काठमाडौं । कोभिड संक्रमित हुँदा पनि पूर्वाञ्चल विश्वविद्यालय(पीयू)का विद्यार्थीहरूले जबरजस्ती परीक्षामा सामेल हुनु परेको छ ।

पीयूअन्तर्गत काठमाडौं स्कुल अफ ल (केएसएल)मा बिएएलएलबी पाँच वर्षे पढिरहेका विद्यार्थीहरू कोरोना संक्रमित भएपनि परीक्षामा सम्मिलित हुनुपरेको हो । 

विद्यार्थीहरूले सुरुमा कोरोनाको लक्षण नदेखिएको तर परीक्षा दिन सुरु गरेपछि लक्षण देखिन थालेको बाह्रखरीलाई बताएका छन् । नाम नखुलाउने सर्तमा एक छात्रले भने, “मलाई केही भएको थिएन । तर, २६ पुसमा परीक्षामा बसेपछि एक्कासी खोकी लाग्ने, रुघा लागेको र घाँटी दुख्न थाल्यो ।” उनकाअनुसार परीक्षामा सामेल दोस्रो वर्षमा पढिरहेका २५० विद्यार्थीमा सय जनालाई संक्रमण देखिएको छ । 

कान्तिपुर इन्टरनेसनल कलेज र हिमालयन ह्वाइट हाउस कलेजमा रीक्षा केन्द्र परेका यी विद्यार्थीहरूले सामान्य स्वास्थ्य मापदण्ड नअपनाई परीक्षा सञ्चालन भइरहेको जानकारी समेत दिएका छन् । कक्षाकोठामा प्रत्येक बेन्चमा दुई जना राखी खचाखच भरेको र विद्यार्थीको ज्वरोसमेत नापिएको छैन । २६ पुसको परीक्षामा बेवास्ता गरेपनि बुधबार भएको दोस्रो परीक्षामा स्यानिटाइजरको व्यवस्था गरिएको उनीहरूको भनाइ छ ।

यस्तै, सुजाता कार्की (नाम परिवर्तन)का अनुसार परीक्षामा दिने क्रममा विद्यार्थीले बारम्बार खोक्दा परीक्षा निरीक्षक आई विद्यार्थीको मुहार हेर्ने र फर्किने गरेको बताइन् । “मलगायत मेरा साथीहरू खोकी रहेका छौँ । अस्तिदेखि मलाई घाँटी दुख्ने, ज्वरो आउने र टाउको दुख्ने भइहेको छ । तर कलेजले वास्ता गरेको छैन । अस्पताल भर्ना भएपछि मात्र बिरामी भएको पत्याउने त होइन होला,” उनले भनिन् ।

काठमाडौंमा ओमिक्रोनको जोखिम बढेको स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले चेतावनी दिँदादिँदै पनि लापरबाहीपूर्वक परीक्षा सञ्चालन गरेपछि केएसएलमा चौथो वर्ष पढीरहेका विद्यार्थीले बुधबार परीक्षा केन्द्र अगाडि प्रदर्शन गरेका थिए । शान्तिपूर्वक गरिएको प्रदर्शनमा प्रहरी ल्याई धरपकड गरेर लगिएको प्रत्यक्षदर्शी विद्यार्थीहरूले बताएका छन् । उक्त सेन्टरमा कानुनको मात्रै होइन, पीयूअन्तर्गत अन्य संकायअन्तर्गत अन्य विषयका परीक्षाहरू भइरहेका छन् ।

कोरोना संक्रमित विद्यार्थी पनि परीक्षामा सामेल हुँदा संक्रमण नभएका विद्यार्थीमा समेत संक्रमण देखिएको छ । पीयू र यसका आंगिक क्याम्पसहरूमा नर्सिङ, व्यवस्थापन, समाजशास्त्र विषयका परीक्षाहरू चलिरहेको छ । फरक फरक संकायका विद्यार्थी राखेर परीक्षा सञ्चालन भइरहँदा जो कोहीमा कोरोना सरेको सुजाता बताउँछिन् । भन्छिन्, “मेरो घरमा वृद्ध हजुरबुबा र हजुरआमा हुनुहुन्छ । विश्वविद्यालयको यस्तो लापारबाहीले मेरो कारणले उहाँहरूमा कोरोना सर्ला भन्ने डर भयो । उहाँहरूलाई केही भयो भने त्यसको जिम्मेवारी कसले लिने ?”

विद्यार्थीहरूको प्रश्न छ– इन्ट्रान्स अनलाइन लिने, अनलाइन नै पढाउने तर परीक्षा चाहिँ भौतिक रूपमै किन लिनुपर्‍यो  ? त्यो पनि कोरोनाको महामारीमा । 

पीयूका परीक्षा नियन्त्रक मोहनबहादुर बस्नेत भने सरकारले तोकेको स्वास्थ्य मापदण्डको पालना गराई परीक्षा गराइरहेको दाबी गर्छन् । उनले कोभिड संक्रमण भएका विद्यार्थीले जानकारी दिए छुट्टै कोक्षाकोठमा राखेर परीक्षा लिइरहेको बताए पनि विद्यार्थीहरूले भने, “मुखले मात्र सबै कुरा पुरा भएको तर व्यवहारमा लागु भएको छैन । हामी ज्यान जोखिममा राखेर परीक्षा दिइरहेकै छौँ ।” कानुन विषयको मात्रै परीक्षा पुसदेखि फागनुसम्म तन्काइएको छ । यस्तोमा सबैमा कोरोना हुनेमा विद्यार्थी र अभिभावकहरू आँतिएका छन् ।

पीयूअन्तर्गत सम्पूर्ण संकाय गरेर २६ हजार विद्यार्थी अध्ययनरत छन् ।

यसैगरी, काठमाडौं विश्वविद्यालयअन्तर्गत काठमाडौं स्कुल अफ लमा पढ्ने विद्यार्थीहरू कोरोना संक्रमित भएपनि परीक्षामा सहभागी भएका छन् । संक्रमित हुँदा के गर्ने भनेर प्रशासनले जानकारी नगराएपछि एक वर्ष गयल होला भन्ने डरले विद्यार्थी परीक्षा परीक्षामा सहभागी भएको पाइएको छ । पछि परीक्षा दिनेक्रममा कोरोना संक्रमणले गाह्रो भएपछि विद्यार्थीले प्रशासनलाई खबर गरेपछि अन्ततः कुरा बाहिर आएको थियो । 

यसबारेमा केयूका प्रवक्ता उद्धव प्याकुरेलसँग जिज्ञासा राख्दा उनले विद्यार्थी परीक्षामा सहभागी भएको तर कोरोना संक्रमण भन्ने थाहा पाउने बित्तिकै परीक्षा स्थगित गरेको जानकरी दिए ।

यति मात्रै होइन, सबैभन्दा धेरै विद्यार्थी पढ्ने त्रिभुवन विश्वविद्यालयले परीक्षाहरू धमाधम सञ्चालन गरिरहेको छ । ट्विटरमा प्रोफेसर नामका एक प्रयोगकर्ताले कानुन संकायअन्तर्गत एलएलबी तेस्रो वर्षको परीक्षाको तालिका राख्दै लेखेका छन्, “यो एक्जाम सार्न पर्‍यो । कोरोना महामारीको अवस्थामा कसरी परीक्षा दिने ? विद्यार्थीको सुरक्षाको प्रत्याभूति खै ?” १० माघदेखि २४ सम्म एलएलबीको परीक्षा हुने तालिका छ ।

यता सामाजिक सञ्जालमा विद्यार्थीहरूले कोरोना जोखिम बढिरहेको बेला अहिले परीक्षा नगर्न विश्वविद्यालय तथा सरकारसँग अनुरोध गरिरहेका छन् । विशेषगरी मंगलबार स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले अबको एक सातामा कोभिड संक्रमण मुलुकमै उचाइमा पुग्ने र माघको तेस्रो साता सबैभन्दा उच्च विन्दुमा पुग्ने जानकारी दिएपछि विद्यार्थी र अभिभावक पिरोलिएका हुन् ।

त्रिविका सहायक परीक्षा नियन्त्रक डा. घनश्याम ठाकुरले बुधबार परीक्षा विज्ञान संकायको परीक्षा यथावत भएको जानकारी दिए । उनले गुहमन्त्रालयसँग सीसीएमसीसीको बैठक बसिरहेको र बिहीबारसम्म केही टुंगो लाग्ने बताए ।

फागनु २ गतेदेखि स्नातकतर्फ व्यवस्थापन संकायको नियमित र बीए नियमति तथा बीएड पुरानोको परीक्षा गर्ने भनेर मंगलबारै त्रिविले तालिका सार्वजनिक गरेको छ । उनकाअनुसार एउटा समूहले परीक्षा हुनुपर्छ भन्ने र अर्को समूले कोरोना संक्रमण बढेकाले परीक्षा स्थगित गर्नुपर्ने बताइरहेको छ । “विश्वविद्यालयले के गर्ने ? ठ्याक्कै के भन्ने कुन समूहको कुरा मान्ने । हामी अहिल्यै केही भन्न सक्ने स्थितिमा छैनौँ," उनले भने ।

हाल त्रिविअन्तर्गत विज्ञान संकायको चौथो वर्षको परीक्षा मंगलबारबाट सुरु भएको छ । मुलुकभर १० हजार र काठमाडौंमा करिब ६ हजारले ८ वटा सेन्टरबाट परीक्षा दिइरहेका छन् । माघ १५ सम्म यसको परीक्षा सकिनेछ । यस्तै, काउन्सिलिङ साइकोलोजीको मंसिरदेखि रोकिएको परीक्षा अहिले भइरहेको छ । 

कानुन संकायमा सेमेस्टरको पहिलो वर्ष र वार्षिकतर्फ तेस्रो वर्षको परीक्षा हुँदैछ । जसमा नियमतितर्फ १० हजारभन्दा बढी छ ।

कोभिड भएकोलाई अन्य कक्षाकोठामा राखेर परीक्षा भइरहेको डा. ठाकुर बताउँछन् । सबै परीक्षा स्वास्थ्य मापदण्ड अपनाएर भइरहेको उनले दाबी गरे पनि यथार्थ भने फरक छ ।

त्रिविको सेमेस्टर प्रणालीमा २८ वटा कार्यक्रम छन् । जसमा सम्बन्धित विषयका डिन कार्यालयबाटै उक्त परीक्षा सञ्चालन हुने गरेको छ । तर, लाखौँ विद्यार्थी हुने गरेको वार्षिकतर्फको परीक्षा परीक्षा नियन्त्रण कार्यालय बल्खुले नै लिने गरेको छ । सेमेस्टर प्रणालीमा जेड आकारमा विद्यार्थी राखी स्वास्थ्य नियम पालना गरेपनि वार्षिकतर्फ भने यो हुन सकेको छैन । 

यसबारे आजै रत्नराज्य लक्ष्मी क्याम्पसका प्राध्यापक ऋषिकेश दाहालले विद्यार्थीको उत्तरपुस्तिका सेयर गर्दै ट्विट लेखे, “क्याम्पसले लिएको आन्तरिक परीक्षामा एक विद्यार्थीले यति लेखे र परीक्षा छाडे । एक महिना अघिको कुरा हो यो ।” उक्त विद्यार्थीले उत्तरपुस्तिकामा “कोभिडको मापदण्ड पालना नभएको कारण म यो जाँच दिन सक्दिनँ । यो चाहिँ जसको घरमा कोरोनाले मान्छे मरेको छ उसलाई सोध्नु सिरियस हो  कि हैन भनेर,” लेखेका छन् ।

क्यम्पसले लिएको आन्तरिक परीक्षामा एक विद्यार्थीले यति लेखे र परीक्षा छाडे। एक महिना अघिको कुरा हो यो। pic.twitter.com/E2Ux2pHwGi

— Rishikesh (@rishikeshdahal) January 19, 2022

अझै ४० प्रतिशत नागरिकले कोरोना विरुद्धको खोप पाएका छैनन् । त्यसमाथि अधिकांश विद्यार्थीले खोप लगाउन पाएका छैनन् । ओमिक्रोनको संक्रमण दिन दुईगणा रात चौगुणा बढीरहँदा न त सरकारले विद्यार्थीका लागि कुनै सम्बोधन गरेका छ न त विश्वविद्यालयले नै ।