पोखरा । अहिले प्याराग्लाइडिङमा निकै भिड छ । पोखरामा प्याराग्लाइडिङमा आबद्ध व्यवसायीले ५० प्रतिशतसम्म छुट दिएका छन् । पोखरा र आसपासका आन्तरिक पर्यटकले सराङकोट दिनभर व्यस्त हुन्छ । दिनमा औषत दुई देखि तीनसय जनाले प्याराग्लाइडिङ गर्ने गरेको तथ्यांक हवाई खेलकूद संस्थाको छ ।

तर, यसपटक आकाशबाट पोखरा हेर्दा व्यस्त होइन, सुनसान पोखरा देखिन्छ । विशेषतः पर्यटकीय क्षेत्र लेकसाइड । कोरोनाले थलिएपछि पर्यटनमा सबैभन्दा बढि असर पुग्यो । पोखरा पर्यटकीय क्षेत्र । त्यसमाथि ६ महिने लकडाउनले यहाँको पर्यटन क्षेत्रलाई शून्यमा पुर्‍याएको छ । संक्रमणको दर भने अझै बढ्दो छ । विदेशी पर्यटकको नामोनिसान छैन । 

लेकसाइडका क्षेत्रका रेष्टुरेण्ट खुलेता पनि संक्रमणको मनोवैज्ञानिक त्रासका कारण ग्राहकको संख्या उल्लेख्य छैन । लकडाउनको सुरुदेखि नै ताला लागेका लेकसाइडका कतिपय होटेलहरु कहिले खुल्छन्, थाहा छैन । यहाँको पाँचतारे होटल पोखरा ग्राण्डले अक्टोबर १५ देखि सेवा सञ्चालन गरेको छ । तर, यसपटक विदेशी पर्यटक टार्गेटमा छैनन् । आन्तरिक पर्यटक र इभेन्टको आशामा होटेलले सेवा सुचारु गरेको जिएम रोशन खवास बताउँछन् ।

पोखरा र आसपासका पर्यटकीय क्षेत्र, ट्रेकिङ क्षेत्र, होमस्टेहरु अझै खुलिसकेका छैनन् । स्थानीय प्रशासनको निर्णयले गर्दा पोखराको घान्दु्रकदेखि, मर्दी, अन्नपूर्ण ट्रेकिङ रुटहरु सुनसान छन्र । नेपाल सरकारले ट्रेकिङहरु खुलाएतापनि स्थानीय सरकारले बाहिरबाट आउनेलाई रोक लगाउँदा विदेशीले रुचाउने पर्यटनका क्षेत्रहरु खुलेका छैनन् ।

पर्यटनका क्षेत्र नै बन्द भएपछि होटेलमा बस्नको लागि मात्रै कोही पर्यटक नआउने पश्चिमाञ्चल होटेल संघका अध्यक्ष विकल तुलाचन बताउँछन् । यद्यपी होटेलहरुले पनि सस्तो प्याकेज भने नल्याएका होइनन । “केही मुभ त छ, तर पर्यटनका सबै क्षेत्रखुला नहुँदा आशातीत पर्यटकहरु आउँदैनन्,” उनले भने ।

होटेलको कुरा छाडौँ । पछिल्ला हप्तामा पोखराका आकाशमा प्याराग्लाइडिङ भने निकै देखिएका छन् । २५ सय रुपैयाँसम्ममा प्याराग्लाइडिङ गर्न पाइन्छ । व्यवसायीले भारी छुट दिएपछि बागलुङ, पर्वतदेखि, चितवन, काठमाडौंदेखि पर्यटक पोखरामा आइरहेका छन् ।

हवाई खेलकुद संस्था (ना) का अध्यक्ष कृष्ण भण्डारीकाअनुसार शुल्क सस्तो गर्नुमा व्यवसायीका पनि आफ्नै बाध्यता छन् । “पोखरामा पर्यटकीय मुभमेन्ट बढाउने भन्ने पनि भयो । अनि लामो समयपछि सुरु गरेका छौं । सर्भिस ओरिन्टेड छ । व्यवसाय भन्दा पनि । घाटा नै खाएर व्यवसाय सञ्चालन गरिएको छ,” उनले भने, "दसैं तिहारको समय पनि छ । धेरै क्षेत्रमा आबद्ध साथीहरु हुनुहुन्छ । उहाँहरुले पनि चाडवाड मनाउनुहुन्छ । तर अहिलेको उडान संख्या गतसाल भन्दा कम नै हो । आर्थिक हिसाबले र संख्याको हिसाबले ।"

उनी भन्छन, “गत साल यो सिजनमा दैनिक पाँच सय उडान हुन्थ्यो । स्टान्डर्ड रेट हुन्थ्यो । अहिले प्रमोसनल मात्र छ । विदेशी छैनन् । दसैं तिहारसम्ममा व्यावसायिक नाफा नहेरी गरौँ भन्ने छ । एकदमै घाटामा चलाइएको छ । कोरोनाले यत्रो क्षति पुर्‍याएको छ । लामो समयसम्म बन्दाबन्दीमा बस्दा मोनोटोनस पनि हुन्छ । उहाँहरुलाई पनि रिफ्रेस होस भनेर हो ।”

अर्कातर्फ ग्लाइडर, अन्य उपकरण पनि अपग्रेड गर्नकै लागि भए पनि प्याराग्लाइडिङ खोल्नुको विकल्प छैन । तर, संक्रमण भने टरिसकेको छैन । पछिल्लो साता पोखरामा मात्रै दैनिक सयौंको संख्यामा संक्रमितहरु बढिसकेका छन । काठमाण्डौमा संक्रमणको दर बढ्नासाथ त्यहाँका आन्तरिक पर्यटकहरु पोखरामा आउन छाडेका छन् ।

प्याराग्लाइडिङमा सामाजिक दूरी कायम गर्न सकिँदैन । एउटै पाइलटले पनि दिनमा कैयौँ पटक कैयौँ मानिसहरुलाई सराङकोटदेखि फेवातालसम्म प्याराग्लाइडिङमा सयर गराइरहेका हुन्छन् । जोखिमपूर्ण स्थितीमा यो कसरी सम्भव छ ? हेल्थ प्रोटोकल पालना भएको छ कि छैन त ? भण्डारी भन्छन, “हेल्थ प्रोटोकलमा टेम्प्रेचर, मास्क, सेनिटाइजर छ । सामाजिक दूरी कायम त गर्न मिलेन यसमा । पाइलटहरुको हकमा पनि सचेतनाको स्तरमा नै छौँ । यो क्षेत्रमा आबद्ध भएकाहरुमा यस्तो लक्षण चाहिँ देखिएको छैन । सामान्य लक्षण देखिए पनि पीसीआरतर्फ हामी जान्छौँ ।”

उनका अनुसार व्यक्तिगत सरसफाइमा नै फोकस गरेर यो व्यवसाय चलिरहेको छ । संक्रमणको दर अझै बढेमा कडाई गरिने उनले बताए । पोखरामा प्याराग्लाइडिङमा आबद्ध कम्पनीहरुले गत असोज १५ देखि व्यावसायिक उडान शुरु गरेका थिए ।  पोखरामा हवाई खेलकूद संस्थाबाट प्याराग्लाइडिङ उडान अनुमति लिएका ३३८ प्यारापाइलट छन् जसमा १२ महिला छन् । बन्दाबन्दी अगाडिसम्म १०-१२ विदेशी प्यारापाइलट यस क्षेत्रमा थिए भने अहिले नेपाली मात्रै छन् । पोखरामा ६० प्याराग्लाइडिङ कम्पनी छन् । यस क्षेत्रमा करीब रु एक अर्बको लगानी छ ।