छिरिङको शव यात्रामा देखिएको मान्छेको भिड र उनीहरुको हाउभाउबाटै आङछिरिङ व्यक्तित्वको सजिलै पहिचान गर्न सकिन्छ। उहाँ आफ्नो भन्दा बढी अरुको बारेमा सोच्ने मान्छे हुनुहुन्थ्यो । विशेष गरी देशको बारेमा बढी सोच्नुन्थ्यो । हाम्रो वैवाहिक जीवनको ३७ वर्षमा उहाँलाई कहिल्यै पनि आफ्नो मात्र स्वार्थको विषयमा सोचेको र योजना बनाएको पाइनँ, आफू मात्र प्रगति गरौं भन्ने उहाँको चाहना नै थिएन । र, मैले उहाँको यो सोचलाई 'इन्टरफेयर' गर्न पनि चाहिनँ ।

उहाँजस्तो हिम्मत र भिजन भएको मान्छे अहिलेसम्म देखेको र भेटेको छैन । छिरिङ देशमा मात्र नभएर विदेशमा पनि 'इम्प्रेस' पार्ने कुरा गर्नुहुन्थ्यो । पहिलोपल्ट भट्‍ने व्यक्ति नै उहाँको जीवनकालको साथी भइहाल्थ्यो ।

उहाँको 'कन्भिन्स' गर्ने क्षमता पनि अचम्मको थियो । आफू झुक्न कहिल्यै जान्नुभएन, उहाँले । चाकडी र चाप्लुसी नगर्ने उहाँले धनी गरिब छुट्याउनुभएन। उहाँको कोमल ह्रदयले कसैको आँशु देख्न सकेन । उहाँको मन पग्लिहाल्थ्यो, आँखा चिम्लेर सहयोग गर्नुहुन्थ्यो । उहाँजस्तो निडर र भिजन राख्ने मान्छे संसारमा अरु कोही छ जस्तो मलाई लाग्दैन ।

मैले सम्पत्ति भएको मान्छे धेरै देखेकी छु, तर उहाँले त्यो सम्पत्ति आफ्नो लागिमात्र सोचर कमाउनु भएन। मेरो श्रीमानले जे-जति कमाउनुभयो सबैलाई बाँडेर कमाउनुभयो । उहाँले आफूले गरेको यस्तो कामको प्रचार कहिल्यै गर्नु भएन । उहाँ कहिल्यै पनि हाइ-प्रोफाइलको डिमान्ड गर्नुभएन। 

उहाँ आफूमात्र उठ्नु भएन कि परिवारलाई सँगसगै उठाउनुभयो, साथीभाइलाई उठाउनुभयो र देशको नै जिम्मेवारी लिनुभयो । उहाँको यहाँसम्मको यात्रामा गर्नुभएको संघर्ष र लगनलाई कुनै पनि तुलोमा मापन गर्न सकिँदैन।

तर, मैले उहाँलाई कहिल्यै आफ्नो बारेमा सोच्न अभिप्रेरित गरिनँ । छिरिङ मेरा बाबुआमा झैं हुनुहुन्थ्यो, अरुको बारेमा सोच्ने । सायद यही कुराले मलाई आकर्षित गर्‍यो। उहाँ संसारकै ह्यान्डसम मान्छे लाग्छ। म स्वीमर थिएँ, मेरो उमेर १७ वर्ष हुँदा हाम्रो विवाह भएको थियो । हाम्रो उमेर अन्तर पनि धेरै छैन ।

त्यो बेला उहाँ पनि स्वीमिङ गर्नुहुन्थ्यो, टेनिस खेल्नुहुन्थ्यो । दशरथ रंगशालामा हाम्रो भेट भएको हो । मैले चिन्दा उहाँको भिनाजु खसेको ६ महिना भएको थियो । भिनाजुको ट्रेकिङ सोसाइटी नामको ट्रेकिङ कम्पनी उठाउन उहाँले ठूलै संघर्ष गर्नुभएको थियो । उहाँको व्यवसायको व्यस्तताले गर्दा परिवारलाई दिने समय निकै कम हुन्थ्यो। यतिसम्म कि हाम्रो विवाह भएको भोलिपल्टै बिजेनसको सिलसिलामा उहाँ हङकङ उड्नुभएको थियो । त्यसपछि पनि उहाँ निरन्तर फ्रान्स जर्मनी, स्विटजरल्यान्ड गइरहनुहुन्थ्यो ।

शेर्पा सोसाइटीमा काम गर्दा उहाँका साथीभाइले समेत साथ दिएनन्। उहाँको सुखदुःख नजिकबाट नियाल्न र साथ दिन पाउँदा आफूलाई निकै भाग्यमानी ठान्छु। म भन्थें, “दुःखी नहुनुस्, तपाईंजस्तो यहाँ कोही पनि छैन ।”

उहाँका केही अधुरा र अपुरा सपना छन् । त्यो पूरा गर्ने जिम्मेवारी हाम्रो काँधमा आएको छ । हाम्रो परिवारको टीम छ, उहाँको विचार र भिजनअनुसार चल्नुपर्ने छ । र, यससँगै उहाँको साथमा बसेर मैले धेरै कुरा सिकेकी छु । अब म कमजोरी बन्ने होइन, ‘आई ह्याभ टु मुभ अन !’

आज मैले श्रीमान् गुमाएको छु, तर देशले एउटा सफल र कुशल व्यवसायी गुमाएको छ । त्यैसैले म रोएर बस्नुहुन्न भन्ने मैले बुझेकी छु । म कमजोर देखिनु हुँदैन । उहाँको भिजन र सपनामा मैले आँशु झारेर कमजोर बनाउनु हुँदैन । उहाँले मेरो इच्छा रोक्न खोज्नु भएन । हामी एकअर्काबीच राम्रो अन्डरस्टयन्डिङ थियो । उहाँले जे-जति गर्नुभयो, म त्यसप्रति निकै गौरवान्वित छु । उहाँले बाटो देखाइदिनुभएको छ, 'आई ह्याभ नोथिङ टु रिग्रेट अन' ।

उहाँको बिदाइ पक्कै पनि निकै कठोर भयो। देशका आँखा रसाएका छन्। अब मैले धेरै मन दुखाउनु हुँदैन । मैले भन्ने केही छैन । मलाई केही कम्प्लेन र रिग्रेट छैन । मैले उहाँसँग राम्रो जीवन बिताएको छु । म सुखमा हुर्किएकी छोरी मैले आजसम्म दुःख भोगेकी छैन । मैले भोगेको दुःख उहाँसँग भेटेको केही समय नै हो, मैले पहिलोपल्ट स्टोभमा भात पकाएर खाएकी थिएँ ।

उहाँको त्यतिबेला केही थिएन । एउटा कोठामा जीन्दगी कटायौं हामीले । जेजस्तो छ स्वीकार गरेको थिएँ ।

म बिरामी भएको बेला उहाँले मलाई सोध्नुभएको थियो, मैले थाहा नभएको बताएकी थिएँ । म बाबुजी भन्थे उहाँलाई । मैले प्रश्न गरें, “तपाईंले चै मलाई किन विवाह गर्नुभयो ?” एकछिन त उहाँ स्पिचलेस हुनुभयो, अनि भन्नुभयो, “मेरो जीवनमा धेरै केटी आए, तर सबैमा स्वार्थ थियो । तिमी यस्तो मान्छे पाएको थिएँ जसलाई मैले छाडेको भए मलाई अहिलेसम्मकै पाप लान्नेथियो ।”

ग्राहकलाई परिस्थितिका बारेमा व्याख्या गर्ने उहाँको तरिका पनि गज्जवको थियो ।

उहाँको सोच्ने क्षमता गज्जबको थियो । कोङ्देमा रिसोर्ट बनाउनुअघि त्यो दीगो होला ? भनी मैले सोधेको थिएँ । तर, आज त्यसलाई एकदमै मन पराउने रहेछन् । कोङ्देमा गल्फ खेलाउने उहाँको सपना थियो । कसैले सोच्न सक्छ ? भगवानले अचम्म अचम्मका आईडिया बनाउने  व्यक्ति बनाएर पठाएका थिए, उहाँलाई ।

तर, उहाँ कहिल्यै आफ्नैबारेमात्र सोच्ने व्यक्ति हुनुहुन्न थियो । उहाँप्रति मेरो सम्बन्ध म शव्दमा भन्न सक्दिनँ । उहाँ गुमाएयता मलाई कताकता आफ्नै अंग काटेझैं भएको छ । अस्तिसम्म मेरा पति मसँग हुनुहुन्छ भन्ने थियो, आज एक्ली भएकी छु ।
यो परिस्थितिलाई मैले सामना गर्नुपरेको छ । तर, मैले हिम्मत हारेकी छैन ।

उहाँको संगत गर्दा मैलै उहाँजस्तो कसरी बन्नुपर्छ सिकेकी छु । २–३ दिन मैले ध्यान गरें, सामथ्र्य विकास गरें । केही समस्या आए लड्छु भन्ने सोँचेकी छु । उहाँको आत्माले शान्ति पाउने गरी काम गर्नेछु । सपना पूरा गर्न उहाँ सक्नुभएन । मलाई सपना पनि कमै सुनाउनुभयो । तर, जे जति सुनाउनु भयो, मेले धेरै सिकेकी छु ।

देशकै लागि सोचेर जानुभएको थियो, त्यतै ज्यान गुमाउनुभयो । म बिस्तारै आफूलाई सम्हाल्दै छु । उहाँले जेजति प्राप्त गर्नुभयो, त्यसलाई इन्जोय गर्न सक्नुभएन, मैले दुःख मान्ने सबैभन्दा ठूला कारण त्यही नै हो ।
(हेलिकोप्टर दुर्घटनामा मृत्यु भएका पर्यटन व्यवसायी आङछिरिङ शेर्पाकी श्रीमति चन्दा राईसँग बाह्रखरीले गरेको कुराकानीमा आधारित)