कोलम्बो । श्रीलंकाको आन्दोलनको नयाँ केन्द्र गाले फेस ग्रीनमा दिउँसोको चर्को घाम लागेको छ । समुद्रमाथि पालहरू तैरिरहेका छन् । त्यहीँ बस्ने एक महिलाको आवाज समुद्रको धुनमा तैरिँदै आउँछ ।

महिनौँदेखि प्रदर्शनकारीहरू लाखौँ–बलियो ‘अरागालय’ आन्दोलनको अग्रभागमा छन् । सिंहली शब्दको नामबाट राखिएको अरागालय अर्थात् संघर्षले अपमानजनक रूपमा राष्ट्रपति गोटाबाय राजापाक्षेको राजीनामाका लागि आह्वान गर्‍यो ।

श्रीलंकालीले राजापाक्षे र उनका जेठा भाइ एवं पूर्वराष्ट्रपति महिन्दालाई आफ्नो देशको आर्थिक विनाशका लागि मुख्य जिम्मेवार ठानेँ । सबै अपेक्षालाई बेवास्ता गर्दै आन्दोलनकारीले जित हासिल गरेका छन् । गएको सात गोटाका रूपमा लोकप्रिय राष्ट्रपति राजापाक्षेले देश छोडेर भागे ।

तर, अब श्रीलंकालीका लागि कठिन क्षण आउँदै छ, राजापाक्षेको बर्हिगमनपछिको राजनीतिक परिणामसँग जुध्ने र केही धेरै कठिन निर्णयहरू लिने ।

राजापाक्षेको निष्कासनसँगै प्रदर्शनकारीले अलोकप्रिय पूर्वप्रधानमन्त्री रनिल विक्रमासिंघेतर्फ आफ्नो नजर लगाएका छन् । उनलाई श्रीलंकामा झन्डै दुई दशकसम्म शासन गर्ने शक्तिशाली वंश राजापाक्षेसँग घनिष्ठ सम्बन्ध भएको व्यक्तिका रूपमा हेरिन्छ ।

वर्तमान कार्यवाहक राष्ट्रपतिको हैसियतमा जनताको नजरमा उनको वैधता थोरै छ । विक्रमासिंघे विगतको राष्ट्रपति अभियानमा असफल भए र सन् २०२० मा संसद्मा आफ्नै सिट गुमाएका थिए । राजापाक्षेले हतारमा राजीनामा दिएर उनलाई कार्यवाहक नेता नियुक्त गरेपछि परिस्थितिवश शीर्ष पद पाएको धेरैको बुझाइ छ ।

गएको बुधबार हजारौँ श्रीलंकालीले प्रधानमन्त्रीको कार्यालयमा धावा बोलेका थिए । गाले फेस ग्रीन, जहाँ ‘गोटा गो होम’ नाराले महिनौँसम्म प्रभुत्व जमाउँदै आएका थियो, अहिले त्यो ‘रनिल गो होम’मा परिणत भएको छ ।

तर, विक्रमासिंघेले संवैधानिक प्रक्रियालाई पछ्याउने वाचा गरेका छन् । बुधबार संसद्ले नयाँ राष्ट्रपति चयन नगरेसम्म सत्तामा रहने उनको भनाइ छ । कतिपयले उनले पुनः राष्ट्रपतिका लागि लड्ने र राजापाक्षेको सत्तारूढ दल श्रीलंका पिपुल्स फ्रन्ट पार्टी (एसएलपीपी)को समर्थनमा जित्न सक्ने विश्वास गर्छन् ।

६ पटक प्रधानमन्त्री भइसकेका विक्रमासिंघेको कुनै पनि कार्यकाल पूरा हुनसकेको छैन । बरु, उनको कार्यकालमा भ्रष्टाचारकाण्ड र त्रुटिपूर्ण ट्रयाक रेकर्ड छ । तर, उनीसँग देश चलाउने अनुभव छ । स्थायित्व र निरन्तरता चाहने धेरै सांसदहरूले उनलाई समर्थन गर्ने अनुमान छ ।

विपक्षी नेता सजिथ प्रेमदासा र एसएलपीपीका सांसद दुल्लास अलाहपेरुमाजस्ता नेताहरूले पनि सत्तामा दावी गरिरहेका छन् । यसको अर्थ मत विभाजित हुनसक्छ । जसले अन्ततः विक्रमासिंघेलाई नै फाइदा पुर्‍याउन सक्ने विज्ञहरूको आकलन छ ।

यसैबीच, ऋणमा डुबेको श्रीलंकाको समय घर्किन लागिसक्यो । केन्द्रीय बैंकका गभर्नरले बीबीसीलाई बताएअनुसार श्रीलंकासँग यो महिनाको अन्त्यपछि इन्धन किन्न पर्याप्त विदेशी मुद्रा छैन । मुख्यतः देशको ऋणबारे अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा कोषसँग तुरुन्त वार्ता गर्नका लागि पनि मुलुकलाई तत्काल नेता चाहिएको छ ।

के प्रदर्शनकारीहरूले कुनै सम्झौता गर्न सक्छन् र विक्रमासिंघेलाई आर्थिक आँधीबाट बाहिर निस्कने समयसम्मका लागि स्वीकार गर्न सक्छन् ? तर, बीबीसीले गएको हप्ता कुरा गरेका सबैजनाले विक्रमासिंघेलाई स्वीकार नगर्ने बताएका छन् । उनको प्रतिष्ठा यति धमिलिएको छ कि जनताले उनीबाहेक अरू कसैलाई राष्ट्रपतिका रूपमा हेर्ने बीबीसीको विश्लेषण छ ।

“उनी सबैलाई जवाफदेही बनाउने भन्दै सत्तामा आएका थिए, राजापाक्षेलाई पनि । तर, उनले केही गरेनन् । मानिसले उनलाई फेरि विश्वास गर्नेछन् भन्ने सोच्नु मूर्खता हो,” विश्वविद्यालयकी विद्यार्थी अञ्जली वान्डुरागलाले भनिन् ।

यता, विरोध आयोजक नुज्ली हमिमले सांसदहरूलाई जनताको कुरा सुन्न र विक्रमासिंघेलाई राष्ट्रपतिको पदबाट हटाउन आह्वान गरेका छन् । बीबीसीबाट ।