काठमाडौं । चालीसौं बीपी स्मृति दिवस आज विभिन्न कार्यक्रम गरी मनाइँदै छ । बीपीको राजनीति एवं साहित्यिक योगदानको स्मरणका साथ बीपी स्मृति दिवस विभिन्न कार्यक्रम गरी देशभर मनाइँदै छ । 

बीपीका सहयात्रीहरू अहिले जीवित नरहे पनि उनले बनाएको बाटो पछ्याएकाहरू अहिले नेपाली कांग्रेसको नेतृवमा छन् । नेपाली राजनीति र यसको विकास तथा विश्व राजनीतिमा बीपीको  स्थानलाई अहिले पनि महत्वका साथ हेरिन्छ । राजनैतिक विश्लेषक पुरञ्जन आचार्य सशस्त्र क्रान्तिबाट प्रजातन्त्र पुनस्र्थापना र प्रजातन्त्रकै संरक्षण अनि संवद्र्धनमा बीपीकै योगदान अतुलनीय रहेको टिप्पणी गर्छन् । उनले नेपाली कांग्रेसले पाएको अहिलेसम्मको नेतृत्वको भूमिका बीपीले नै गरेको बताए । 

“नेपालमा जहाँनिया राणा शासन अन्त्यको आह्वान भयो । त्यहाँ मातृकाप्रसाद कोइराला २००७ सालको क्रान्तिको कमाण्डर नियुक्त हुनुभयो । २००७ सालको क्रान्ति मातृकाप्रसाद कोइरालाको पालामा भयो । आधिकारिक लिडरसिप काइरालाले समाते पनि राजनीतिक नेतृत्व बीपी कोइरालाको नै थियो,” उनी भन्छन् । 

वरिष्ठ पत्रकार किशोर नेपाल बीपीले जस्तो पार्टीकौ कार्यभार अन्य सभापतिहरूले बोक्न नसकेको टिप्पणी गर्छन् । कांग्रेसलाई अग्रगामी दिशामा लैजान बीपीले अभुतपूर्व योगदान गरेको उनको विश्लेषण छ । उनले नेपालमा आवश्यक सवारी साधनसमेत नभएको बेला बीपीले देशभर घुमेर पार्टीको संगठन बिस्तार गरी कांग्रेसलाई पहिलो पार्टी बनाउन गरेको योगदानलाई कसैले बिर्सन नसक्ने बताए । 

“बीपी कोइराला जतिखेर सभापति हुनुभयो त्यो बेलामा नै नेपाली कांग्रेस अग्रगामी बन्यो । यसका धेरै दस्तावेजहरू पनि बने । बीपीका चिन्तनहरू भएका धेरै कुराहरू बाहिर आए,” उनी भन्छन्, “उहाँले पार्टीको एउटा आकार तयार गर्नुभयो । आफैँ घुमन्ते भएको हुनाले पनि उहाँले धेरै मान्छेहरुसँग भेट्नुभयो । मोटर सेवा नभएको बेला दाङदेखि मोरङसम्म हिँडेर संगठन बनाउनु भनेको निकै गाह्रो कुरा थियो । त्यो बेलामा संगठन बनाउन जति मिहिनेत बीपीले गर्नुभयो त्यति अरु सभापतिले भार बोक्नु परेन ।”

व्यक्तिगत स्वार्थभन्दा माथि उठेर बीपीले प्रजातन्त्रका लागि ठूलो योगदान दिएको आचार्य स्मरण गर्छन् । 
संविधानसभाका लागि नयाँ राजालाई दबाब सिर्जना गरी कांग्रेसले दुईतिहाई बहुमत प्राप्त गरेपछि प्रधानमन्त्री बनेको आचार्य बताउँछन् । “उहाँले १२ सालमा फेरि  सुवर्ण समशेरलाई सभापति बनाउनु भयो । त्यो कांग्रेसको अधिवेशनबाट उहाँले समाजवाद पास गर्नुभयो । सुवर्ण समशेरको नेतृत्वमा चुनाव हुँदा कांग्रेसले ठिक उर्जा गर्दैन भनेर उहँले विशेष अधिवेशन गर्नुभयो,” राजनैतिक विश्लेषक आचार्य भन्छन्, “फेरि विशेष अधिवेशनले बीपी कोइरालालाई सभापतिमा निर्वाचित गर्यौं । उहाँले संविधानसभाका लागि नयाँ राजालाई दबाब दिनुभयो । त्यो दबाबले संविधानसभाको चुनाव नभए पनि राष्ट्रिय निर्वाचन भयो । त्यस चुनावमा कांग्रेसले दुईतिहाई बहुमत पाएपछि बीपी प्रधानमन्त्री हुनुभयो ।”