काठमाडौं । पूर्वराजदूत दिनेश भट्टराईको पुस्तक ‘नन्–अलाइनमेन्टः क्वेस्ट फर एन इन्डिपेन्डेन्ट फरेन पोलिसी’ पुस्तक सोमबार सार्वजनिक गरिएको छ । सोमबार एसियाली अनुसन्धान केन्द्र (सिनास)ले कीर्तिपुरमा एक कार्यक्रमको आयोजना गरी उक्त पुस्तक सार्वजनिक गरेको हो ।
“पुस्तकमा नेपालको भौगोलिक अवस्थालाई हेरेर असंलग्न विदेश नीति हाम्रो देशलाई कति सान्दर्भिक छ भन्ने कुरा समेटेको छु,” भट्टराईले भने । पछिल्ला वर्षहरुमा असंलग्न नीतिको सान्दर्भिकता झन् बढेर गएको उनले बताए । राजतन्त्र, प्रजातन्त्र र गणतन्त्र तीनै अवस्थमा असंलग्न नीतिले निरन्तरता पाएको उनले जनाए ।
नेकपा (एमाले)का नेता तथा पूर्वपरराष्ट्रमन्त्री प्रदीप ज्ञवालीले असंलग्न नीतिमा केही तलमाथि भए त्यसपछि आउने दबाब नेपालले थेग्न नसक्ने बताए । यसमा सरकार होशियार हुनुपर्ने उनले बताए ।
“असंलग्न भनेको पूरै हात बाँधेर तटस्थ बस भनेको होइन । मुद्दामा हामी सहभागी हुनैपर्छ,” उनले भने, “हाम्रो जस्तो देश बाह्य हस्तक्षेपको पक्षमा उभिन मिल्दैन ।”
नेपाली कांग्रेसकी नेतृ तथा पूर्वपरराष्ट्रमन्त्री सुजाता कोइरालाले असंलग्न नीतिको सान्दर्भिकता हिजोजत्तिकै आज पनि रहेको बताइन् । “विश्व राजनीतिका कारण अहिले नेपाल संकटमा छ । भारत र चीनसँग हामीले राम्रो सम्बन्ध राख्नैपर्छ,” उनले भनिन् ।
नेकपा (माओवादी केन्द्र)का नेता राम कार्कीले पछिल्ला वर्ष नेपाल दक्षिणतर्फ ढल्किएको आरोप लगाए । उनले नेपालको परराष्ट्र नीतिलाई मजबुत बनाउन पहिला आन्तरिक शक्तिहरुबीच एकता हुनुपर्ने जनाए ।
“पहिला अमेरिका र रुसबीच शीतयुद्ध हुँदा हामीकहाँ छिटा मात्र परेको थियो । तर अहिले हामी शक्ति राष्ट्रहरुबीचको भूमरीमा छौँ । त्यसैले नेपालभित्र एकता जरुरी छ,” कार्कीले भने ।