काठमाडौं । अर्थतन्त्रका चार प्रमुख क्षेत्रमा हुने प्रभावले मात्रै मुलुकको आर्थिक विकास र वित्तीय अवस्था निर्धारण गर्ने भएको छ ।
नेपाल राष्ट्र बैंकले गत आर्थिक वर्ष ०७३÷०७४ को ११ महिनाको समष्टिगत आर्थिक तथा वित्ती परिदृष्य सार्वजनिक गर्दै मौसम, सरकारी वित्त, राजनैतिक र वित्तीयसहितका चार क्षेत्रहरुमा हाल विकसित परिस्थितिले आगामी अवधिमा मुलुकको आर्थिक तथा वित्तीय स्थितिको निक्र्याैल गर्ने बताएको छ ।
चालु आवमा सरकारले ७.२ प्रतिशत आर्थिक वृद्धि लक्ष्य लिएको छ । अनुकुल मौसम, स्थानिय तहमा आर्थिक गतिविधि बढ्ने, स्थानिय तहमा स्रोत र साधनको समुचित प्रयोग र वित्तीय अवस्थामा सुधार आई सन्तुलित हुदै गएको राष्ट्र बैंकले जानकारी दिएको छ ।
हालसम्म मनसुनी वर्षा अपेक्षा गरेको भन्दा कम रहेको स्थिति छ । दक्षिण एशियाली जलबायु फोरमकाअनुसार नेपालमा चालु मनसुन अवधिमा मिश्रित खालको वर्षा हुने सम्भावना रहेको छ । देशको पूर्वी क्षेत्रमा औसत नजिक, मध्य क्षेत्रमा औसत तथा मध्य तथा सुदूरपश्चिम क्षेत्रमा औसत भन्दा कम वर्षा हुने देखिएको राष्ट्र बैंकले जनाएको छ । आगामी अवधिमा हुने वर्षाको प्रवृतिले कृषि उत्पादनमा मुख्य भूमिका खेल्ने र यसबाट आर्थिक वृद्धिमा प्रभाव पार्न सक्ने औल्याएको छ ।
संवैधानिक व्यवस्थाअनुसार तोकिएकै समयमा प्रस्तुत भएको चालु आवको बजेट अपेक्षाकृत बढेको छ । विस्तारित बजेटको आकारबाट आर्थिक वृद्धिको गतिलाई दिगो बनाउन मद्दत मिल्ने देखिन्छ । बजेटले स्थानीय तहको लागि यथेष्ठ वित्तीय स्रोतको व्यवस्था गरेकाले मुलुकभरी नै आर्थिक गतिविधि चलायमान हुने अनुमान केन्द्रीय बैंकको छ ।
स्थानीय तहको पहिलो तथा दोस्रो चरणको निर्वाचन सम्पन्न भएकोले राष्ट्रव्यापी रुपमा आर्थिक गतिविधि चलायमान बनाउन उपलब्ध साधनहरुको समुचित उपयोग हुने अपेक्षा राष्ट्र बैंकको छ ।
पछिल्लो समयमा वित्तीय असन्तुलनमा सुधार र खास गरी तरलतामा देखिएको उल्लेख्य वृद्धिका कारण मध्यमकालीन ब्याजदर सन्तुलित अवस्थामा फर्किने देखिएको छ । विदेश जाने कामदारको संख्यामा कमी आएपनि विप्रेषण आप्रवाह सुदृढ अवस्थामा रहेको र प्रत्यक्ष वैदेशिक लगानीमा वृद्धि भइरहेकाले वित्तीय अवस्था सहज हुँदै जाने संभावना बढेको राष्ट्र बैंकको अनुमान छ ।