काठमाडौं ।  रुकुम पश्चिमको मुसिकोट नगरपालिका–३, धैरेनिचौरमा निर्माण भएको ३३/११ केभीको मुसिकोट सबस्टेसन सञ्चालनमा आएको छ ।

ऊर्जा, जलस्रोत तथा सिँचाइमन्त्री पम्फा भुसाल र अर्थमन्त्री जनार्दन शर्माले सोमबार मुसिकोटमा आयोजित कार्यक्रममा सबस्टेसनको संयुक्त रूपमा उद्घाटन गरे ।  सबस्टेसनबाट रुकुम पश्चिम, रुकुम पूर्व र जाजरकोटका केही ठाउँहरूमा विद्युत् आपूर्ति हुनेछ ।

उद्घाटन कार्यक्रममा मन्त्री भुसालले विगतमा बत्ती बाल्न पाउनु नै ठूलो कुरा भएको उल्लेख गर्दै अब पर्याप्त विद्युत् रहेकोले भान्सामा प्रयोग भइरहेको ग्यासलाई विस्थापित गरी इन्डक्सन चुलो प्रयोग गर्न आग्रह गरिन् । उनले दुई वर्षभित्रमा सबै नेपालीको घरमा विद्युत पुर्‍याउने र विद्युत् सेवालाई भरपर्दो तथा गुणस्तरीय बनाउने प्रयासका साथ काम भइरहेको बताइन् ।  

“आफ्नै उत्पादनबाट माग धान्ने अवस्थामा पुगी विद्युत्मा आत्मनिर्भर बन्नेतर्फ अगाडि बढेका छौँ । बर्खाका केही महिना देशभित्र खपत गरेर जगेडा भएको विद्युत् भारत निर्यात गर्न थालेका छौँ । थप विद्युत् निर्यातका लागि भइरहेका पहल सकारात्मक रूपमा अगाडि बढिरहेको छ,” उनले भनिन् ।

अर्थमन्त्री शर्माले डलरमा खरिद गरेर ल्याइएको खाना पकाउने ग्यासलाई विस्थापित गरी विद्युतीय चुलो प्रयोग गर्न आग्रह गरे । आफूले सुरु गरेको ‘उज्यालो रुकुम’ अभियान अहिले ‘उज्यालो नेपाल’मा परिणत भएको चर्चा गर्दै पूर्वऊर्जामन्त्री समेत रहेका शर्माले विद्युतीकरणका लागि बजेट अभाव हुन नदिने प्रतिबद्धता जनाए ।

“विद्युत् आर्थिक क्रान्तिको आधारभूत साधन हो, यसको प्रयोग घर–घरमा, उद्योग–उद्योगमा बढाएर अर्थतन्त्रलाई आत्मनिर्भर बनाउनतर्फ लाग्नुपर्छ । साथै, गुणस्तरीय पूर्वाधारको निर्माण गरी गुणात्मक विकास गर्नुपर्छ, उनले भने ।”

विद्युत प्राधिकरणका कार्यकारी निर्देशक कुलमान घिसिङले कर्णाली प्रदेशको पूर्ण विद्युतीकरणलाई उच्च प्राथमिकतामा राखी काम भइरहेको बताए ।

सल्यान सित्तलपाटी सबस्टेसनबाट करिब ८० किलोमिटर लामो ३३ केभी लाइनमार्फत विद्युत् लगेर सबस्टेसन सञ्चालनमा ल्याइएको हो । सबस्टेसनमा तीन एमभीए क्षमताको पावर ट्रान्सफर्मर रहेको छ । सबस्टेसन सञ्चालनमा आएपछि रुकुममा विद्युत्को भोल्टेजमा उल्लेखनीय सुधार, लाइनमा नियमितता र प्राविधिक चुहावटमा कमी आएको प्राधिकरणले जनाएको छ ।

जाजरकोटको कुदु सबस्टेसनबाट पनि जिल्लाभरि विद्युत् आपूर्ति गर्न सकिने व्यवस्था मिलाइएको जनाइएको छ । यसले गर्दा सल्यान वा दाङको तुलसीपुरमा विद्युत् अवरोध हुँदा पनि रुकुम पश्चिम तथा पूर्वमा बत्ती बाल्न सकिन्छ ।

सबस्टेसनबाट विद्युत् आपूर्तिका लागि फिडरहरू निर्माण भइरहेको छ । अहिले एउटा फिडरबाट मात्र जिल्लाभरि विद्युत् आपूर्ति भइरहेको छ । बाँकी फिडरहरू सञ्चालनमा आएपछि त्यस क्षेत्रको विद्युत् आपूर्तिमा झनै सुधार आउनेछ । रुकुम पूर्वमा निजी क्षेत्रले निर्माण गरिरहेको पाँच मेगावाटको रुकुमगाड जलविद्युत् आयोजनाको विद्युत् यही मुसिकोट सबस्टेसनमा जोडिनेछ ।

सबस्टेसन निर्माण ०७२ को असारबाट सुरु भएको थियो । तर, सुरुमा निर्माण प्रस्ताव गरिएको स्थानमा पहिरोको जोखिम रहेकाले नयाँ ठाउँ खोज्न समय लाग्दा काम प्रभावित भएको थियो । सबस्टेसन निर्माणका लागि वाइबा इन्फ्राटेक प्रालिसँग आठ करोड ८८ लाख रुपैयाँमा ठेक्का सम्झौता भएको थियो ।

रुकुम पश्चिममा तीन नगरपालिका र तीन गाउँपालिका सबैमा विद्युत् पुगेको छ । सबै वडाहरूमा भने विद्युत् पुगेको छैन । पालिकाहरूको वडा संख्या ७३ रहेकामा ५२ वडामा विद्युत् पुगेको छ । राष्ट्रिय प्रसारणलाइनबाट ७० प्रतिशत विद्युतीकरण भएको छ । स्थानीय लघुजलविद्युत्सहित रुकुम पश्चिमको समग्र विद्युतीकरण ८५ प्रतिशत छ ।