काठमाडौं । काठमाडौंमा रहेका सबै ट्राफिक लाइट बिग्रिएपछि ट्राफिक प्रहरीहरु हाते इशाराका सवारी व्यवस्थापन गर्न बाध्य छन् । ट्राफिकको ‘काम चलाउ’ संकेतका कारण कतिपय अवस्थामा सवारीचालक अलमलिने गरेका छन् र दुर्घटनाको जोखिम पनि उत्तिकै बढाएको छ ।
यातायात व्यवस्था विभागका अनुसार बाग्मती अञ्चलमा मात्रै ११ लाख सवारीसाधन दर्ता छन् । सवारी साधनको संख्याका आधारमा ट्राफिक लाइट कम रहेको र भएका लाइट पनि सञ्चालनमा नआउँदा ट्राफिक नियम उल्लङ्घन र जाम बढेको छ ।
ट्राफिक प्रहरीले देखाएको हाते इशारालाई सबै चालकले सजिलै नदेख्नाले पछाडिका सवारीसाधनले ओभरटेक गर्दा लेन मिच्ने गरेकाले ट्राफिक जाम बढेको हो । हाल काठमाडौंका सबै मुख्य चोकहरुमा ट्राफिक प्रहरीहरु हाते इशाराकै भरमा काम गरिरहेका छन् ।
ट्राफिक लाइट बिग्रिएका कारण हाते इशाराका भरमा काम चलाउनुपरेको महानगरीय ट्राफिक प्रहरी महाशाखाका प्रवक्ता उमेश रञ्जितकार बताउँछन् । काठमाडौं, भक्तपुर र ललितपुरका सडकमा रहेका ३४ वटा ट्राफिक लाइटमध्ये भक्तपुरका कौशलटार, गट्ठाघर, ठिमी, सल्लाघारीका लाइटमात्र चालु अवस्थामा रहेको रञ्जितकारले बताए ।
केशरमहल, दरबारमार्ग, पुतलीसडक, पद्मोदय मोड, सिंहदरबार, माइतिघर, थापाथली, कालीमाटी, गौशाला, नयाँवानेश्वर, तीनकुने, कोटेश्वरलगायत स्थानका ट्राफिक लाइट चल्दैनन् ।
गत वर्ष भौतिक पूर्वाधार तथा यातायात व्यवस्था मन्त्रालयले उपत्यकाका ३५ स्थानमा ३७ वटा ट्राफिक लाइट जडान गर्ने बताए पनि उक्त कामको कुनै तयारी देखिएको छैन । सडक विभाग अन्तर्गतको काठमाडौंै दिगो सहरी यातायात आयोजना कार्यान्वयन इकाईले पनि अफिस स्थापनालगत्तै गएको भूकम्पका कारण योजनाअनुुरुप काम गर्न नपाइएको गुनासो गरेको छ ।
“भूकम्पले यहाँका भौतिक संरचना क्षतिग्रस्त भएका कारण हामीले योजनाअनुसार काम गर्न सकेनौं,” आयोजनाका इञ्जिनियर बेलबहादुर नेपालीले बाह्रखरीसँग भने ।
काठमाडौंमा २२ स्थानमा इन्टेलिजेन्ट ट्राफिक सिग्नलाइजेशन (अत्याधुनिक किसिमको ट्राफिक लाइट) निर्माणका लागि एसियाली विकास बैंकसँग ०७० सालमा ५० करोड रुपैयाँको सम्झौतासमेत भएको थियो । इन्टेलिजेन्ट ट्राफिक सिग्नलाइजेशन निर्माणका लागि युरोप र दक्षिण एसियाका ८ मुलुकका निर्माण कम्पनीले आवेदन दिएका थिए ।
यी कम्पनीमध्ये अष्ट्रेलियाको एक निर्माण कम्पनीले रसुवा कन्स्ट्रक्सन कम्पनीसँगको सहकार्यमा सहमति गरेको टेण्डर प्रक्रिया अन्तिम चरणमा पुगे पनि सो कम्पनीले अन्त्यमा आर्थिक स्रोतको समस्या देखाउँदै काम अघि नबढाएको इञ्जिनियर नेपालीले बताए ।
सडक विभाग मध्यमाञ्चल क्षेत्रीय सडक निर्देशनालयले हाल काठमाडौंका सम्पूर्ण सडकको अध्ययन गरी ट्राफिक लाइट जडानको तयारी गरेको बताएको छ ।
“पहिलो चरणमा स्याम्पलको काम अगाडि बढिसकेको छ,” मध्यमाञ्चल क्षेत्रीय सडक निर्देशक शिवहरि सापकोटाले भने, “दोस्रो चरणमा सडकको अध्ययन र सरकारको आवश्यक प्रक्रियापछि तत्कालै हामी फिल्डमा जानेछौं ।”
मर्कामा ट्राफिक प्रहरी
ट्राफिक लाइट नभएका कारण सवारीसाधन व्यवस्थापनमा समस्या रहेको ट्राफिक प्रहरी बताउँछन् । “ट्राफिक लाइट नहुँदा एकजनाले २० वटासम्म गाडी हेर्नुपर्ने हुन्छ,” भद्रकाली चोकमा ड्युटीमा खटिएकी ट्राफिक प्रहरी जवान बिमला रेग्मीले भनिन्, “बोर्डका अक्षर टाढाबाट नदेखिएका कारण अर्को समस्या देखिएको छ ।”
काठमाडौंमा ट्राफिक लाइट सञ्चालनमा आए यातायात चुस्त रहने र ड्युटीमा खटिएका प्रहरीलाई राहत मिल्ने महानगरीय ट्राफिक प्रहरी महाशाखा प्रमुख डीआईजी सर्वेन्द्र खनालले बताए ।