विराटनगर । अघिल्लो सोमबार दिउँसो विराटनगरको महेन्द्रचोक पुग्दा को १ ह ४२१६ नम्बरको सिटी सफारी चलाइरहेका थिए रामसहनी यादव । घामले डढेर कालो भएको उनको अनुहार देख्दा लाग्थ्यो,यादव मेहनतको अर्को नाम हो । र, त्यसैको प्रतिविम्ब हो उनको कालो अनुहार । 

सडक भत्किएको थियो । धुलो उडिरहेको थियो । विना मास्क नै सिटीसफारी चलाइरहेका उनको सफारी गुड्ने भन्दा पनि बढी उफ्रिरहेको थियो । लाग्थ्यो, उनको सफारी गुड्ने हैन उफ्रिने गाडी हो । उनका प्यासेन्जर घरी तल घरी माथि गरिरहेका थिए । उनीहरु सफारीभित्रै रहिरहन संघर्ष गरिरहेका देखिन्थे । 

भत्किएको सडकमा कालोपत्रे भेट्टाउन निकै हम्मे पर्छ । “सडक भत्किएको छ हजुर ! गाडी चलाउन बहुत गाह्रो छ । यतिले हुँदैन, अरु २० रुपैयाँ थपिदिनुस्,” उनले भने । 

पानीका लागि पाइप गाड्ने काम भइरहेकाले विराटनगरको सडक खनिएको छ । “अब राम्रै हुन्छ रे हजुर, पानी पनि पाइन्छ रे,” यादव आशावादी देखिए, “केही समयपछि राम्रो हुन्छ भन्ने सुनेको छु । राम्रै होला नि हैन हजुर ?”

विराटनगर–१ का बद्री अधिकारी पनि सिटी सफारी नै चलाउँछन् । उनले सिटी सफारी चलाउन थालेको ३ वर्ष भयो । हिउँदमा धुलो र वर्षाको समयमा हिलोको समस्या भोग्दै आएका उनी अहिले दुइटै मौसममा दुइटै समस्या भोग्दै आएका छन् । घाममा धुलो र पानीमा हिलो उनको दैनिकी नै हो । “यो धुलो र हिलोबाट कहिले मुक्त भइन्छ होला भन्ने लाग्छ, यति मात्रै भयो भनेपनि ठूलो राहत हुने थियो हामीलाई,” अधिकारीले मनको कुरा सुनाए । 

जताततै खनिएका सडक र ढलका कारण विराटनगरमा थोरै पानी पर्नेबित्तिकै हिँड्न नसकिने हुन्छ । “दलहरु स्मार्ट सिटी बनाउँछु भनेर ठूलो सपना बाँडिरहेका छन्, त्यो भन्दा पहिला धुलो र हिलो मुक्त बनाइदिए हामीलाई सजिलो हुन्थ्यो,” कम काम बढी कुरा गर्ने दलहरुप्रति अधिकारी असन्तुष्टि व्यक्त गर्छन् । उनको एउटै चाहना छ,अब निर्वाचनमा जित्नेले पहिला विराटनगरलाई धुलो र हिलोमुक्त बनाउनतर्फ लाग्नुपर्छ । 

विराटनगर–१० मा बस्छिन्, मैया अधिकारी । उनको पीडा पनि यादव र अधिकारीको भन्दा फरक छैन । सडक छेउमा किराना पसल राखेर बसेकी अधिकारी विराटनगरदेखि नै आजित भैसकिन् । “ढल र सडक विस्तारले गर्दा पसलभरी धुलैधुलो हुन्छ । कुन सामान के हो चिन्नै गाह्रो हुनेगरी धुलो उड्छ,” उनले भनिन्, “गाडी चल्दा झन् धुलो पसलभरि हुन्छ, पानी पर्दा उस्तै समस्या । पानी जमेर पसलभरी हुन्छ । पसलमा बस्न सकिने अवस्था हुँदैन, सामान बेच्नु त परको कुरा ।” 
विराटनगर धुलो र हिलोमुक्त भएको हेर्न चाहने उनी भन्छिन्, “खै ठूलो सहर भन्छन् तर धुलो र हिलोको सहरजस्तो छ । नेताहरु जन्माएको सहर रे, कांगे्रसका नेताहरु यहीँका हुन् रे । विकास गर्ने नेताचाहिँ जन्माएनछ,” उनले व्यङ्ग्य कसिन् ।

उनलाई हुँदै गरेको चुनावबारे राम्रै जानकारी छ । भोट हाल्ने पनि योजना छ उनको । तर विकासको भने आशै छैन, “मन्त्री, प्रधानमन्त्रीले त विकास गरेनन् अबकाले झन् के गर्लान् र ?” उनले निराशा पोखिन् । 

विराटनगरबासीको यो समस्याबारे कुरा गर्न हामी बुधबार साँझ तीनपैनीस्थित कांग्रेस नेता महेश आचार्यको घरै पुग्यौं । गाडीबाट ओर्लिर कुराकानीका लागि तयार भएका आचार्यलाई हामीले सोध्यौं, एकपटक लगाएर बाहिर निस्किएपछि फेरि त्यही लुगा लगाएर अर्कोपटक बाहिर निस्कने अवस्था रहेनछ छ नि विराटनगर महानगरमा ?

“एडीबी प्रोजेक्टको काम भइरहेको छ । पानीको पाइप बिच्छ्याउन सडक खनिएकाले धुलो र हिलो छ,” आचार्यले भने, “यो सय वर्ष पुरानो सहर हो । वैज्ञानिक हिसाबले निर्माण गरेको सहर नभएर आफंै निर्माण भएकोहो । त्यसैले अब यसलाई व्यवस्थित बनाउँदैछौं । त्यसैले केही समय लागे पनि पछि व्यवस्थित हुन्छ ।”