काठमाडौं । अखिल नेपाल फुटबल संघ (एन्फा)ले आयोजना गरेको राष्ट्रिय महिला लिगको पहिलो चरणका खेल सकिएको १० महिना बितिसक्यो । तर, दोस्रो चरणका खेल अझै सञ्चालन गरिएको छैन । बाँकी खेल कहिले हुने भन्ने पनि टुंगो छैन । यसले महिला लिगप्रति नै विभिन्न आशंका गर्न थालिएको छ ।

०७८ चैत १० देखि ३० गतेसम्म चितवनको शारदानगरमा लिगको पहिलो चरणका खेलहरू भएका थिए । दोस्रो चरणका खेलहरू विराटनगरमा गर्ने भनिएको थियो । तर, पहिलो चरणका खेल सकिएको १० महिना बितिसक्दा समेत बाँकी खेल कहिले हुने भन्ने विषयमा एन्फा नेतृत्व अनिर्णीत छ ।

“पहिले नगरपालिकाहरूले एन्फासँग सम्झौता गरेका थिए । तर, वैशाखमा सम्पन्न स्थानीय तहको निर्वाचनपछि नगरपालिकामा नेतृत्व परिवर्तन भएको छ । त्यसैकारण नयाँ आएका नेतृत्वले पुराना नेतृत्वको समयमा भएका सम्झौता कार्यान्वयनमा आनाकानी गरिरहेका छन् । जसका कारण लिगका बाँकी खेलहरू तय गर्न समस्या भइरहेको छ,” एन्फा प्रवक्ता सुरेश शाहले बाह्रखरीसँग भने ।

पालिकामा मात्र होइन, एन्फामा पनि नयाँ नेतृत्व आएको छ । महिला लिग चलिरहेकै बेला एन्फालाई पनि चुनाव लागेको थियो । गएको असार ६ गते काठमाडौंमा सम्पन्न निर्वाचनबाट कर्माछिरिङ शेर्पालाई हराउँदै पंकजविक्रम नेम्वाङ एन्फाको ‘ड्राइभिङ सिट’मा आएका थिए ।

दोस्रो चरणको खेलका लागि विराटनगर महानगरपालिकाले एन्फालाई ४५ लाख रुपैयाँ दिने सम्झौता गरिएको थियो । एन्फाले सोही रकमबाट लिगको विजेतालाई २० लाख, उपविजेतालाई १० लाख, तेस्रोलाई पाँच लाख र चौथो हुनेलाई तीन लाख रुपैयाँ पुरस्कार दिने जनाएको थियो ।

“स्थानीय तहको निर्वाचन एन्फाका लागि राम्रो बहाना बनेको छ । लिगलाई स्थानीय तहको निर्वाचनभन्दा एन्फाको आफ्नै निर्वाचनले बढी असर गरेको देखिन्छ । यसबाट थाहा हुन्छ कि एन्फाका पदाधिकारी फुटबलको विकासमा भन्दा राजनीति गर्नमा व्यस्त छन् भनेर,” एन्फाकै एक पदाधिकारीले भने ।

शेर्पा नेतृत्वको तत्कालीन कार्यसमितिले पहिलो चरण चितवनको भरतपुरमा र दोस्रो चरण विराटनगरमा गर्ने निर्णय गरेको थियो । एन्फाले लिग सुरु हुनुअघि पहिलो चरण समाप्त भएको १५ दिनपछि दोस्रो चरणका खेलहरू गर्ने जनाएको थियो । तर, तत्कालीन नेतृत्व र ‘चेन्ज एन्फा’को नारा बोकेको वर्तमान नेतृत्वले पनि महिला लिगलाई प्राथमिकतामा राखेको देखिँदैन ।

नेम्वाङले त्यस बेला शेर्पाको कार्यकालमा एन्फामा फुटबलबाहेक अरू गतिविधि मौलाएको आरोप लगाएका थिए । उनले आफू पूर्ण रूपमा फुटबल विकासमा लागिपर्ने, महिला–पुरुष दुवै लिगलाई व्यवस्थित र नियमित गराउने बाचा गरेका थिए । तर, नेतृत्वमा पुगेको सात महिना बितिसक्दा पनि नयाँ कार्यसमितिले फुटबल मैदानमा केन्द्रित रहेर वाह ! भन्न लायक कुनै काम गरेको देखिँदैन ।

एन्फाले पटक–पटक मिति सारेर जसोतसो सहिद स्मारक ‘ए’ डिभिजन लिगको नयाँ मिति सार्वजनिक गरेको छ । यद्यपि, यो पनि समयमै हुनेमा शंका गर्नुपर्ने अवस्था छ । पुरुषतर्फ ‘ए’ र ‘बी’ डिभिजन लिगको मिति तय गर्दा एन्फाले महिला लिगमा अघिल्लो वर्षकै बाँकी खेलको मिति तय गर्न सकेको छैन ।

गएको असोजमा काठमाडौंमै सम्पन्न विशेष अधिवेशनपछि एन्फाले महिला लिगको दोस्रो चरण मंसिरमा गर्ने निर्णय भएको जनाएको थियो । त्यति बेला भनिएको थियो, “बाँकी रहेको महिला लिगका खेलहरू मंसिरमा गर्ने र चैतदेखि वैशाखसम्ममा महिला लिगको नयाँ सिजन सुरु गर्नेछौँ ।”

एन्फाले त्यति बेला भनेको जस्तो भएको भए अहिले महिला लिग सकिइसकेको हुन्थ्यो । तर, यो घोषणा घोषणाका लागि मात्र थियो भन्ने पुष्टि भइसकेको छ ।

त्यति बेला तीन विभागीय टिमसहित वालिङ नगरपालिका, विराटनगर महानगरपालिका, चन्द्रपुर नगरपालिका, ललितपुर महानगरपालिका र धनगढी उपमहानगरपालिकाको टिमले प्रतिस्पर्धा गरेका थिए ।

विभागीय टिममा खेलाडीको धेरै समस्या नहुन सक्छ । अरू टिममा भने खेलाडी तितरबितर भइसकेका छन् । उसै पनि नेपाली महिला फुटबलमा एक÷दुई वर्षको अन्तराललाई निकै ठूलो मानिन्छ । कारण हो, शारीरिक परिवर्तन । अझ विवाह भइसकेपछि निकै कम महिला खेलाडीले मात्र फुटबललाई निरन्तरता दिने गरेको उदाहरण प्रशस्त छन् । लिगको पहिलो चरणपछि कति खेलाडीहरूको विवाह भइसक्यो । जसका कारण उनीहरू पुनः लिगमा सहभागी हुने सम्भावना न्यून छ ।

लिगका लागि दर्ता भएका विभागीय टिममा पनि केही खेलाडीहरू शान्ति स्थापनाका लागि मिसनमा गएका छन् । केही खेलाडी भारतीय लिगमा छन् ।

एन्फा प्रवक्ता शाह भन्छन्, “लिगका लागि एक क्लबबाट दर्ता भएर खेलिरहेका धेरै खेलाडीहरू अर्को क्लबमा अनुबन्ध भएका छन् । केही बाहिर गएका छन् । उनीहरूलाई नराखी नयाँ खेलाडी दर्ता गरेर खेलाउँदा लिग नै नयाँ हुने भएकाले पनि यसबारे मूर्त निर्णय हुन सकेको छैन ।”

तर, कुनै न कुनै उपाय निकालेर एन्फाले लिगका बाँकी खेल सम्पन्न गर्ने शाह बताउँछन् । “हामीले पुस २७ गते क्लबहरूसँग छलफल गरेका थियौँ । त्यहाँ क्लबहरूसँग यसै विषयमा छलफल भएको थियो । यस्तै समस्याका कारण एन्फाले नयाँ कार्यविधिका लागि काम गरिरहेको छ । यसबारे फेरि एकपटक क्लबहरूसँग छलफल गरेर निर्णय गर्नेछौँ । एन्फाले लिगलाई पूर्णता दिने कुरामा विश्वस्त हुनुहोस्,” उनले भने ।

एन्फाले गएको पुस २९ गते कार्यसमितिको आकस्मिक बैठक बोलाएको थियो । बैठकबाट पहिले नै तय भइसकेको ‘ए’ डिभिजन लिगका बारेमा सञ्चालन समिति, टिकट, ब्रोडकास्टिङ राइटलगायत विषयमा निर्णय गरिए पनि महिला लिगका बारेमा मौन रह्यो ।

नेपालमा शीर्षस्तरका फुटबल गतिविधि निकै कम हुने गर्छन् । पुरुष फुटबलमा लिग नहुँदा मोफसलका गोल्डकप र अरू प्रतियोगिताहरूले खेलाडीलाई थोरै भए पनि व्यस्त बनाउने गर्छ । महिला फुटबलको भने अवस्था फरक छ ।

एन्फाले गर्ने लिग आयोजना नभए वर्षैभरि अरू फुटबल गतिविधि प्रायः शून्य हुन्छ । जसका कारण तीन विभागीय क्लबबाहेकका खेलाडीहरू पलायन हुन बाध्य छन् । महिला लिगमा पहिलो चरणका खेल सकिएपछि अहिलेसम्म घरेलु गतिविधि ठप्प छ । वैशाखमा सुदूरपश्चिम प्रदेशमा आयोजना गरिएको बीवाईसी महिला गोल्डकप यो वर्ष महिला फुटबलमा भएको एक मात्र प्रतियोगिता हो ।

तत्कालीन महिला लिगकी संयोजक पेमा लामाले क्लबहरूका केही समस्या भए पनि आफू लिग सम्पन्न गर्न लागिपरेको बताउँछिन् । “महिला लिग हुनुपर्छ भन्ने मेरो मान्यता हो । केही दिनअघि भएको बैठकमा पनि मैले लिग जसरी पनि हुनुपर्छ भन्ने धारणा राखेकी थिएँ । तर, मिटिङमा क्लबका प्रतिनिधिहरूले त्यस बेला टिममा रहेका केही खेलाडीको बिहे भइसकेको, कोही बाहिर गएको जस्ता समस्याहरू सुनाउनुभयो,” संयोजक लामा भन्छिन्, “लिग नहुँदा महिला फुटबलको विकास हुनै सक्दैन । त्यसैकारण बाँकी रहेका खेलहरू सकेसम्म चाँडो गर्नका लागि म सधैँ बलियो पहल गर्नेछु ।”