दाङ । दाङमा अल्लो व्यवसाय संकटमा पर्दै गएको छ । महिलाले दाङका विभिन्न स्थानमा अल्लोको धागोबाट उत्पादन गरेका सामग्रीका लागि बजार अभाव भएको र विदेशी सामग्रीसँग प्रतिस्पर्धा गर्न नसक्दा अल्लो व्यवसायको बिक्रीवितरण घटेको हो । दंगाली अल्लो उत्पादन समूहकी सचिव घोराही उपमहानगरपालिका-१८ की प्रभा ओलीले अपेक्षा गरेअनुसार अल्लो व्यवसायमा सफलता हासिल गर्न नसकेको बताइन् ।

"एक समय अल्लो व्यवसायतर्फ आकर्षण बढ्दै गएको थियो । खासगरी घरायसी कामकाजमा व्यस्त रहने महिला यो व्यवसाय घरमै बसेर पनि गर्न सकिने भएकाले आत्मनिर्भर बन्दै गएका पनि थिए," सचिव ओलीले भनिन्, "तर, अहिले व्यवसाय संकटमा पर्दै गएको छ । लगानीअनुसारको प्रतिफल प्राप्त नहुँदा व्यवसायी तथा पेसामा संलग्न अन्य व्यक्ति निराश बन्न थालेका छन् ।"

घोराहीमा मात्र ६ समूह 

दाङमा ०६५-६६ देखि नै अल्लोको व्यावसायिक उत्पादन तथा पबर्द्धन सुरू भएको हो । सचिव ओलीका अनुसार रुकुम-रोल्पाबाट दाङ झरेका मगर समुदायका महिला तथा पुरुषले सुरुवाती समयमा अल्लो व्यवसाय गरेका थिए । पछिल्लो समयमा दाङका विभिन्न स्थानमा बसोवास गर्दै आएका अन्य समुदायका स्थानीयले पनि यो व्यवसायप्रति चासो र रुची बढाउँदै गएका थिए । 

घोराही उपमहानगरपालिकामा मात्र अल्लोका विभिन्न सामग्री निर्माणसँग सम्बन्धित ६ वटा समूह क्रियाशील छन् । समूहमा एक सय १६ महिला आबद्ध छन् । समूहभन्दा बाहिर र जिल्लाका अन्य स्थानमा पनि अल्लोको व्यवसाय गर्नेको संख्या उल्लेख्य रहेको सचिव ओलीको भनाइ छ । 

अल्लोका आधुनिक सामग्री 

जिल्लाका अल्लोसम्बन्धी व्यवसायीले परम्परागत राडीपाखी मात्र नभएर आधुनिक सामान पनि उत्पादन गर्दै आएका छन् । घोराही-१८ की अल्लो व्यवसायी सरिता विश्वकर्माका अनुसार अहिले अल्लोको धागोबाट ज्याकेट, कोट, पाइन्ट, टोपीजस्ता कपडा तथा जुत्ताचप्पललगायत सामग्री निर्माण हुँदै आएका छन् । 

विगतमा हातले बनाउँदा सबै किसिमका सामग्री निर्माण गर्न नसकिए पनि अहिले मेसिनको प्रयोगले सम्भव भएको छ । तर पनि विदेशी सामान जति मुलायम र मसिनो आकार दिन नसक्दा बिक्री–वितरणमा समस्या भएको विश्वकर्माले बताइन् । 

यसरी टार्न सकिन्छ संकट

सचिव ओलीका अनुसार नेपालका पूर्वी जिल्ला संखुवासभालगायत स्थानमा दाङको भन्दा थप परिष्कृत सामग्री उत्पादन हुँदै आएका छन् । जिल्लामा सानो पुँजीका व्यवसायी भएकाले अध्ययन-अवलोकन गर्न नपाएको र परिष्कृत मेसिन किन्न नसक्दा समस्या भएको उनले बताइन् । 

"संकटमा पर्दै गएको अल्लो व्यवसायलाई उठाउन सकिन्छ । त्यसका लागि साना पुँजीका व्यवसायीलाई राज्यले लगानी गरी अध्ययन-अवलोकन र मेसिन किन्नमा सघाउनुपर्छ," उनले भनिन् । महिलालाई आत्मनिर्भर बनाउने हो भने घरमै बसेर पनि गर्न सकिने यस्ता व्यवसायमा राज्यको लगानी बढ्नुपर्ने उनको भनाइ छ ।