहरूको समस्या आएको हो । हाम्रो तर्फबाट त कांग्रेसले पूरा इमान्दारिता देखाएको छौँ । तर पनि कतिपय ठाउँमा संगठनात्मक संरचनाको अभाव देखियो । 

पोखराको भन्ने हो भने त्यहाँ लयमै गएको छ । उहाँहरूको कम भोट भएपनि कांग्रेसले भोट हालेकै छ । कतिपय ठाउँमा भनेजस्तो ठ्याक्कै नभएको होला तर, मलाई लाग्छ जहाँ सहयोग गर्ने निर्णय गरेका थियौँ हामीले इमान्दारितापूर्ण सहयोग गरेका छौँ । माओवादी तर्फबाट कति के भएको छ त्यसमा उहाँहरूले समीक्षा गर्नुभएको होला । हामीले हुने हदसम्म सकेजति गरेका छौँ । 

तपाईंहरूको निष्कर्ष चाहिँ एकीकृत समाजवादीलाई जनताबाट अनुमोदन गराउन सहयोग गरेको भन्ने हो ? 
स्थापित भन्ने कुरै छैन । पार्टी निर्माण हामीले गरेर हुँदैन उहाँहरूले नै गर्ने हो । तर, उहाँहरू निर्माणको क्रममै हुनुहुन्थ्यो र छोटो समयमा संरचना बनिसकेको थिएन । यो चाहिँ उहाँहरूलाई सहयोग भन्ने कुरा मात्र हो । संगठन त आफैँ बनाउने हो नि !

तर, हामीले जहाँ जहाँ समझदारी भएको छ इमान्दारिपूर्वक सहयोग गर्ने कोसीस गरेका छौँ । सबै ठाउँमा नमुना मतपत्र चाहिँ पुर्‍याउन नसकेर वडा तहसम्म चुनाव चिह्नलाई चिनाउन नसक्दा पनि समस्या भएको हुन सक्छ । मतदाता झुक्किएको अवस्था पनि रह्यो । यो पनि अपवाद मात्र हो । 

मेहनत गरेर गठबन्धन गर्नुभएको महानगरहरू ललितपुर, विराटनगरलगायतमा त गठबन्धन सफल हुन सकेन । कांग्रेस मात्र सफल भएको देखियो नि ? 
वास्तवमा ग्रास रुटमा नमुना मतपत्रलाई अभियानकै रूपमा छाप लगाएर सम्बन्धित दलका कार्यकर्ताहरू अभियानमा जानुपर्ने त्यो चाहिँ एउटा समन्वय हुन सकेन । कतिपय ठाउँमा तालमेल राम्रोसँग हुन पनि सकेन । यस्ता घटनाहरू अपवादको रूपमा लिनुपर्छ । २, ४ ठाउँको उदाहरण दिएर यो बिग्रियो सहयोग भएन भन्न मिल्दैन । समग्रमा हेर्नुपर्छ । समग्रमा हेर्दा एकाअर्कालाई भरपूर सहयोग भएको छ । 

स्थानीय तह निर्वाचनको विषयमा गठबन्धनले समीक्षा त गर्ला नि हैन ? 
यो हामी आफ्नो पार्टीभित्र पनि गम्भीर समिक्षा हुन्छ र गठबन्धन दलहरूबीच पनि समीक्षा हुन्छ । त्यो त हुनै पर्‍यो नि !

यो गठबन्धन ६ महिनापछि हुने प्रदेश र प्रतितिनिधिसभा निर्वाचनसम्म जान्छ ? 
जानुपर्छ र जान्छ । कांग्रेसको तर्फबाट कुनै द्विविधा छैन । किनभने ४० प्रतिशत सिट चाहिँ समानुपातिक मत व्यवस्थाको आधारमा हुन्छ । यो अवस्थामा जतिसुकै जुनसुकै दलले सिट ल्याए पनि बहुमत ल्याउन कठिन छ । त्यसकारण पहिले एउटा समझदारी जाने र पछि बहुमतको सरकार बनाउनुपर्छ । हामी पहिले पनि एउटा प्रवृत्तिको खिलाफमासँगै उभियौँ । अहिले स्थानीय तहमा तालमेलको अभ्यास गरेका छौँ । स्थानीय तहमा तालेमेल गर्ने एकदम कठिन विषय हो । स्थानीय तहको नेतृत्व भनेको सानो एकाइमा धेरै व्यक्तिगत कुरा तीन पुस्ते थाहा हुन्छ । त्यसकारण सजिलो होइन । आफ्नै पार्टीभित्र त अन्तर्गघात गरेको थुप्रै घटनाहरू छन् त्यसकारण सजिलो होइन । 

राष्ट्रिय निर्वाचनमा अलि सहज हुन्छ भन्ने मलाई लाग्छ । यो स्थानीय चुनावले तालमेलमा थप मद्दत गर्छ । यो गठबन्धनलाई अगाडिसम्म लानुपर्छ ।