काठमाडौं । पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाहको सक्रियताप्रति संसद् तरंगित बनेको छ । फागुन २५ गते पूर्वराजा शाह पोखराबाट काठमाडौं फर्कदा निकालिएको र्‍यालीप्रति संसद् तातेको हो ।

मंगलबारको प्रतिनिधिसभा बैठकमा पूर्वराजाको सक्रियताविरुद्ध गणतन्त्रवादीहरू एकै ठाउँमा उभिएका हुन् । उनीहरूले लोकतन्त्रको विकल्प राजतन्त्र हुन नसक्ने भन्दै सुदृढीकरणका लागि एक भएर जानुपर्ने आवश्यकता औंल्याएका छन् ।  

प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेकपा (माओवादी केन्द्र)ले पूर्वराजाको सक्रियताप्रति आपत्ति जनायो । मंगलबारको संसद्मा विशेष सम्बोधन गर्दै माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले उनी सक्रिय हुनुको दोषी भने प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीकै सरकारलाई दोष दिए । राजाको सक्रियता र उनको अभिव्यक्तिप्रति नै सदनमा सवाल–जवाफ चल्यो ।  उता, प्रतिप्रक्षी राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी (राप्रपा) हौसिएको छ ।

पूर्वराजालाई चेतावनी, सरकारलाई दोष
माओवादी अध्यक्ष प्रचण्डले जनतामा निराश पैदा हुनु र पूर्वराजाको पक्षमा प्रदर्शन हुनुको प्रमुख कारण ओली नेतृत्वको सरकारकै दोष भएको आरोप लगाए ।

उनले पूर्वराजाको प्रदर्शनमा भारतको उत्तरप्रदेशका मुख्यमन्त्री योगी आदित्यनाथको तस्बिर देखिए पनि सडकमा नेपाली जनता नै उत्रिएको बताए ।

“म पछिल्ला प्रदर्शनहरूलाई केही पनि होइनन् भनेर उपेक्षा गर्दिनँ । सत्तामा रहेकाहरूलाई भन्न चाहन्छु, तपाईंहरू पनि यसको निम्ति भागिदार हुनुहुन्छ । विदेशी षड्यन्त्र पनि होलान्, विगतमा पनि हामीले देख्ने गरेका छौँ । अस्तिको प्रदर्शनमा पनि देख्यौँ, को कसका फोटो टाँसिए, इत्यादी तर त्यसलाई पहिलो प्रमुख हो भन्ने मलाई लाग्दैन । मुख्य कुरा त त्यहाँ उत्रिएको त नेपाली जनता नै हो नि,” प्रचण्ड भन्छन् ।

उनले जनताको आक्रोशलाई गिजोल्नतिर नलाग्न सरकारलाई चेतावनी पनि दिए । “यसलाई जनताको असन्तोष, अव्यवस्था र कुशासनविरुद्ध जनताको आक्रोशको रूपमा बुझ्न ढिला गरियो भने धेरै ढिला हुनसक्छ । सरकारलाई मेरो चेतावनीपूर्ण आग्रह छ, यसलाई गिजोल्नतिर नलाग्नोस्, सत्ताको अनावश्यक प्रदर्शनतिर नलाग्नोस्,” उनले भने, “तपाईंहरूको अनावश्यक अहंकार र दुर्वचन, उपेक्षा, घमण्ड र अविवेकको मूल्य हो त्यो । त्यसको थप मूल्य तिर्न यो देश तयार छैन ।”

प्रचण्डले सत्तारूढ नेताहरूलाई कहिले सुध्रने भनि प्रश्न पनि गरे । लोकतन्त्र सुदृढ गर्ने सत्तारूढ अघि बढे साथ दिन तयार रहेको पनि बताए ।

प्रचण्डले पूर्वराजा शाहलाई निर्वासन समेत नतोकी तत्कालका लागि सुरक्षित बस्ने ठाउँ समेत दिएर नेपालमा गणतन्त्रको इतिहास लेखिएको विषयलाई कमाजोरी नठान्न चेतावनी दिए ।

“उदारतालाई कमजोरी ठानियो भने इतिहास निकै निर्मम भएर प्रस्तुत हुनसक्छ भनेर हामी सबैले हेक्का राख्न जरुरी छ,” उनको चेतावनी छ ।  

प्रचण्डले नेपाली जनता फेरि रैती हुन्छन् भनेर सोच्नु ठूलो भ्रमबाहेक अरु नभएको पनि बताए । उनले पूर्वराजालाई लोकतन्त्रभित्रै आफ्नो ठाउँ खोज्न आग्रह पनि गरे ।

“लोकतन्त्रभित्रै आफ्नो ठाउँ खोज्नोस्, हामीलाई आपत्ति छैन । लोकतन्त्र जति प्रचण्डको हो, त्यत्ति नै व्यक्ति ज्ञानेन्द्र शाहको पनि हो भन्ने मान्यता हामी राजनीतिक दलहरूले राखेका छौँ र हाम्रो संविधानले त्यो मान्यता स्थापित गरेको छ । यो कुरालाई कमजोरी नठानियोस्,” प्रचण्डले सदनमा भने ।

ज्ञानेन्द्रको मृगतृष्णा, प्रचण्डको गतिधिविधिप्रति आशंका !
एमालेले पूर्वराजा फर्काउने प्रयत्नलाई मृगतृष्णाको संज्ञा दिएको छ । एमालेका सचिव तथा सांसद गोकर्ण विष्टले पूर्वराजा फर्कन सम्भव नभएको बताउँदै त्यो मृगातृष्णा मात्रै भएको बताए ।

उनले माओवादीका अध्यक्ष प्रचण्डले लगाएको आरोपको खण्डन गरे । तीनपटक प्रधानमन्त्री बनेका प्रचण्डले यही सरकारका कारण निराशा छाएको भन्नू र जस–अपजस नबोक्नु गैरजिम्मेवारीपूर्ण रहेको बताए ।

पूर्वराजा हौसिनुमा प्रचण्डको अभिव्यक्ति र गतिविधि नै सहयोगी बनेको आशंका व्यक्त गरेको समेत उनको छ ।  प्रचण्डको गतिविधले प्रतिगामी शक्तिलाई मलजल गरेको आरोप लगाए ।

“संविधानको मर्म र भावनालाई आत्मसाथ गर्नुपर्ने पार्टीको जिम्मेवार नेताको हैसियतले देशव्यापी रूपमा वितृष्णा, निराशा, अराजकता पैदा गर्ने गरी अभिव्यक्ति दिइरहनुभएको छ । प्रतिगामी शक्तिहरूलाई प्रोत्साहित मलजल गर्नेगरी दिइरहनुभएको छ,” उनको अरोप छ ।

उनले प्रचण्डका गतिविधि पनि सहयोगी बनेको हुनसक्ने आशंका समेत व्यक्त गरे । “कतै आज पूर्वराजाको जुन प्रकारको हौसला छ यसका पछाडि यही प्रकारका गतिविधि पनि घुमाएर सहयोगी त बनिरहेका छैनन् । आज हामीले गम्भिरता साथ समिक्षा गर्नुपर्नेछ,” उनले भने । विष्टले संविधानको मर्मलाई सम्मान गर्दै जनतामा आशा भर्ने काम गर्न पनि सुझाव दिए ।

एमाले प्रमुख सचेतक महेश बर्तौलाले ज्ञानेन्द्रको निर्देशनमा भएको संविधानविरोधी पूर्वराजाको गतिविधि नियन्त्रण गर्नुपर्ने बताए । “उहाँको निर्देशन, उक्साहटबाट संविधानविपरीतको कार्य भइरहेका छन् । पञ्चायतकालीन राष्ट्रिय गान गाउने, मुलुकको राष्ट्रिय गानको अवमूल्यन गर्ने खालका संविधानविरोधी क्रियाकलाप भएका छन्,” बर्तौलाले भने ।

पूर्वराजाको प्रदर्शनमा उत्तर प्रदेशका मुख्यमन्त्रीको योगी आदित्यनाथको पोस्टर बोक्नु राष्ट्रहितविपरीत भएकाले नोटिसमा राखेर कानुनी कारबाही दायरमा ल्याउनुपर्ने भनाइ बर्तौलाको थियो ।

‘जनताको आक्रोशलाई नजरअन्दाज नगरौँ ’
सत्तारूढ नेपाली कांग्रेसका महामन्त्री गगन थापाले व्यवस्था जोगाउन पार्टी प्रतिबद्ध रहेको बताए । “हामी यो व्यवस्थाप्रति उत्तिकै प्रतिबद्ध छौंँ । हामी सबै मिलेर ल्याएको संविधानलाई जोगाउन, यो व्यवस्थालाई जोगाउन उत्तिकै प्रतिबद्ध छौँ,” उनले पार्टीको धारणा सुनाए ।

उनले जनताको आक्रोशलाई नजरअन्दाज गर्न नमिल्ने बताए । “जनता असन्तुष्ट छन्, असन्तुष्ट भएका जनतामा आक्रोश छ । आक्रोशलाई नजरअन्दाज गर्नुहुँदैन भन्ने मान्दछु । केही पनि भएको छैन, यो केही होइन भन्ने अहंकार कसैले पनि राख्नुहुँदैन । यसलाई समयमा बुझ्नुपर्छ,” थापाले भने ।

थापाले परिवर्तनका लागि साथ दिएका असन्तुष्ट पक्षसँग संवाद गर्नुपर्ने उनको भनाइ छ । “जसले व्यवस्था परिवर्तनको लागि हामीलाई साथ दियो । जो आज हामीसँग असन्तुष्ट छ, जो रिसाएको छ, आक्रोशित उनीहरूसँग संवाद गर्नुपर्छ ।”

उनले यो सरकार आएर नै जनता रिसाएका हुन् भन्ने प्रचण्डको अभिव्यक्तिप्रति आपत्ति जनाए । संविधान जारी भएपछि सबैभन्दा बढी समय सरकारमा रहेको माओवादी जिम्मेवार रहेको भनाइ उनको छ ।

व्यवस्थाको सुदृढीकरणका लागि संविधानका पक्षधरहरूबीच समझदारी हुन आवश्यक रहेकोमा जोड दिए ।

उता, प्रतिपक्षी एकीकृत समाजवादीले भने गणतन्त्र कसैले बक्सिस दिएर नल्याएको भन्दै पूर्वराजाविरुद्ध उभिने जनाएको छ ।

एकीकृत समाजवादीका वरिष्ठ उपाध्यक्ष राजेन्द्र पाण्डेले भने, “हामी संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको पक्षमा पूर्णप्रतिबद्ध पार्टी हौँ । यसका विरुद्ध हुने सम्पूर्ण गतिविधि विरद्ध हुनेछौंँ । हामीले रगतसँग साटेर ल्याएको हो यो गणतन्त्र । कसैले बक्सिस दिएर ल्याएको होइन् ।” उनले राजावादीलाई आँट बढाउने काम भने सत्तामा बस्ने गणतन्त्रवादी पार्टीले नै गरेको बताए ।

राप्रपा हर्षित
राजाको सक्रियताप्रति सदनमा चर्चा हुँदा पक्षमा वकालत गरिरहेको राप्रपा भने उत्साही भएको छ । राप्रपाका सांसद ध्रुवबहादुर प्रधानले आफूहरू हर्षित भएको बताए । “सदन राजाको नामले तरंगित छ । अति खुसीको कुरा । हामी हर्षित छौँ,” उनले भने ।  

उनले प्रजातन्त्र दिवसको शुभकामना दिँदा राजाले आफ्नो भूमिका नर्बिसिएको बताए । उनले आफूहरूले अग्रगामी कुरा गरिरहेको जिकिर पनि गरे ।

राप्रपाकै सांसद रोशन कार्कीले फागुन २५ गते पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाहको पक्षमा निकालिएको र्‍याली ट्रायल मात्रै भएको दाबी गरिन् । पूर्वराजालाई भूत भनेकोमा आपत्ति जनाइन् । उनले सबै जिल्लाबाट राजाको पक्षमा जनता उत्रिँदा लुक्ने ठाउँ खोज्न चेतावनी समेत दिइन् ।

“राजाको जयजयकार गरेको र नेताहरू जिल्लामा जाँदा मुर्दावादको नारा उहाँले सुन्नुभएको थिएन होला,” उनले भनिन्, “यो त मित्र ट्रालय मात्रै हो,” उनले भनिन्, “अरु ७३ जिल्लाका मान्छे थपिए भने जुन भिड आउँछ त्यो देखेर नआत्तिनुहोला । लुक्ने ठाउँ खोजेर बस्नुहोला ।” उनले सरकारको नालायकीपनले भिड जन्माएको दाबी गरिन् ।