काठमाडौं । मंगलबार बेलुका करिब साढे ७ बजेपछि केही समय लगभग सबैजसो सरकारी वेबसाइट अवरुद्ध बने । राष्ट्रिय सूचना प्रविधि केन्द्रका अनुसार डाटा सेन्टर सञ्चालनका लागि सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण विद्युत आपूर्तिमा समस्या हुँदा सरकरी वेबसाइटहरू डाउन भएका थिए ।

सबैजसो सरकारी वेबसाइटहरू सूचना प्रविधि केन्द्रअन्तर्गतको सरकारी एकीकृत डाटा सेन्टरमा होस्ट भएका छन् । त्यसैले त्यहाँ कुनै पनि समस्या हुँदा सबै सरकारी वेबसाइट डाउन हुन्छन् ।

एक दिन धान्ने पावर ब्याकअप छैन

डाटा सेन्टरमा प्रयोग हुने हरेक पूर्वाधार र आवश्यक कुराहरू सबैको ब्याकअप हुनुपर्छ । मंगलबार दिउँसो करिब साढे १ बजे नेपाल विद्युत प्राधिकरणको सिंहदरबार स्थित के३ सबस्टेसनको ट्रान्सफरमर पड्किएको थियो । 

विद्युत आउने–जाने भइरहँदा डाटा सेन्टरले भने बिहानैदेखि नै जेनेरेटर चलाएर सेवा सञ्चालनमा राखेको थियो । एउटै जेनेरेटर हुँदा त्यो पनि बढी तातेपछि विद्युत आपूर्ति ठप्प भएको हो ।

सूचना प्रविधि केन्द्रका कार्यकारी निर्देशक प्रदीप शर्मा पौडेल डाटा सेन्टरमा विद्युत आपूर्तिको पर्याप्त ब्याकअप नरहेको बताउँछन् ।

उनका अनुसार डाटा सेन्टरमा अहिले विद्युत आपूर्तिको समस्या भएमा ब्याकअपका रूपमा एकहजार किलोभोल्टको जेनेरेटर रहेको छ । अर्को ५०० किलोभोल्टको जेनेरेटर भए पनि त्यसले पूरै डाटा सेन्टरको प्रणाली धान्न सक्दैन ।

‟विद्युत आपूर्ति नभएपछि १०–१२ घण्टा जेनेरेटर चलायौँ । त्यसपछि जेनेरेटर पनि ओभरहिट हुने अवस्था भएपछि एक छिन बन्द गर्नुपर्ने स्थिति आयो र डेढ दुई घण्टा सेवा अवरुद्ध भयो,” केन्द्रका कार्यकारी निर्देशक पौडेलले भने ।

• विभागमा गाभ्ने निर्णयले ‘डाटा सेन्टर’को भविष्य अन्योलमा

यसको अर्थ २४ घण्टाका लागि विद्युत आपूर्ति बन्द भएको अवस्थामा त्यस अवधिको विद्युत आपूर्ति धान्ने क्षमता डाटा सेन्टरमा छैन ।

केन्द्रमा डिजेलको ट्याङ्की पनि एउटा तीनहजार लिटर र एउटा पाँच हजार गरी कुल आठ हजार लिटरको मात्रै छ ।

‟डाटा सेन्टरमा भएसम्म कम्तीमा ६ दिनका लागि विद्युत नभए पनि सञ्चालन गर्न सक्ने गरी जेनेरेटर र इन्धनको ब्याकपप हुनुपर्छ,” सूचना प्रविधि केन्द्रका कार्यकारी निर्देशक पौडेलले भने, ‟इन्धनको ट्याङ्की करिब ४०–५० हजार लिटरको हुनुपर्छ ।”

विभिन्न देश र कम्पनी एवं संघसंस्थाहरूले आफ्नो क्षमता अनुसार डाटा सेन्टरमा हरेक कुराको उच्चतम ब्याकअप राखेका हुन्छन् ।

नेपालमा डाटा सेन्टरका लागि जेनेरेटर खरिद गर्न खोज्दा र इन्धन ट्याङ्की बनाउँदा समेत किन चाहियो भनेर आलोचना भएको डाटा सेन्टरका अधिकारीको गुनासो छ ।

• किन एकाएक नेपाल सरकारका सबै वेबसाइट चल्न छाडे ?

विद्युत प्राधिकरणले सब्स्टेसनमा आएको समस्या समाधान गर्न बढी समय लगाएका कारण पनि समस्या आएको डाटा सेन्टरको भनाइ छ । प्राधिकरणले पनि सिंहदरबार र डाटा सेन्टर जस्तो महत्त्वपूर्ण ठाउँमा विद्युत आपूर्तिका लागि अत्यावश्यक कुराहरूको ब्याकअप गरेर राख्नुपर्ने अधिकारीहरूको भनाइ छ ।