आफू जवान छु भन्ने भ्रम हो कि वास्तविकता हो– यो पालेरै बसेको छु । आफूभन्दा ठूलाले दाइ भनिदिँदा यति रिस उठ्छ कि मानौं ऊ नै मेरो पहिलो दुश्मन हो । 

पसलको पछाडि लक्ष्मी दराज छ, ठूलो सिसा भएको । प्रत्येक पाँच÷छ मिनेटको फरकमा यही दराजको सिसामा पुलुक्क अनुहार हेर्छु ।

जस्तो बनायो, त्यस्तै बन्छ मेरो अनुहार । खिस्स हाँस्छु । आफैंले आफैंलाई हुरुक्कै ह्यान्डसम मान्छु । सलमान, साहरूखभन्दा कता हो कता सुन्दर पाउँछु । फेरि अनुहार बिगार्छु, रिसाएजस्तो बनाउँछु– पूरै भिलेनजस्तो देख्छु । मद्रासी फिलिमको गुन्डाजस्तो । हेर्दै डरलाग्दो ! छिः ! कस्तो जन्मिएछु !

यो क्रम दैनिक चल्छ । कपाल भिजाउने, आँखा तन्काएर अझ राम्रो देखिन खोज्ने अनि दाँत हेर्ने क्रम प्रत्येक घण्टा चल्छ । अहिले यो लेख्दै गर्दा पनि पाँच पटक हेरिसकें, मिलाइसकें ।

“अंकल, आधा केजी मासु दिनुस् त !”

एउटी राम्री नानीले सिधै अंकल भनेर सम्बोधन गरिन् । यति धेरै रिस उठ्यो कि सहनै सकिनँ । पसलमा अरु पनि ग्राहक थिए । प्याच्चै भन्दिएँ, “उमेरमा बराबर हौंला, केको अंकल नि ? दाइ भन्न सक्दिनौ ?”

उनी मरुन्जेल हाँसिन् । अरु पनि हाँसे । अनि फेरि लुकेर ऐना हेरें । उस्तै ह्यान्डसम मान्छु त हाँस्दा !

यो त पसलका कहानी भए ।

अर्को तनाव हुने स्थान कपाल काट्ने सलुन हो । प्रायः म अरुको सलुन जाँदिनँ । एक ठाउँ छ– जो मेरो सुख–दुःख बुझ्छ । उसको सलुनमा पस्नासाथ पहिले टाउकोदेखि पैतलासम्म आफूलाई हेर्छु । कति राम्रा लुगा लगाको छु, गोरो छु, स्लिम छु । चट्ट मिलेको शरीर छ । तर अभागी म ! गाला यति छिट्टै चाउरी परेको !

गाला यता छाम्छु, उता छाम्छु । कतै पाउरोटीजस्तो पोटिलो पाउँदिनँ, मुग्लिन–नारायणगढ बाटोजस्तै खाल्डाखुल्डीमात्रै । यहाँ पनि हाँसेको नाटक गरेर आफूलाई सकेसम्म ह्यान्डसम देखाउन खोज्छु । हाँस्दा पनि अनुहार खुम्चेर होला– चारैतिर चाउरीपनामात्र देखियो । हरे शिव ! एक पटकको जुनीमा किन यति नराम्रो भएर जन्मिएँ म !

यस्तै कुरा मनमा खेलाउँदै गालाका डन्डिफोर निचोर्दै थिएँ, सलुनवालाले भन्यो, “इसमे बस्नुस्, हामी खाली भएछु ।”

म कपाल काट्न कुर्चीमा बसें । ठाकुरले पानी छर्कियो, काइँयोले कपाल मिलायो अनि कपाल काट्दै गर्दा भन्यो, “बाल काला करे ? बहुत सफेद हो गया आपका बाल !”

छेउछाउमा कपाल कटाउँदै गरेका तन्नेरीहरूले पुलुक्क हेरे । लाज लाग्यो । आधाभन्दा बढी कपाल सेत्तै फुलेका थिए । नभनोस् पनि कसरी ! आफूलाई जवान छु भन्ने भ्रमको पर्दाफास यही कपालले गराउँदै थियो ।

“नहीँ यार, हमे सफेद बाल पसन्द हे !”

ठग्दिएँ, सफेद बाल कसलाई पसन्द होला र हुन त ! तर, मेहन्दी लगाएको कालो मलाई मन पर्दैन । ठाकुरले हल्का कमाइको आशा गरेकै रहेछ क्या हो । फेरि दिमाग चाट्न सुरु ग¥यो, “आप अभी जवान हे, पर बाल सफेद । लगालो, अच्छे दिखोगे ।”

उसले जवान भनेसि मन फुरुंग भयो । ऊ अब ५० रुपैयाँ टिप्सको हकदार भयो । कहिलेकाहीँ यस्तै मान्छे भेटिन्छन् र फेरि आफूप्रति विश्वास जाग्छ ।

“फेसवास कर्दे भैया ?” ठाकुरले कपाल काटिसकेर सोध्यो ।

नाइँ भन्ने कुरै भएन । दशथरी क्रिम र तरल पदार्थ लगाएर अनुहार रगड्यो, लास्टमा पानीले पखाल्यो । सिसामा हेरेको अझ बढी गोरो भएछु । अरे वा !! गोजीबाट २५० गयो । टिप्सको लागि ५० पनि गयो । कुल ३ सयमा अलि हेर्नलायक भएर घरमा गएँ ।

कपाल, दाह्री अनि फेसवासले गर्दा होला, बाटोमा कोही भेटिएर ‘ओहो ! क्या हेन्डसम देख्या’छस् त बड्डा !’ भन्ने मान्छे भेटिए हुन्थ्यो भन्दाभन्दै घर आइपुगें ।

सरासर गएर बूढीको ड्रेसिङ टेबुलको ऐनामा हेरें । बूढीले पछाडिबाट मलाई नियालिरही । कपाल ठाडो बनाएँ, आँखा तन्काएँ अनि मुखमा हावा भरेर गाला फुल्लाएँ । ‘हुँ हुँ’ गर्दै दुर्गेश थापाको गीत गुनगुनाएँ । पछाडि उभिएकी बूढी मस्तले हाँसी ।

“अनुहार चाउरी परेर क्यै बाँकी छैन, अझै नक्कल पार्ने है ?” बूढीले व्यंग्य गरी ।

झनक्क रिस उठ्यो । यतिबेरसम्मको खुसियालीमा बज्र प¥यो । फेरि गाला चाउरिए । निधारमा गाँठो प¥यो ।

“मेहन्दी लगाउनुपर्छ नि । कस्तो फुल्या त कपाल पनि । घरको बाभन्दा जेठोजस्तो,” बूढीले मेरो भर्खरै काटेको कपाल मुसार्दै माया पोखी ।

म फिलिङ सेन्टीमा थिएँ । उसलाई भने, “फुलेका कपाल निकाल्दे न त ।”

“कति निकाल्नु, लगभग पूरै फुल्या छन् । सेट्टी बनाइदिम् उखेलेर ?” उसले हल्का हाँस्दै मजाक गरी ।

म पनि हाँसें अनि फेरि सिसामा कपाल हेरें, अगाडिका लगभग कालै थिए, तालु र पछाडि अलि धेरै फुल्या छन् रे !

म बूढो देखिनु बूढीको पनि पीडा हो । चाउरी परेको सन्चो हुने भन्दै अनेकथरी क्रिम किनेर ल्याइदिन्छे । दुई दिन लगाउँछु, अनि केही फरक नपाएसि फाल्दिन्छु । फेरि अर्को आइपुग्छ । अस्ति पतञ्जलीको फेसवास र एन्टीरिंकल क्रिम ल्याइदिई । लगाएको थिएँ, आज नाकको टुप्पामा दुइटा डन्डिफोर निस्क्या छन् ।

नुहाउने बेला जहिले पनि पतञ्जलीको फेसवास पु¥याइदिन्छे । म हैरान छु, ह्यान्डसम भइने हैन, बेकारको दुःखमात्र । अझ नुहाइसकेर एन्टीरिंकल क्रिम नलगाई पसल गएँ भने बूढी रिसाउँछे । लगाएर गयो, सबैले उडाउँछन् । दलिएको क्रिम स्पष्ट देखिन्छ अनि ‘बुढेसकालमा जवान बन्ने रहर’ भन्दै साथीभाइ गललल हाँस्छन् । लगाउनै लाजमर्दो ।

पसलमा तनाव, सलुनमा तनाव, घरमा तनाव त छँदैछ । साथीभाइमाझ पनि तनाव हुन्छ । म जवान छु भन्ने होडबाजी सबैलाई हुन्छ । सबैभन्दा जवान हुँदाहुँदै पनि अनुहारमा आएको चाउरीपना र उमेर नपुग्दै फुलेको कपालका कारण धेरै ठाउँमा तनाव हुन्छ ।

अस्ति एकदिन रेस्टुरेन्टमा बसेर खाजा खाँदा मभन्दा तीन वर्ष जेठा दाइले केटीकै अगाडि दाइ भन्दिए । दाइ त द ठीकै पनि सुनिदो हो– कसैले अंकल भन्दियो भने त्यो दिनभर मन खुल्दैन ।

एउटा ‘हेल्थ टिप्स’मा पढेको थिएँ– मान्छे जवान देखिन र अनुहार पोटिलो बनाउन दैनिक काजु सेवन गरौं ।

आइडिया सही होला भनेर महसँगै काजु किनें । एक सय ग्राम काजुलाई १६० रुपैयाँ ।

घरमा आउँदा बूढी हल्का रिसाई, “घरमा खाने अन्न छैन, काजु किन्ने ? दिमाग नभा’को ।”

उसलाई सम्झाउँदै भने, “यसले अनुहारमा चमक ल्याउँछ रे ! चाउरीपना निर्मुल गर्छ रे ! पत्रिकामा पढ्या हुँ ।”

कुरा सुनेर बूढी पनि खुसी नै भई ।

एक सय ग्राम काजु बचाई–बचाई खाएँ । छोराले नखाइदेओस् भनेर लुकाएर राखें । पायो भने उसलाई पनि दैनिक चाहिन्छ । लुकाएर राखेको काजु एक साता खाएँ । अनुहारमा चमक त परैको कुरा, बरु ग्यास्ट्रिकले सतायो ।

पछि एकजना आयुर्वेदिक औषधि विक्रेतालाई सोधें । ग्यास्ट्रिक भएको मान्छेले काजु नखाँदा राम्रो भने । एक सातासम्म खाएको काजुले दिनभरि पसलमा ड्वाँ–ड्वाँ डकार्ने बनायो तर ह्यान्डसम बनाएन ।

तन्नेरी देखिने रहर हरेकलाई हुन्छ । पल्लो छेउमा पसल गर्ने खनाल बाजेले ६० काटे, तर अझै पनि जुँगामा कालो मेहन्दी लगाउँछन् । जुँगामात्र हैन, नाकको प्वालमा भएका दुई–चारवटा भुत्लासमेत रंगाउँछन् उनी । कसैले बाजे भने यसरी रिसाउँछन् कि मानौं त्यो उनको जन्मजात दुश्मन हो । अलि पर ब्युटीपार्लर गर्ने कृष्टि अन्टी ५० कटिन् । तर, तिनको नक्कल देख्दा लाग्छ– उनी भर्खर जवान हुँदैछिन् । कसैले अन्टी भन्नुपर्छ, घुरेर हेर्छिन् अनि बेतालको रिस पोख्छिन् ।

जवानीमा बूढो अनुहार भएर मलाई निक्कै समस्या परेको छ । चाउरिएको गालालाई हेरेर अंकल भन्नेहरू मेरा सबैभन्दा ठ्ूला दुश्मन हुन् । हर्मोनको गडबडीले कपाल सेतै देखेर उमेरको अड्कल गर्नेहरूप्रति म कहिल्यै सकारात्मक छैन ।

अस्ति फेसबुकमा एउटी नानीको फ्रेन्ड रिक्वेस्ट आयो । आहा क्या राम्ररी ! तत्काल एसेप्ट गरें । उनले साथी बन्न अनुरोध गरिन् । पहिले म बोल्न त भएन भनेर चार दिनसम्म बोल्दै बोलिनँ । कुर्दाकुर्दै साता बित्यो । चौबीसै घण्टा अनलाइन बस्ने ती नानी नबोलेपछि आफैं बोलाएँ, “हेल्लो !”

चिन्नु न जान्नु सिधै ‘नमस्ते अंकल !’ भनेर रिप्लाई गरिन् । म्यासेज हेर्दै रुन मन लाग्यो । झनक्क रिस उठ्यो, कन्सिरी ताते । उनको प्रोफाइल खोलेर हेरें । ‘मी एन्ड माई लभ्ली हब्बी’ भनेर फोटो हालेकी रै’छिन् । बिहे भइसकेकी युवतीले अंकल भन्ने उमेर भयो होला त मेरो ? धेरैबेर घोत्लिएँ । गएर फेरि अनुहार हेरें । अहँ– सात कोश परसम्म बूढोको लक्षण देखिनँ ।

“अंकलजस्तो छु र ? उमेर कति भो तिम्रो ?” हल्का रिसाएको पारामा सोधें ।

उनले हाँस्दै भनिन्, “हाहाहा २१ !”

“सँगैका रहेछौं, केको अंकल नि फेरि ?” उनलाई रिप्लाइ गरें ।

पठाएको दुई सेकेन्डमै लेखिन्, “अनुहार हेर्दा मेरो बाबा बराबरको मानेर अंकल भनेको नि !”

अब बोल्नु केही बाँकी थिएन । हाँसेर म्यासेज पठाइदिएँ अनि फेसबुकै लगआउट गरें ।

किनमेलमा पनि निक्कै सास्ती हुन्छ । गएको महिना जुत्ता किन्न पसल गएँ । दुकानदारले बूढापाकाले लगाउने जुत्ता देखायो । मैले ‘अरु’, ‘अरु’ भन्दै गएँ । उसले ¥याकै खाली हुने गरी जुत्ता देखायो । मन पर्ने एउटा पनि नदेखाएपछि मैले आफैं भने, “कन्भर्स जुत्ता देखाऊ न यार । के बूढाले लगाउने देखाको ?”

ऊ ट्वाँ प¥यो । हाँस्दै भन्यो, “उमेरको पनि ख्याल गर यार दीपक, बुढेसकालमा कन्भर्स सुहाउँदैन । बरु स्पोर्ट्स सुज लगाऊ !”

अब ट्वाँ पर्ने पालो मेरो । रिस उठ्यो । गोजीबाट नागरिकता निकालेर त्यसको मुखैमा बजारूँझैं भयो । नागरिकता देखाएर सोध्न मन लाग्यो, “कसरी भएँ बूढो ?” 

जुत्ता नकिनी फर्किएँ ।

आफूभन्दा बूढाले ‘दाइ नमस्कार’ भन्दा पनि रिस उठ्छ । अस्ति यही कुरा एक जना दाइलाई गरें । उनले भने, “केटीले दाइ भने पो पीर गर्नू । कसैले आदर गर्छ, नमस्ते गर्छ अनि ढोग्छ भने गजब !”

“तर यहाँ केटाले दाइ भन्छन्, केटीले सिधै अंकल भन्दिन्छन् र पो पीर लाग्छ,” मैले पनि दाइको कुरा ठीकै मानें । 

हुन त मान्छे सबै एकपटक बूढो हुनैपर्छ, मर्नैपर्छ । तर, समयभन्दा अगाडि अनुहार बूढो हुनु निकै पीडादायी हुन्छ । मन जवान हुनु, शारीरिक अवस्था जवान हुनु तर अनुहारचाहिँ ६० काट्या’जस्तो देखिनु कसैको श्राप नै हो कि जस्तो लाग्छ । सबैले ‘हेल्लो सर’ भनून्, आफूलाई मिल्ने युवतीले ‘हेल्लो दीपकजी’ भनून् भन्ने आशा हुँदाहुँदै पनि दादा, अंकल बन्नुपर्दा निकै हेपिएको महसुस हुन्छ ।

कसम ! ‘दाइ नभन्नू ल’ लेखिएका धेरै पोस्ट फेसबुकमा सेयर गरेको छु । अस्ति त एउटा निवेदनै भेट्टाएँ, दाइ नभनिदिन अनुरोध गरेर लेखिएको ठट्यौली निवेदन । चार पटक फेसबुकमै सेयर गरें । खुबै मन छोयो । अलि अस्ति ‘बाह्रखरी’मै एकतारलेले ‘दाइ नभन्नू ल’ ब्लग लेखेर मेरै मनको कुरा भनिदिए ।

पीडालाई जति तन्काउन खोजे पनि त्यस्तै हो । मेरो एउटा मात्रै आग्रह छ–

उमेर सोधेर मात्र दाइ र अंकलको नाता लगाइदिनुहोला । खुम्चिएको अनुहार हेरेर प्याच्च दाइ अथवा अंकल नभनिदिनुहोला । विन्ती ।

– घोराही, दाङ