काठमाडौं । २५ वर्ष पहिले स्ट्यानफोर्ड विश्वविद्यालयका दुई विद्यार्थीले आफ्नो छात्रावासमा एक नयाँ आइडिया ल्याए । दुवै जनाले वेब पेज व्यवस्थापन गर्ने र क्रमबद्ध गर्न इन्टरनेट सर्च इञ्जिन बनाउने विचार अघि सारे ।

सुरुमा ब्याकरब भनिएको यो स्टार्टअप अहिले संसारको सबैभन्दा मूल्यवान र प्रभावशाली कम्पनीमध्येको एक गुगल बन्न पुग्यो ।

गुगलका प्रडक्ट जिमेल र सर्च अहिले विश्वभर अर्बौं मानिसले प्रयोग गर्छन् भने, यसका सहसंस्थापकद्धय ल्यारी पेज र सर्गेई ब्रिन विश्वका सबैभन्दा धनी व्यक्तिको सूचीमा छन् ।

सन् १९९८ यता गुगलमा लोगो मात्रै नभएर यसको क्षमता, प्रभावकारितालगायत निकै धेरै परिवर्तनहरू आएका छन् । अहिले गुगल इन्टरनेटमा अत्यावश्यक माध्यम बनेको छ । गुगलसँगै जिमेल, युट्युब, गुगल म्याप, प्लेस्टोर, गुगल मिट, गुगल क्लाउडलगायत कयौं यसका प्रडक्ट र सेवाहरू अर्बौ मानिसहरूले प्रयोग गरिरहेका छन् ।

आजको दिनसम्म इन्टरनेटमा सबैभन्दा बढी प्रयोग हुने, हेरिने वा चलाइने माध्यम पनि गुगल नै हो । सन् १९९५ देखि ०९६ को बीचमा ल्यारी पेज र सर्गेई ब्रिनले ब्याकरब नामक सर्च इन्जिन बनाउन काम गरेका थिए ।

सन् १९९८ मा गुगल नाम राखिएको स्टार्टअपले सन माइक्रोसिस्टमबाट एक लाख अमेरिकी डलर लगानी पाएको थियो । २०२३ मा आइपुग्दा गुगले जेनेरेटिभ एआई पावर्ड च्याटबट बार्ड ल्याएको छ ।

सन् २०२२ मा गुगलले करिब २८० अर्ब अमेरिकी डलर आम्दानी गरेको छ । गुगल दैनिक करिब साढे तीन अर्ब पटक हेरिन्छ भने, औसतमा मासिक करिब ८४ अर्ब पटक गुगल चलाइने गरेको छ ।