काठमाडौं । सांसदहरूले जनमत पाएपछिको पहिलो काम हो, कानुन र नीति निर्माण तर्जुमा सक्रिय सहभागी हुनु ।
सांसद, सत्ता र जनतालाई जोड्ने सेतु हुन् । नियमित संसद र संसदीय समितिको बैठकमा सहभागी भएर समयसापेक्ष कानुन र नीति तय गर्न सांसदहरूले भूमिका खेल्नुपर्छ । सँगै सत्ताको निगरानी गर्नु र जवाफदेही तुल्याउनु मूलभूत काम हुन् ।
तर, संसदीय दृश्य चाहिँ उदेक लाग्दो देखिन्छ । धेरैजसो सांसद नियमित सदनमा उपस्थित हुँदैनन् ।
संसदीय अभ्यास र गतिविधिहरूमा सक्रिय सहभागिता जनाउँदैनन् । आफ्नो कुरा मात्र राख्ने अन्य सांसदको बोली सुन्ने चाहनासमेत देखिँदैन । त्यहीकारण हुनुपर्छ, संसदमा आपत्ति–नियमापत्तिका दृश्य हराएको छ ।
सदन जाने केही समय बस्ने हाजिर गर्ने र ‘टाप’ हान्ने परम्परा मौलाउन थालेको छ । जसलाई ‘हाटा’ सांसद पनि भन्ने गरिएको छ । शीर्ष, पुराना नेता/सांसदहरू झनै सदनमा कम उपस्थित हुने, उपस्थित भएपनि हाजिर गरेर फर्कने परम्परा बनेको छ ।
तर, कतिपय यस्ता सांसद छन्, जो बैठक चलेका सबै दिन उपस्थित हुन्छन् र जनताले दिएको जिम्मेवारी निभाइरहेका छन् ।
२०८० को वैशाख अन्तिम साताबाट सुरू भएको प्रतिनिधिसभाको दोस्रो दोस्रो अधिवेशन १८० दिनसम्म चल्यो । २०८० वैशाख २४ गते आइतबार प्रारम्भ भई कार्तिक १६ गतेसम्म ६१ दिनमा सदनको ६५ वटा बैठक बस्यो ।
६१ बैठकमै सहभागी हुने सांसद
२७५ सदस्यीय प्रतिनिधिसभामा हाल २७१ सांसदमात्र छन् । शरणार्थी काण्डले एमालेका टोपबहादुर रायमाझी र हत्याअपराध आरोपी लक्ष्मी महतो कोइरी निलम्बित छन् ।
भ्रष्टाचारको अभियोग लागेका कांग्रेस सांसद टेकबहादुर गुरुङले शपथ नै ग्रहण गर्न पाएका छैनन् । संविधानसभा अध्यक्ष समेत रहेका सांसद सुवास नेम्वाङको निधन भएकाले पद रिक्त छ । इलाम– २ बाट प्रतिनिधित्व गर्ने नेम्वाङको स्थानमा उपनिर्वाचन भएको छैन ।
संघीय संसद सचिवालयको सांसद सुविधा व्यवस्थापन शाखाको हाजिरी तथ्यांक हेर्दा सभामुख र उपसभामुखबाहेक ९ जना सांसद मात्र ६१ दिनै प्रतिनिधिसभा बैठकमा सहभागी भएका छन् ।
अर्थात् ३ प्रतिशत सांसदले मात्र सदनको सबै दिनको बैठकमा सहभागिता जनाएको सदनको हाजिरी तथ्यांकले देखाउँछ । ६१ दिनकै बैठकमा कांग्रेस सांसद अन्जनी श्रेष्ठ र अम्बिका बस्नेत हुन् ।
यी ६१ दिनमा ६५ बैठक बसेको थियो । अम्बिकाले ६५ वटै वैठकमा आफ्नो सहभागिता जनाएकी छन् । अन्जनीले भने ६३ वटा बैठकमा मात्र सहभागिता जनाएकी छन् । उनले जेठ २९ को पहिलो बैठक र असार ६ गतेको दोस्रो बैठकमा सहभगिता जनाएकी छैनन् ।
कांग्रेसकै सांसद रमा कोइराला पौडेल र संगीता मण्डल धानुक पनि ६१ दिन नै सदनमा उपस्थित भएका छन् । २०७९ को निर्वाचनबाट उदाएको नयाँ दल राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीका सांसद गणेश पराजुलीले पनि ६१ दिनको ६५ बैठकमै सक्रिय सहभागिता जनाएका छन् ।
नेकपा एमालेबाट सांसद रणकुमारी बलम्पाकी मगर, जनता समाजवादी पार्टी नेपाल सांसद रञ्जुकुमारी झा, लोकतान्त्रिक समाजवादी पार्टी नेपाल सांसद रामप्रकाश चौधरी र माओवादी केन्द्र सांसद ज्ञानु बस्नेत सुवेदीले पनि ६१ दिन नै सदनको बैठकमा उपस्थित भएर संसदीय काम–कारबाहीमा आफूलाई अभ्यस्त बनाएका छन् ।
