काठमाडौं । उत्तरी सीमानाका तातोपानीबाट पहिलोपटक नेपालमा रासायनिक मल भित्रिएको छ ।
तातोपानी नाकाबाट यसअघि खाद्यान्न, लत्ताकपडा, इलोक्ट्रोनिक तथा अन्य सामग्री आयात हुने गरेको भए पनि यो साता भने ८० हजार बोरा अर्थात चार हजार टन रासायनिक मल भित्रिएको छ । साल्ट ट्रेडिङको लागि सिल्क ट्रान्सपोर्ट कम्पनीले रासायनिक मल भित्र्याएको हो । चीनको सिगात्सेसम्म रेल र त्यहाँबाट कन्टेनरमार्फत मल ल्याइएको हो ।
तातोपानी भन्सार कार्यालयका प्रमुख लालबहादुर खत्रीले यही फागुन २३ गते पहिलोपटक सो नाकाबाट रासायनिक मल नेपाल भित्रिएको बताए । अहिलेसम्म २८० टन युरिया मल आइसकेको छ । हरेक दिन चार-पाँचवटा कन्टेनरमा रासायनिक मल आइरहेको प्रमुख खत्रीले जानकारी दिए ।
उत्तरी नाकाबाट पनि रासायनिक मल ल्याउन सके कृषकहरुले समयमै प्रयोग गर्न पाउने हुँदा मल आयात गरेको सिल्क ट्रान्सपोर्टका अध्यक्ष रमेश शेर्पाले बताए । चीनबाट पाँच दिनमा नाकासम्म र सात दिनभित्र काठमाडौंसम्म मल ल्याउन सकिने उनको भनाइ छ ।
सुरुमा परीक्षणका लागि सानो परिमाणमा चार हजार टन मल नेपाल ल्याइएको हो । कृषि मन्त्रालयका सहसचिव काञ्चनराज पाण्डेले उत्तरी नाकाबाट मल ल्याउँदा कृषकहरुलाई मूल्यमा प्रतिकेजी दुईदेखि तीन रुपैयाँ सस्तो पर्ने बताए । तातोपानी नाकाबाट भित्रिएको मल सिन्धुपाल्चोक, काभ्रे, दोलखा, रामेछापलगायत पहाडी जिल्लाका किसानले छिट्टै प्रयोग गर्न पाउनेछन् ।
चीनबाट मल ल्याउन पहिलोपटक साल्ट ट्रेडिङले आह्वान गरेको ग्लोबल टेन्डरमार्फत सिल्कले अनुमति पाएको हो । भारत हुँदै ल्याउने विकल्पमा अहिले तातोपानी नाकाबाट मल ल्याउन थालिएको हो ।
तातोपानी नाकाबाट मल ल्याउन सके किसानलाई समयमै सहज मल उपलब्ध गराउन सकिने कृषि विभागका महानिर्देशक डा. गोविन्दप्रसाद शर्माले बताए । हाल किसानले प्रतिकेजी करिब १८ रुपैयाँमा मल खरिद गर्न पाउनेछन् । बंगलादेशबाट 'जीटुजी'मार्फत मल आयात भइरहेको र तातोपानी नाकाबाट पनि मल आयात सुरु भइसकेकाले आगामी वर्ष किसानलाई मल अभाव नहुने उनको दाबी छ ।
आयात गरिएको प्रत्येक कन्टेनरमा ५०० वटा बोरा हुन्छन् । एउटा बोरामा ५० केजी युरिया मल हुन्छ । मलको प्रतिबोरा औसत खरिद मूल्य दुई हजार ३२२ रूपैयाँ ४४ पैसा रहेको छ । एक हजार ४३३ रुपैयाँ ७७ पैसा अनुदानसहित काठमाडौं, बनेपा, विदुरका किसानले ८८८ रुपैयाँ ६७ पैसा प्रतिबोरामा मल खरिद गर्न पाउनेछन् ।
भूकम्पपछि ठप्प भएको तातोपानी नाका गत वर्षदेखि सामान्य रुपमा सञ्चालनमा आएको हो । नाकाबाट दैनिक १४ कन्टेनर सामान पनि आयात भइरहेको छ । अहिले सबैभन्दा बढी मल आयात भइरहेको छ ।