पोखरा । आउँदो माघ ११ गते हुने राष्ट्रियसभा सदस्य निर्वाचनका निम्ति सोमबार (भोलि) मनोनयनपत्र दर्ता गर्ने कार्यतालिका छ । दलहरू उमेदवार टुंगो लगाउने अन्तिम चरणमा छन् ।

सत्ता गठबन्धनमा आबद्ध दलहरूले आ–आफूले पाउने सिट संख्याको टुंगो लगाइसकेका छन् । क्लष्टरको टुंगो लगाउन बाँकी छ ।

प्रमुख प्रतिपक्ष दल नेकपा (एमाले)मा उमेदवारको टुंगो लगाउने जिम्मा अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीलाई दिइएको छ ।

आउँदो फागुन २० गतेदेखि राष्ट्रियसभामा २० पद रिक्त हुँदै छ । तीमध्ये १९ जना निर्वाचनबाट चुनिनेछन् । एक पदमा राष्ट्रपतिबाट मनोनीत गरिनेछ ।

राष्ट्रियसभामा गण्डकी प्रदेशबाट तीन पद रिक्त हुँदै छ । फरकफरक तीन क्लष्टरका यी पदमा आकांक्षीको नाम सबै दलले केन्द्रमा पठाइसकेका छन् । अधिकांश आकांक्षीको नाम पनि सार्वजनिक गरिएको छ ।

नेकपा (माओवादी केन्द्र)ले भने आकांक्षीको नाम सार्वजनिक गरेको छैन । आन्तरिक रूपमा केन्द्रमा आकांक्षीको सूची पठाइए पनि आफूले पाउने सिट संख्या र क्लष्टर टुंगिएपछि मात्र नाम सार्वजनिक गर्ने रणनीति माओवादीको छ ।

“हामीले पाउने क्लष्टर टुंगिएपछि आज साँझ नै उमेदवारको नाम थाहा पाइहाल्नुहुन्छ,” माओवादी केन्द्र गण्डकीकी अध्यक्ष गायत्री गुरुङ ‘कुसुम’ले भनिन् ।

तर, पार्टीभित्र विरोध हुने डरले नाम सार्वजनिक नगरिएको स्रोतको जिकिर छ । गण्डकी प्रदेशबाट राष्ट्रियसभाका अध्यक्ष समेत रहेका गणेशप्रसाद तिमिल्सिना, सदस्यहरू दीपा गुरुङ र प्रकाश पन्थको कार्यकाल आउँदो फागुन २० गते सकिँदै छ । अध्यक्ष तिमिल्सिना र गुरुङ नेकपा (एमाले)का तर्फबाट र पन्थ कांग्रेसबाट निर्वाचित भएका थिए ।

यी तीनजना अन्य, महिला र अपांगता/अल्पसंख्यक क्लष्टरबाट राष्ट्रियसभामा प्रवेश गरेका थिए । यी तीनै क्लष्टरका निम्ति माघ ११ गते निर्वाचन हुँदै छ ।

सत्ता गठबन्धन दलले आइतबार बिहान भागबन्डा गरेअनुसार गण्डकीका दुई क्लष्टर नेपाली कांग्रेसले लिनेछ । माओवादी केन्द्रले एउटा क्लष्टर पाउनेछ ।

यसका निम्त कांग्रेसको प्रदेश कार्यसमितिले १७८ आकांक्षीको नाम अघिल्लो हप्ता नै केन्द्रमा पठाइसकेको छ । तीन क्लष्टरका निम्ति एमालेको प्रदेश कमिटीले नौजनाको नाम सिफारिस गरेको छ ।

गठबन्धनको मतभार बढी, कांग्रेस एक्लै बलियो
सरसर्ती हेर्दा तीनै क्लष्टरमा गठबन्धनको जित निश्चित देखिन्छ । आफ्नो जित नहुने देखेपछि एमालेबाट सिफारिस आकांक्षी आफैँमा इच्छुक देखिएका छैनन् ।

गण्डकीमा ६० प्रदेशसभा सदस्य, १७० स्थानीय तहका प्रमुख/उपप्रमुख, अध्यक्ष/उपाध्यक्ष छन् । राष्ट्रियसभा निर्वाचनका निम्ति मतदाता यिनै हुन् । जसको कुल मतभार ६ हजार १४० हुन आउँछ ।

०७८ को जनगणनापछि प्रत्येक प्रदेशसभा सदस्यको मतभार ४८ बाट बढाएर ५३ कायम गरिएको छ । स्थानीय तहका जनप्रतिनिधिको मतभार १९ पुर्‍याइएको छ । यसलाई आधार मान्दा गण्डकीमा एक्लाएक्लै प्रतिस्पर्धा गरे तीनै सिटमा कांग्रेस विजयी हुने देखिन्छ ।

कांग्रेसका तर्फबाट प्रदेशसभामा २७, स्थानीय तहमा नगरप्रमुख १५, उपप्रमुख ११, गाउँपालिकाका अध्यक्ष २१, उपाध्यक्ष २० जना निर्वाचित भएका छन् । ती २७ प्रदेशसभा सदस्यको मतभार एक हजार ४३१ हुन्छ । स्थानीय तहका प्रमुख र उपप्रमुखको मतभार एक हजार २७३ हुन आउँछ । दुवै जोड्दा राष्ट्रियसभामा कांग्रेसको मतभार दुई हजार ७०४ हुन्छ ।

सत्ता गठबन्धनको अर्को दल माओवादी केन्द्रका तर्फबाट गण्डकीमा आठ प्रदेशसभा सदस्य छन् । उनीहरूको मतभार ४२४ हुन आउँछ । माओवादीबाट गण्डकीमा दुई नगरप्रमुख, सात उपप्रमुख, नौ गाउँपालिकाका अध्यक्ष र १२ उपाध्यक्ष छन् । उनीहरूको मतभार ५७० हुन आउँछ । प्रदेश र स्थानीय तह गरी माओवादीसँग कुल ९९४ मतभार छ ।

गठबन्धनमै रहेको नेकपा (एकीकृत समाजवादी)सँग ५३ मतभार छ । यो मतभार निर्विरोध निर्वाचित भई सो पार्टीमा प्रवेश गरेका प्रदेशसभा सदस्य राजीव गुरुङ (दीपक मनाङे)को हो ।

राष्ट्रिय जनमोर्चाका तर्फबाट एक नगरप्रमुख, गाउँपालिका अध्यक्ष एक र उपाध्यक्ष पनि एक छन् । यी तीन जनप्रतिनिधिको मतभार ५७ हुन आउँछ ।

गठबन्धनमा आबद्ध यी दलहरूको मतभार जोड्दा तीन हजार ८०८ हुन आउँछ । यो मतभारलाई आधार मान्दा गण्डकीका तीनै सिटमा गठबन्धनका उमेदवारको जित निश्चित छ ।

अर्कोतर्फ, एमाले गण्डकी प्रदेशसभाको दोस्रो ठूलो दल हो । एमालेका तर्फबाट २२ प्रदेशसभा सदस्य छन् । आठ नगरप्रमुख, नौ उपप्रमुख, २७ गाउँपालिकाका अध्यक्ष र २४ उपाध्यक्ष एमालेका तर्फबाट छन् ।

एमालेसँग प्रदेशसभा सदस्यको मात्र एक हजार १६६ र स्थानीय तहका जनप्रतिनिधिको एक हजार २९२ मतभार छ । प्रदेशसभा सदस्य र स्थानीय तहको गरी एमालेसँग कुल दुई हजार ४५८ मतभार छ । तर, एमालेबाट निर्वाचित ढोरपाटन नगरपालिकाका मेयर देवकुमार नेपाली निलम्बित छन् । उनको १९ घटाउँदा एमालेसँग दुई हजार ४३९ मतभार रहन्छ ।

अर्को प्रतिपक्ष राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी (राप्रपा)का तर्फबाट दुई प्रदेशसभा सदस्य छन् । उनीहरूको मतभार १०६ हुन आउँछ ।

गण्डकीमा मनाङ निस्याङ गाउँपालिकाका उपाध्यक्ष छिरिङ गुरुङ स्वतन्त्र रूपमा निर्वाचित भएका थिए ।

गण्डकीमा राप्रपाले के गर्छ भन्ने टुंगो लागिसकेको छैन । तर, उसको मतले गठबन्धनमा कुनै प्रभाव पार्दैन । एमालेसँग मिल्दा पनि घाटा हुने देखिँदैन । एमालेभन्दा झन्डै एक हजार ४०० मतभारले अगाडि रहेको गठबन्धनका उमेदवारको जित निश्चितजस्तै देखिएको छ ।