काठमाडौं । धादिङ केवलपुरकी मायालक्ष्मी पाठककी २ महिनाकी छोरी सुनितालाई निमोनिया भयो । उनले छोरीलाई कान्ति बाल अस्पताल पुर्याइन् । कान्ति अस्पतालमा सामान्य उपचार गरेपछि चिकित्सकले सुनितालाई शिशु सघन उपचार कक्ष (एनआईसियु)मा राख्न सिफारिस गरे तर, अस्पतालमा एनआईसियु उपलब्ध थिएन । अस्पतालका एक चिकित्सकले निजी अस्पतालमा फोन गरेर एनआईसियुका लागि मिलाइदिए ।

कीर्तिपुरकी गीता मालीको ३ महिनाको छोरामा श्वासप्रश्वासको समस्या देखापर्यो । उनले छोरालाई कान्ति बाल अस्पतालमा उपचारका लागि पुर्याइन् । गीताको छोरालाई श्वासप्रश्वासमा समस्या भएकाले तुरुन्त एनआईसियुमा राख्नुपर्ने चिकित्सकले बताए र उक्त अस्पतालको कुनै पनि एनआइसियु खाली नभएको पनि जानकारी दिए । 

आर्थिक अवस्था कमजोर भएकाले छोरालाई अब निजी अस्पतालमा लगेर उपचार गर्न समस्या भयो ।  उनी भन्छिन्,  “आफन्तसँग ऋण लिएर उपचार गराएँ । सरकारीमा एनआईसियु नै नपाउने र निजीमा लैजान आर्थिक अवस्था कमजोर हुँदा धैरै गाह्रो हुने रहेछ ।” 

यी त प्रतिनिधि उदाहरणमात्र हुन्  । समय अगावै जन्मिएका, जन्मनु अगाडि नै जन्डिस भएका, मुटुरोग लागेका, कम तौल भएका, कडा खाले निमोनिया भएका शिशुलाई एनआईसियुमा राख्नुपर्ने चिकित्सकहरु बताउँछन् । राजधानीका केही अस्पतालमा एनआईसियु बेड छन् भने केही अस्पतालमा एनआईसियु बेड भएपनि भनेको बखत पाउन मुस्किल हुने गरेको छ । 
कान्ति बाल अस्पतालमा एनआईसियुमा २५ वटा वेड बिग्रेर थन्केका छन् । १६ वटामात्र एनआईसियु बेड सञ्चालनमा रहेका छन् । अस्पतालका निर्देशक डा. गणेशकुमार राईले भने,

“अहिले १६ वटा आईसियु सञ्चालनमा छन् तर त्यसमा काम गर्ने जनशक्ति नहँुदा समस्या भएको छ । बिग्रेका एनआईसियु मर्मत गर्न सके र जनशक्ति थप्न सके कुनै पनि बिरामी एनआईसियुका लागि अन्य अस्पताल रिफर गर्नु पर्दैनथ्यो ।”

त्यसैगरी, परोपकार प्रसूति गृह थापाथलीमा दैनिक जन्मेका ३ देखि ७ जना शिशुलाई एनआईसियुमा राख्नुपर्ने हुन्छ । अहिले १५ वटामात्र एनआईसियु रहेका छन् । अस्पतालका निर्देशक जागेश्वर  गौतमले अहिले  भएको एनआईसियु नै यहाँ जन्मेका शिशुका लागि ज्यादै कम रहेको बताए । उनले भने, “नयाँ एनआईसियु राख्ने अहिले ठाउँ नै छैन । निमार्णधीन नयाँ भवनमा नयाँ एनआईसियु थप्नेछौ ।”

टिचिङ अस्पतालमा पनि पर्याप्त एनआईसियु बेड छैनन् । अस्पताललले त्यहाँ उपचारका लागि आएका शिशुहरु अन्य शिक्षण अस्पताल र निजी अस्पतालमा रिफर गर्ने गरेको अस्पतालका निर्देशक डा. दिपक महराले बताए । उनले भने, “अस्पतालमा पर्याप्त एनआईसियु बेड नभएकाले अन्य अस्पतालमा रिफर गर्न बाध्य भएका छौं ।” 

वीर अस्पतालमा समेत शिशुका लागि एनआईसियु छैनन् । अस्पतालका निर्देशक भुपेन्द्र बस्नेतले भने, “अहिलेसम्म सरकारले पनि कुनै ठोस कदम चालेको छैन । हामीले पनि एनआईसियु आवश्यक नै पर्छ भनेको छैनौं ।” निजामति अस्पतालमा पनि एनआईसियु नपाएको विरामीको आफन्तहरुको गुनासो छ । सरकारी अस्पतालमा एनआईसियुको मूल्य प्रतिदिन १२ सय पर्नेमा निजी अस्पतालमा प्रतिदिन करिब १० हजारसम्म लिने गरेका पाइएको छ ।

स्वास्थ्य मन्त्रालयका प्रवक्ता डा.महेन्द्र श्रेष्ठले अहिले केन्द्रिय अस्पतालहरुमा आवश्यक जनशक्ति थप्ने र बिग्रेर थन्किएका एनआईसियु मर्मत सम्भार गरेर सञ्चालनमा ल्याउने विषयमा छलफल भइरेहको बताए । 

मन्त्रालयको चिकित्सा महाशाखाका प्रमुख डा. दिपेन्द्र रमण झाले एउटा आईसीयु कक्ष सञ्चालन गर्न पाँच नर्स आवश्यक पर्ने बताए । विश्व स्वास्थ्य संगठनको मापदण्डअनुसार अस्पतालको कुल बेडको १० प्रतिशत आईसियुका लागि छुट्ट्याउनु पर्ने हुन्छ ।