काठमाडौं । “मेरा लागि यो प्रतियोगिताको सर्वोत्कृष्ट खेलाडी तिमी हौ । समूह विजेता टिमको खेलाडीलाई दिने प्रचलन नभएको भए म सर्वोत्कृष्ट खेलाडीको अवार्ड तिमीलाई दिन्थेँ ।”
माथि उल्लेखित पंक्ति एएफसी यू–१७ एसियन कप छनोट प्रतियोगिताका म्याच कमिस्नर जार्गल सुखबाटरले नेपाली ड्रेसिङ रूपमा आएर कप्तान प्रशान्त लक्षम लिम्बूलाई भनेका हुन् । जुन सुखबाटरलाई उद्धृत गर्दै नेपाली टिमका मिडिया म्यानेजर प्रविणविक्रम कटवालले ब्राहखरीसँग भने ।
म्याच कमिस्नर सखबाटरको दुई लाइनको भनाइले नेपाली यू–१७ टिमका कप्तान प्रशान्तलाई पूरै परिभाषित गर्छ । प्रशान्त आफूले आफैँलाई डिफेन्डिङ मिडफिल्डर मान्छन् । बाहिरबाट हेर्दा उनको खेल शैली ठ्याक्कै बार्सिलोनाका कप्तान सर्जियो बुस्केटसँग मिल्छ । मध्यपंक्तिमा बसेर खेललाई अध्ययन गर्छन् । र, परिस्थितिअनुसार टिमको ‘मुभ’ बनाउँछन् । परेको अवस्थामा आक्रमणमा जान्छन् । आवश्यक पर्दा रक्षापंक्तिमा खडा हुन्छन् ।
प्रशान्त आफैँ पनि बुस्केटको फ्यान हुन् । उनी भन्छन्, “अन्तर्राष्ट्रिय फुटबलमा म बुस्केट र कासिमिरो मेरो मन पर्ने खेलाडी हुन् । उनीहरूको खेल्ने शैली मलाई मन पर्छ ।”
भियतनाममा सम्पन्न एएफसी यू–१७ कप छनोट प्रतियोगितामा नेपालको नतिजा सन्तोषजनक रहेन । नेपालले प्रतियोगिताका तीनै खेलमा नमिठो पराजय भोग्यो । पहिलो खेलमा थाइल्यान्डसँग ३–० ले पराजित नेपाल दोस्रो खेलमा भियतनामसँग ५–० ले पराजित भयो । अन्तिम खेलमा चाइनिज ताइपेईसँग ४–२ ले पराजित भयो । ताइपेईविरुद्धको खेलपछि हो, म्याच कमिस्नर सखबाटरले नेपाली ड्रेसिङ रूपमा आएर प्रशान्तको प्रशंसा गरेको ।
चाइनिज ताइपेईविरुद्ध नेपालले गरेको दुईमध्ये एक गोल प्रशान्तले नै गरेका थिए । अर्को गोल धन सिंहले गरेका थिए ।
भियतनाम जानुअघि नेपाली युवा टोलीले श्रीलंकामा साफ यू–१७ च्याम्पियनसिप खेलेको थियो । जसमा नेपाल उपविजेता बन्यो । साफमा नेपालले समूह चरणमा छिमेकी प्रतिद्वन्द्वी भारतलाई ३–१ ले हराएको थियो । तर, फाइनलमा त्यही भारतसँग पराजित भएपछि नेपालले उपविजेतामा चित्त बुझाउनुपरेको थियो ।
दुवै प्रतियोगितामा प्रशान्तको प्रदर्शन अब्बल रह्यो । त्यतिमात्र होइन प्रशान्तले दुवै प्रतियोगितामा कप्तानको भूमिकामा टिमको नेतृत्व पनि गरे । नेपाली फुटबलको उमेर समूहमा विशेष गरी एन्फा एकेडेमीका खेलाडीको दबदबा हुने गर्छ । प्रशान्तले एन्फा एकेडेमीको दबदबा तोड्दै टिमको नेतृत्व गरे । यसबाट प्रशान्तको प्रतिभा थप प्रमाणित हुन्छ ।
दुई ठूला अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगितामा नेपाली टिमको नेतृत्व सम्हालेका प्रशान्तले टिमको कप्तानी पाउँछु भन्ने कल्पना समेत गरेका थिएनन् । श्रीलंकामा साफ यू–१७ च्याम्पियनसिप हुने भएपछि टिम बनाउनका लागि एन्फाले सुरु गरेको खेलाडी छनोट क्याम्पमा सहभागी हुन प्रशान्त झापाबाट काठमाडौं आएका थिए ।
त्यसो त एन्फा एकेडेमीको उत्पादन नभएकाले पनि प्रशान्तले कप्तानी पाउँछन् भनेर कसैले आकलनसम्म गरेका थिएनन् । तर, मिडफिल्डमा गज्जबको प्रदर्शन र टिम हाक्न सक्ने नेतृत्वदायी खुबीका कारण मुख्य प्रशिक्षक उर्जन श्रेष्ठले कप्तानको आर्मब्यान्ड प्रशान्तलाई सुम्पिने निर्णय गरे ।
“टिममा छनोट हुनु नै मेरा लागि सबैभन्दा ठूलो सफलता थियो । त्यो मेरा लागि सबैभन्दा खुसीको क्षण थियो । कप्तानी नै पाउँछु भन्ने सोचेको पनि थिइनँ । तर, प्रशिक्षकले ममाथि विश्वास गर्नुभयो । त्यसपछि त झन् खुसीको सीमा रहेन,” प्रशान्तले अनुभव सुनाए ।
कप्तानको जिम्मेवारी पाउँदाको क्षण जति सुखद थियो । प्रशान्तका लागि आफ्नो कप्तानीमा खेलेको पहिलो प्रतियोगिता अनुभव त्यति नै तितो छ । समूह चरणको अन्तिम खेलमा भारतलाई पराजित गरेका कारण फाइनलमा पनि हराउने लक्ष्य नेपालको थियो । तर, फाइनल नेपालका लागि बिर्सनलायक रह्यो । प्रशान्त स्वयम्का लागि त झनै दु:खद रह्यो । त्यसकारण त्यो प्रसंग आउँदा प्रशान्तको मनलाई अमिलो बनाउँछ ।
कारण, प्रशान्तले ३९ औँ मिनेटमा रातो कार्डको सामना गरेपछि मैदान छाड्नुपरेको थियो ।
“समूह चरणमा भारतसँग १–० ले पछि परे पनि तीन गोल फर्काउन सफल भएको थियो । त्यसकारण फाइनलमा पनि भारतलाई हराउन सक्छौँ भन्ने विश्वास थियो,” १७ वर्षे प्रशान्तले भने, “तर, लक्ष्यअनुरूपको प्रदर्शन गर्न सकेनौँ । मैले रातो कार्डको सामना गरेँ । त्यो मेरा लागि अहिलेसम्मको दुःखद क्षण हो । उपाधिको निकै नजिक हुँदा पनि ट्रफी घर ल्याउन सकेनौँ । त्यस कुराले अहिले पनि नराम्रो लाग्छ ।”
यू–१७ राष्ट्रिय टिममा स्थान बनाउनुअघि प्रशान्तले चर्च ब्वाइज युनाइटेडबाट सहिद स्मारक ‘बी’ डिभिजन लिगको अनुभव बटुलिसकेका थिए । प्रशान्तकै उत्कृष्ट प्रदर्शनप्रेरित चर्च ब्वाइज ‘बी’ डिभिजन च्याम्पियन बन्दै शीर्ष डिभिजन लिगमा बढुवा भएको थियो ।
पाँँचथरमा जन्मिएका प्रशान्त हाल झापा चारआलीमा बस्छन् । झापा आफैँमा फुटबलको उर्वर भूमि हो । झापाले राष्ट्रिय टिममा थुप्रै खेलाडी दिएको छ । तर, पछिल्लो समय विशाल राईहरूको ब्याचपछि झापाबाट राष्ट्रिय टिमले अब्बल खेलाडी पाउन सकेको छैन । बिच समयको त्यो खडेरी प्रशान्तले तोड्ने बलियो सम्भावना छ । प्रशान्तमात्र होइन, उनले नेतृत्व गरेको टिममा झापाका अन्य खेलाडी पनि छन् । जसले राष्ट्रिय टिमका लागि बलियो दाबेदारी पेस गरेका छन् । त्यसकारण झापाले पछिल्लो समय नेपाली फुटबललाई दिएको राम्रो उपहार हुन्, प्रशान्त ।
लोकेन्द्र लक्षम र मनिता लक्षमका एक्ला छोरा हुन्, प्रशान्त । प्रशान्तकी एक बहिनी पनि छिन् । प्रशान्तका बुवाआमा दुवै हाल रोजगारीको सिलसिलामा युनाइटेड अरब इमिरेट्स (यूएई) छन् । बुवाआमा दुवै विदेश भएकाले प्रशान्त र उनकी बहिनी झापामा हजुरआमासँग बस्छन् । सानो छँदा गाउँमा छिमेकी दाइहरूले खेलेको देखेर प्रशान्तमा पनि फुटबल खेल्ने हुटहुटी जागेको हो ।
९ वर्षको उमेरदेखि प्रशान्त गाउँका तिनै दाइहरूको पछि लाग्दै बारी र खाली चौरमा नाङ्गो खुट्टा बलको पछि दौडिन थाले । चोटपटक लाग्ने तथा पढाइ बिग्रने डरले प्रशान्तलाई आमाबुवाबाट खेल्न अनुमति थिएन । तर, फुटबल मोहका कारण प्रशान्तलाई परिवारको गाली र चोटपटकको त्रासले असर गरेन ।
“दाइहरूले खेलेको देख्दा रमाइलो लाग्थ्यो । विस्तारै उहाँहरूसँगै म पनि खेल्न थाले । उमेर सानै भएकाले बाबा मम्मीले नखेल, चोट लाग्छ भन्नुहुन्थ्यो,” प्रशान्तले बाल्यकाल सम्झिए, “तर, लुुकेर, भागेर भए पनि खेल्न जान्थे । पछि त बाबा र अंकलहरूले पनि खेल्न प्रोत्साहन गर्नभयो । बल, बुट ल्याइदिनुभयो । अहिले त सबैजनाले राम्रो खेल्न भन्नुहुन्छ । अब सिनियर टिमबाट खेल्नुपर्छ भन्नुहुन्छ ।”
प्रशान्तले फुटबलसँगै पढाइलाई पनि निरन्तरता दिएका छन् । व्यवस्थापन संकायका विद्यार्थी प्रशान्तले १२ कक्षामा कम्प्युटर साइन्स लिएका छन् । पढाइका कारण फुटबललाई समय दिन कठिन हुने भए पनि प्रशान्त फुटबलसँगै पढाइलाई पनि निरन्तरता दिने योजनामा छन् ।
“टाइम म्यानेज गर्न असहज त हुन्छ । तर, पढाइलाई छोडेर फुटबल मात्रै खेल्ने सोच छैन । दुवैलाई सँगै अघि बढाउनेछु,” राष्ट्रिय टिममा स्थान बनाउन मिहिनेत गरिरहेका प्रशान्तले भने ।
प्रशान्तले राष्ट्रिय टिमबाट खेल्न उमेर समूह जस्तो सहज नहुने बुझेका छन् । उनलाई अहिलेको मिहिनेत राष्ट्रिय टिमसम्मको यात्रा तय गर्न पर्याप्त छैन भन्ने राम्रोसँग थाहा छ । त्यसैले प्रशान्त आफ्नो प्रदर्शनमा अझ निखार्न अपराह्न ४ बज्नासाथ जर्सी, बुट, जुराफ र प्याडसहित स्थानीय फुटबल चौरमा प्रशिक्षणका लागि दौडिहाल्छन् ।
“प्रशान्त टिममा एक फरक खेलाडी हुन् । कम बोल्छन् । तर, मैदानमा लिडर हुन् । बसमा हुँदा पनि विदेशी खेलाडीको स्किलहरू हेरेर बस्छन्,” प्रशान्तको प्रशंसा गर्दै भियतनाममा नेपाली टिमका मिडिया म्यानेजर कटवाल भन्छन्, “गड गिफ्टेड खालको खेलाडी हुन् । उत्तिकै मिहिनेती पनि छन् । प्रशान्त भविष्यमा सम्भावना बोकेका राम्रो खेलाडी हुन् ।”