काठमाडौं । वाग्मती प्रदेश श्रम रोजगार तथा यातायात मन्त्रालयले ट्याक्सीको सट्टा भर्नाका लागि विद्युतीय ट्याक्सीको दर्ता सुरु गरेको छ । 

पेट्रोलियम पदार्थबाट चल्ने १५–२० वर्ष पुराना ट्याक्सीको सट्टा भर्ना सुरु गरिएको मन्त्रालय प्रशासन योजना तथा अनुगमन महाशाखाका उपसचिव हरिहर पोखे्रलले जानकारी दिए । 

उनले दिएको जानकारीअनुसार पुराना ट्याक्सीले विद्युतीय ट्याक्सी सट्टाभर्ना गर्न पाउनेछन् । 

उनका अनुसार तत्काल काठमाडौं उपत्यकामा मात्रै लागु हुनेगरी ट्याक्सी सट्टा भर्ना कार्यविधि बनाएर कार्यान्वयनमा ल्याइएको हो । 

“दुर्घटना भएका, विस्थापित हुन लागेका, जिर्ण अवस्थामा पुगेका ट्याक्सीहरुले सट्टा भर्ना पाउनेछन् । यसका लागि ट्याक्सी व्यवसायी तयार छन्,” उनले भने । 

मन्त्रालयका अनुसार ट्याक्सी सट्टाभर्नाका लागि सम्बन्धित कार्यालयले पत्राचार गरिसकेको छ । 

“हाल बजारमा विद्युतीय ट्याक्सी उपलब्ध नभएको अवस्था छ । कम्पनीले ल्याएका छैनन् । ट्याक्सी व्यवसायी सट्टाभर्ना दर्ता गर्ने पक्षमा छन् । निजी र सार्वजनिक सवारीलाई विस्थापित गर्ने उद्देश्यले यस्तो गृहकार्य भइरहेको छ,” उनले भने । 

निलो माइक्रो र ट्याम्पो विस्थापित गर्ने तयारी 

प्रदेशले निलो माइक्रो र ट्याम्पो विस्थापित गर्ने तयारी थालेको छ । मन्त्रालयका सहसचिव पोख्रेलका अनुसार व्यवसायीले सहमति जनाए निलो माइक्रो र ट्याम्पोको साटो विद्युतीय ट्याक्सी नै सट्टा भर्ना गराइनेछ । 

उनी भन्छन्, “सार्वजनिक सवारीका रुपमा प्रयोग हुँदै आएका निलो माइक्रो, ट्याम्पोको सट्टा भर्ना गर्ने तयारी भइरहेको छ । यी सवारी साधनको साटो पनि ट्याक्सी सट्टा भर्ना हुने छ ।”

पोख्रेलका अनुसार काठमाडौं उपत्यकामा हाल ट्याक्सीको मात्रै सट्टाभर्ना सुरु गरिएको छ । मन्त्रालयले निलो माइक्रो र ट्याम्पोलाई पनि विस्थापित गर्ने कार्यविधि बनाइसकेको छ । तर व्यवसायीहरुको असन्तुष्टि र विरोधका कारण यो अघि बढ्न सकेको छैन । 

कार्यविधि तयार भए पनि निलो माइक्रो र ट्याम्पोको सट्टाभर्ना प्रक्रियाका लागि समय लाग्ने मन्त्रालयले जनाएको छ । 

निलो माइक्रो र ट्याम्पो व्यवसायीको विरोध र असन्तुष्टि कायमै रहे संशोधन पनि गर्न सकिने विकल्पबारे छलफल भइरहेको पोख्रेलले बताए । 

पेट्रोलियम पदार्थबाट सञ्चालन हुने सवारी साधन विद्युतीय सट्टाभर्नाका लागि ०७८ चैत २४ गते मन्त्रिपरिषद्बाट निर्णय गरिएको मन्त्रालयले जनाएको छ । सोही निर्णयमा टेकेर ट्याक्सी, निलो माइक्रो र ट्याम्पो व्यवसायीले विद्युतीय ट्याक्सी लिन पाउनेछन् । 

बजारमा विद्युतीय ट्याक्सी अभावका कारण यो प्रक्रियाले गति लिन सकेको छैन । बजारमा विद्युतीय ट्याक्सी आएपछि तीव्र गतिमा सट्टा भर्नाको काम अघि बढ्ने जनाइएको छ । 

निलो माइक्रो र ग्यास टेम्पोलाई ट्याक्सीको सट्टाभर्ना दिन नहुने  व्यवसायीले बताउँदै आएका छन् । 

नेपाल यातायात व्यवसायी राष्ट्रिय महासंघ, नेपाल राष्ट्रिय मिटर ट्याक्सी व्यवसायी तथा चालक सेवा समाज लगायतका सम्बन्धित निकायले प्रेस विज्ञप्ति जारी गरेर असन्तुष्टि जनाएका छन् ।  

व्यवासायीको हितकै लागि यो काम अघि बढाइएको मन्त्रालयले जनाएको छ । भरपर्दो र सजिलो तरिकाले सट्टाभर्ना सञ्चालन हुन अझै केही समय लाग्ने मन्त्रालयले जनाएको छ । 

नेपाल यातायात व्यवसायी राष्ट्रिय महासंघका अध्यक्ष विजय हादुर स्वारले निलो माइक्रो र ट्याम्पोको सट्टा ट्याक्सी दिन नहुने बताए । आफूहरुले विद्युतीय गाडीको कुरा नभइ सार्वजनिक र निजीका आधारमा सर्वसाधारणमाथि पर्ने मर्काको विरोध गरेको उनको भनाइ छ । 

“यसै त ट्याक्सी बढी छन् । त्यहीँमाथि निलो माइक्रो र ट्याम्पोको विकल्प पनि यही रे ! निलो माइक्रोमा १०–१२ जना यात्रु अट्छन् । तर ट्याक्सीमा यति यात्रु अड्दैनन् । ट्याक्सीको विकल्प ट्याक्सी उपयुक्त हो । तर निलो माइक्रो र ट्याम्पोको विकल्प होइन,” उनले भने । 

महासंघको कार्यसम्पादन समितिको बैठकले पनि यसबारे छलफल गरेको अध्यक्ष स्वारले बताए । 

पहिलेको सरकारको निर्णय सोही प्रकृतिको सवारी भनिएकाले पनि ट्याम्पो र निलो माइक्रो प्रकृतिकै सट्टाभर्ना हुनुपर्ने महासंघको भनाइ छ । 

सवारी साधनको सिट क्षमता र पूर्वाधारको कुनै पनि गृहकार्य नगरी यस्तो प्रावधान ल्याएको स्वारले बताए । पेट्रोलियम पदार्थको मूल्य प्रतिलिटर यति रुपैयाँ भन्ने हुन्छ । यस्तै विद्युतीय सवारीमा पर युनिट यति भन्ने पनि नभएको महासंघको भनाइ छ । 

“ट्याम्पोको विकल्प ट्याम्पो नै देऊ, निलो माइक्रोको विकल्प त्यही देऊ । सवारीको सिट क्षमता, पूर्वाधार हेरेर, मूल्य निर्धारण, प्रभावकारी अध्ययन, अनुसन्धान र गृहकार्य गरियोस् भनेका हौँ,” उनले भने । 

पेट्रोलियमलाई विद्युतीय गर्न लागिएकोप्रति आफूहरुको कुनै पनि किसिमको विरोध नभएको महासंघको भनाइ छ ।